Aile Hayatının Sergilenmesi: Jean Baudrillard’ın Bakış Açısından Sosyal Medyada Kendini Sunma, Onaylama ve Kişilerarası Çatışmalar

Year 2025, Issue: Aile Özel Sayısı, 371 - 386, 30.09.2025

Osman Metin

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1742338

Abstract

Bu makale, günümüz toplumunda aile hayatının sosyal medya aracılığıyla sunulma biçimlerini Jean Baudrillard’ın hipergerçeklik, simülasyon ve simülakra kavramları çerçevesinde incelemektedir. Sosyal medya platformlarında ailelerin, seçilmiş ve düzenlenmiş görüntüler aracılığıyla idealize edilmiş, mutlu ve kusursuz aile imgelerini paylaştığı sıkça rastlanan bir durum haline gelmiştir. Bu tür temsiller, gerçek yaşamın karmaşık, çatışmalı ve çoğu zaman sıradan yönlerinden arındırılarak kurgulanmakta ve böylece Baudrillard’ın ifade ettiği biçimiyle temsillerin gerçekliğin önüne geçtiği bir hipergerçeklik düzeyi ortaya çıkmaktadır. Makalede, sosyal medyanın beğeni ve yorum gibi onay mekanizmalarıyla bu içeriklerin ölçülebilir hale geldiği ve böylece aile paylaşımlarının toplumsal onay ekonomisine dâhil olduğu tartışılmaktadır. Bu süreç, aile bireyleri arasında sosyal karşılaştırma, kıskançlık ve çatışmaların oluşmasına zemin hazırlayabilmektedir. Ayrıca sosyal medya kullanımı, romantik ilişkilerden ebeveyn-çocuk ilişkilerine kadar farklı düzeylerde gerilim alanları yaratabilmektedir. Makale, Baudrillard’ın kavramsal çerçevesi üzerinden sosyal medyanın yarattığı sürekli görünürlük ve şeffaflığın mahremiyeti aşındırdığını; bu durumun da aile yaşamının anlam ve değerini yeniden sorgulanır hale getirdiğini ortaya koymaktadır

Keywords

Hipergerçeklik , Simülasyon , Kendini Sunma , Sosyal Medya , Aile Temsili

Ethical Statement

Yazar(lar), çalışmanın hazırlanma sürecinde etik ilkelere uyduklarını beyan etmiştir.

The Display of Family Life: Self-Presentation, Validation, and Interpersonal Conflicts on Social Media from Jean Baudrillard’s Perspective

Abstract

This article examines the ways in which family life is presented through social media in contemporary society, within the framework of Jean Baudrillard’s concepts of hyperreality, simulation, and simulacra. It has become a common occurrence for families to share idealized, happy, and flawless family images on social media platforms through selected and edited images. Such representations are constructed by stripping away the complex, conflicted, and often mundane aspects of real life, thereby creating a level of hyperreality where, as Baudrillard puts it, representations take precedence over reality. The article discusses how social media’s approval mechanisms, such as likes and comments, make this content measurable, thereby incorporating family sharing into the social approval economy. This process can pave the way for social comparison, jealousy, and conflicts among family members. Furthermore, social media use can create areas of tension at different levels, from romantic relationships to parent-child relationships. The article demonstrates, through Baudrillard’s conceptual framework, that the constant visibility and transparency created by social media erodes privacy, which in turn calls into question the meaning and value of family life.

Keywords

Hyperreality , Simulation , Self-Presentation , Social Media , Family Representation

Ethical Statement

The author(s) declared that they complied with ethical principles during the preparation of the study.

References

• Aldemir, A. (2019, Aralıl). Sosyal medyada şeffaflığın şiddeti ve auradan yoksunluk. Akdeniz İletişim Dergisi (32), s. 54-70.
• Arık, E. (2013). Sıradan insanın yükselişi: Sosyal medya şöhretleri. İletişim ve Diplomasi, (1), s. 97-112.
• Barış, Ö., & Segâh, Y. (2025, Mayıs). Sosyal medyada ailelerin medyatikleşmesi: Popüler aileler örneği. TRT Akademi Dergisi, 10(24), s. 624-651. https://doi.org/10.37679/trta.1666392
• Barnwell, A., Neves, B., & Ravn, S. (2023). Captured and captioned: Representing family life on Instagram. New Media & Society, 25(5), s. 921-942. https://doi.org/10.1177/146144482110127
• Başoğlu, R. (2020). Annelerin sosyal medya kullanımı ve ınstagramda olan popüler. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, s. 857-573.
• Baudrillard, J. (1988). Simulacra and Simulations. M. Poster içinde, Selected Writings (s. 166-184). Stanford: Stanford University Press. https://antilogicalism.com/wp-content/uploads/2017/07/baudrillard.pdf adresinden alındı.
• Baudrillard, J. (1988). The ecstasy of communication. New York: Semiotext(e).
• Baudrillard, J. (2000). Tam ekran. (B. Gülmez, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve simülasyon. (O. Adanır, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2012). Karnaval ve yamyam. (O. Adanır, Çev.) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Baudrillard, J. (2015). Sessiz yığınların gölgesinde. (O. Adanır, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2016). Tüketim toplumu. (H. Deliceçaylı, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Benjamin, W. (2012). Son bakışta aşk. İstanbul: Metis Yayınları.
• Blum-Ross, A., & Livingstone, S. (2017). “Sharenting,” parent blogging, and the boundaries of the digital. Popular Communication, 15(2), s. 110-125. https://doi.org/10.1080/15405702.2016.1223300
• Chae, J. (2015). “Am I a better mother than you?”: Media and 21st-century motherhood in the context of the social comparison theory. Communication Research, 42(4), s. 503-525. https://doi.org/10.1177/0093650214534969
• Clayton, R., Nagurney, A., & Smith, J. (2013). Cheating, breakup, and divorce: is Facebook use to blame? Cyberpsychol Behav Soc Netw., 16(10), s. 717-720. https://doi.org/10.1089/cyber.2012.0424
• Dumas, T., Maxwell-Smith, M., Davis, J., & Giulietti, P. (2017). Lying or longing for likes? Narcissism, peer belonging, loneliness and normative versus deceptive like-seeking on Instagram in emerging adulthood. Computers in Human Behavior, 71, s. 1-10. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.01.037
• Erol, V. (2022). Sosyal medyanın türk aile yapısına etkisi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24(43), s. 1127-1139.
• Finch, J. (2007). Displaying families. Sociology, 41(1), s. 65-81.
• Güzel, M. (2015). Gerçeklik ilkesinin yitimi: Baudrillard’ın simülasyon teorisinin temel kavramları. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (19), s. 65-84.
• Han, B.-C. (2017). Şeffaflık toplumu. (H. Barışcan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Korkmaz, İ. (2013). Facebook ve mahremiyet: görmek ve gözetle(n)mek. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), s. 107-122. https://doi.org/10.17828/yasbed.65699
• Metin, O. (2025). (Sosyal) medyanın dili. k. canatan (dü.) içinde, dil sosyolojisi-dil ve toplum ekileşimi. Ankara: Akademisyen Yayınevi. https://doi.org/110.37609/akya.3668
• Metin, O., & Şeref, K. (2017, Aralık). Jean Baudrillard perspektifinden sosyal medya analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), s. 109-121. https://doi.org/023101400063957
• Muise, A., Christofides, E., & Desmarais, S. (2009). More information than you ever wanted: Does facebook bring out the green-eyed monster of jealousy? CyberPsychology & Behavior, 12(4), s. 441-445. https://doi.org/10.1089/cpb.2008.0263
• Padoa, T., Berle, D., & Roberts, L. (2018). Comparative social media use and the mental health of mothers with high levels of perfectionism. Journal of Social and Clinical Psychology, 37(7), s. 514-534. https://doi.org/10.1521/jscp.2018.37.7.514
• Sherman, L., Payton, A., Hernandez, L., Greenfield, P., & Dapretto, M. (2016). The Power of the like in adolescence: Effects of peer ınfluence on neural and behavioral responses to social media. 27(7). https://doi.org/10.1177/0956797616645673
• Vogel, E., Rose, J., Roberts, L., & Eckles, K. (2014). Social comparison, social media, and self-esteem. Psychology of Popular Media Culture, 3(4), s. 206-222. https://doi.org/10.1037/ppm0000047