A New Method Proposal for Determining the Priority Intervention Ranking of Urban Transformation Areas: Tekirdağ Province, Süleymanpaşa District Example

Yıl 2022, , 568 - 602, 31.12.2022

Emine Tığlı , Bilge Armatlı Köroğlu , Demet Erol

https://doi.org/10.31198/idealkent.1017300

Cited By: 2

Öz

Urban transformation practices have become one of the most effective intervention tools in urban area. Ensuring the integrity among urban interventions in the most effective way, preparing a participatory and flexible process design, and supporting sustainable development can all be possible with the strategic planning approach. In the study, within the framework of the analysis phase of the strategic planning, an application method for prioritizing potential transformation areas in cities according to the order of urgency, which was also emphasized in the Eleventh Development Plan, was developed and the results were discussed. Used as the basic input is seven different potential urban transformation areas where are located in Tekirdağ Province, Süleymanpaşa District. The main and sub-criteria to be used in ordering the priority transformation areas were determined. According to the results of the survey scoring the main criteria were obtained by using the “Analytical Hierarchy Process Method” and comparing the sub-criteria were obtained by using the “Weighted Collection Method”. The results of the research, it has been proposed to use multi-criteria decision-making methods together in prioritizing urban transformation areas and the applicability of this proposal has been evaluated.

Anahtar Kelimeler

Urban transformation, strategic planning, analytic hierarchy process, weighted collection method and Süleymanpaşa district transformation project areas

Kentsel Dönüşüm Alanlarının Öncelikli Müdahale Sıralamasının Belirlenmesine İlişkin Yeni Bir Yöntem Önerisi: Tekirdağ İli, Süleymanpaşa İlçesi Örneği

Öz

Kentsel dönüşüm uygulamaları, kentsel mekâna yapılan etkili müdahale araçlarından biri haline gelmiştir. Bununla birlikte, son yıllarda kent planlama ve kentsel müdahalelerin bir bütünlük içerisinde, sürdürülebilir kalkınma ilkeleri gözetilerek ele alınması gerektiği görüşü benimsenmektedir. Kentsel müdahaleler arasında bütünlüğün en etkin şekilde sağlanması, katılımcı, uygulamaya yönelik, esnek bir süreç tasarımının hazırlanması ve de sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesi stratejik planlama yaklaşımı ile mümkün hale gelebilmektedir. Çalışmada, stratejik planlamanın analiz aşaması çerçevesinde, On Birinci Kalkınma Planı’nda da vurgulanan, kentlerdeki potansiyel dönüşüm alanlarının aciliyet sıralamasına göre önceliklendirilmesine ilişkin bir uygulama yöntemi geliştirilmiş ve sonuçları tartışılmıştır. Çalışma alanı olarak seçilen Tekirdağ ili, Süleymanpaşa İlçesi’nde bulunan ve risk potansiyeli taşıdığı bilimsel araştırmalar ile ortaya konulan yedi farklı potansiyel kentsel dönüşüm alanı çalışmanın temel girdisi olarak kullanılmıştır. Potansiyel dönüşüm alanlarının öncelik sıralamasının yapılmasında kullanılacak ana kriterler ve alt kriterler ortaya konulmuştur. Anket çalışması sonucunda, ana kriterler “Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemi” kullanılarak ağırlıklandırılmış; alt kriterlere göre alternatif alanların kıyaslanmasıysa, “Ağırlıklı Toplama Yöntemi” kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu yolla politika belgelerinde üzerinde durulan, ancak literatürde çok az sayıda çalışmada yer bulan, kentsel dönüşüm alanlarının önceliklendirilmesine ilişkin yeni bir yaklaşım ve yöntem geliştirilerek sonuçları değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel dönüşüm, stratejik planlama, Analitik Hiyerarşi Prosesi, Ağırlıklı Toplama Yöntemi, Süleymanpaşa İlçesi önüşüm Proje Alanları, Urban transformation, strategic planning, analytic hierarchy process, weighted collection method and Süleymanpaşa district transformation project areas

Kaynakça

• Akıncı H., Yavuz Özalp A. ve Turgut B. (2012). AHP yöntemi ile tarıma uygun alanların belirlenmesi. IV. uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri sempozyumu (UZAL-CBS) (2012-16-19 ekim 2012) bildiri kitabı içinde (Bildiri no: 64). Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
• Albrechts, L. (2001). How to proceed from imagine and discource to action: As aplied to the flemish diamond. Urban Studies, 38(4), 733-745.
• Ankara Üniversitesi. (2021). Konu 9: Çok ölçütlü karar verme yöntemleri – I [PDF Belgesi]. 01 Eylül 2021 tarihinde Ankara Üniversitesi açık ders malzemeleri: https://acikders.ankara.edu.tr/ adresinden erişildi.
• Birleşmiş Milletler. (1987). Report of the world commission on environment and development: Our common future. 03 Eylül 2021 tarihinde http://www.un-documents.net/ocf-02.htm adresinden erişildi.
• Başaran Uysal, A., Bölen, F. (2006). Su havzasında planlama ve oyun teorisi. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, 5(2), 189-198.
• ÇŞİDB (2017). Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. Şehircilik şurası komisyon raporları: Kentsel dönüşüm komisyon raporu. Ankara: Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı arşivi.
• ÇŞİDB (2019). Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. Kentsel dönüşüm strateji belgesi hazırlanmasına ilişkin ilke ve esaslar. 13 Eylül 2021 tarihinde https://altyapi.csb.gov.tr/kentsel-donusum-strateji-belgesi-i-95271 adresinden erişildi.
• ÇŞİDB (2021). Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. Paris Anlaşması hakkında. 10 Ekim 2021 tarihinde https://iklim.csb.gov.tr/paris-anlasmasi-i-98587 adresinden erişildi.
• Çiftçi Sert, A. (2018). Planning disasters: Impacts of neoliberal restructuring on urban planning practice through urban planners in Turkey. (Doktora tezi). 30 Ağustos 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişildi. (Tez no: 531220).
• Engin, E. ve Eker Akgöz, B. (2013). Sürdürülebilir kalkınma ve kurumsal sürdürülebilirlik çerçevesinde kurumsal sosyal sorumluluk kavramının değerlendirilmesi. Selçuk İletişim, 8(1), 85-94.
• Ergünay, O. (2009). Afete hazırlık ve afet yönetimi. Doğal afetler ve sürdürülebilir kalkinma, deprem sempozyumu (11-13 kasım 2009) bildiriler kitabı içinde (s. 1-11). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Ersoy, M. (2016). Planlama kuramına giriş. Ersoy, M. (Ed.), Kentsel planlama kuramları (2. bs.) içinde (s. 9-34). İmge Kitabevi, Ankara.
• Graham, S. ve Healey, P. (1999). Relational concepts of space and place: Issues for planning theory and practice. European Planning Studies, 7(5), 623-646.
• Günay, Z. (2016). Kentsel koruma kavramı ve politikaları. Ersoy, M. (Ed.), Kentsel planlama kuramları (2. bs.) içinde (s. 232-233). İmge Kitabevi, Ankara.
• Haas, T. (2020). Return to 1975 and some aspects of the built environment analysis discipline & methodology the thiberg triangle and beyond (Revisiting the ideas from 1999). Technium Social Sciences Journal, 11, 496-510.
• Healey, P. (2009). In search of the “strategic” in spatial strategy making. Planning Theory & Practice, 10(4), 439-457.
• Karakaşoğlu, N. (2008). Bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri ve uygulama. (Yüksek lisans tezi). 30 Ağustos 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişildi. (Tez No:226810).
• Keleş, R. (2015). 100 Soruda çevre: Çevre sorunları ve çevre politikaları (2. bs.). Yakın Kitabevi, Ankara. Keskinok, H. Ç. (1998). Kentsel mekanın üretiminde rastlantısallık sorunu üzerine. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(1-2), 91-102.
• Özcan, K. (2016). Sürdürülebilir kentsel koruma. Ersoy, M. (Ed.), Kentsel Planlama Kuramları (2. bs) içinde (s. 408-410). Ninova Kitapevi, Ankara.
• Özden, P. P. (2008). Kentsel yenileme: Yasal-yönetsel boyut planlama ve uygulama (2. baskı). İmge Kitabevi, Ankara.
• Özden, P. P. ve Kubat, A. S. (2003). Türkiye’de şehir yenilemenin uygulanabilirliği üzerine düşünceler. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, 2(1), 77-88.
• Özden, Ü. H. (2008). Analitik hiyerarşi yöntemi ile ilkokul seçimi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 299-320.
• Roberts, P. (2000). The evolution, definition and purpose of urban regeneration. Roberts P. ve Sykes, H. (Ed.), London: Sage Publications.
• Saaty, T. L. (1980). The analytic hierarchy process: Planning, priority setting, resource allocation. New York: McGraw-Hill Comp.
• Saaty, T. L. (2014). Analytic heirarchy proces. John Wiley & Sons, Ltd and republished in Wiley StatsRef: Statistics Reference Online, 1-11.
• Sadioğlu, U. ve Ergönül, E. (2020). Türkiye’de kentsel dönüşümün anlamı, aktörleri ve amaçları. İdeal Kent Dergisi, 30(11), 878-908.
• Seydioğulları, H. S. (2013). Sürdürülebilir kalkınma için yenilenebilir enerji. Planlama Dergisi, 23(1), 19-25. T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On birinci kalkınma planı (2019-2023). 10 Eylül 2021 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPla ni.pdf adresinden erişildi.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2020). Sürdürülebilir kalkınma amaçları değerlendirme raporu. 17 Eylül 2021 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/03/Surdurulebilir-Kalkinma-Amaclari-Degerlendirme-Raporu adresinden erişildi.
• Tanrıvermiş, H., Aliefendioğlu, Y., Özdemir Sönmez, F.N., Çabuk Kaya, N. ve Arslan, M. (2017). Sincan ilçesi saraycık mahallesi kentsel dönüşüm projesi mevcut durum analizi ve etki değerlendirme. Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü, Ankara. (Yayın no: 30).
• Tekeli, İ. (2021). Her geçen gün geleceği yeniden yaratıyor ve yeniden kavrıyoruz. Mimarlık Kültürü Dergisi, 21(6), 152-157.
• Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi. (2016). Tekirdağ ili, süleymanpaşa ilçesi sınırları içinde kalan yaklaşık 6500 ha alana ilişkin kentsel dönüşüm master planı. Tekirdağ: Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi arşivi.
• Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi. (2020). Tekirdağ İli, kentsel dönüşüm istişare toplantıları raporları. Tekirdağ: Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi arşivi.
• Uzunçıbuk, L. (2005). Yerleşim yerlerinde afet ve risk yönetimi. (Doktora tezi). 15 Eylül 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişildi. (Tez no: 187060).