Türkiye’de Kentsel Tarımın Yapısal ve Oluşumsal Çerçevesi

Yıl 2021, , 1358 - 1389, 31.12.2021

Serap Kayasü , Büşra Durmaz

https://doi.org/10.31198/idealkent.957765

Cited By: 2

Öz

Kentsel tarım kavramı, tükenen kaynaklar, temiz, ucuz ve güvenli gıdaya erişim, açık ve yeşil alan yaratma potansiyeli, sosyal sermayeye olan katkısı sebebi ile Türkiye’de ve dünyada tartışılmakta, örnekleri oluşturulmaktadır. Bulunduğu alanlarda ekonomik, çevresel ve toplumsal katkı sağlayan kentsel tarımın önemi, günümüzde yaşanan COVID-19 salgın koşulları ile daha da artmıştır. Yeşil-mavi alt yapı ve doğa tabanlı çözüm uygulamalarında da kentsel tarım konusu çözüm olarak önemsenmektedir. Bağlamı çok geniş olmakla beraber bu çalışmada, kentsel tarımın Türkiye’deki yapısal ve oluşumsal süreçleri değerlendirmeye alınacaktır. Araştırma yöntemi olarak yapısal çerçeve değerlendirilirken, Türkiyede’ki mevcut mevzuat, plan ve politika belgeleri kentsel tarım bağlamında tartışılarak bu konudaki kısıtlar ve olanaklar özetlenmiştir. Oluşumsal çerçevenin yöntemini ise, STK’lar, vatandaş inisiyatifleri ve toplumsal örgütlenmeler aracılığı ile oluşturulan mahalle ölçeğindeki Türkiye ve dünyada gerçekleştirilen kentsel tarım örnekleri oluşturmuştur. Araştırmanın sonucunda gelinen nokta ise; Türkiye’de kentsel tarımın anlaşılabilir bir çerçevesini ortaya koymak için yapısal ve oluşumsal edinimlerin birlikte açıklanmasına ve değerlendirilmesine ihtiyaç olduğudur.

Anahtar Kelimeler

kentsel tarım, Türkiye bağlamı, yapısal çerçeve, oluşumsal çerçeve

Structural and Formative Framework of Urban Agriculture in Turkey

Öz

Urban agriculture is discussed and its examples are implemented in Turkey and in the world due to its depleted resources, access to clean, cheap and safe food, its potential to create open and green spaces, and its contribution to social capital. The importance of urban agriculture, which contributes to economic, environmental and social well-being, has increased even more due to the current COVID-19 pandemic conditions. Urban agriculture is considered as a solution in green-blue infrastructure and nature-based solution applications. Despite the broad context, in this research, the structural and formative processes of urban agriculture in Turkey were evaluated. While discussing the structural context, as the research method, the current legislative structure, plans and policy documents in Turkey were discussed in the context of urban agriculture and the constraints and possibilities in this regard were summarized. The method of the formative context was mentioning the examples of urban agriculture in Turkey and in the world at the neighborhood scale that had been created by NGOs, citizen initiatives and social organizations. The ultimate point reached in the research is that the integration of structural and formative acquisitions is needed to draw the framework of urban agriculture in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Urban agriculture, Turkish context, structural framework, formative framework

Kaynakça

• Ankara Büyükşehir Belediyesi. (2006). Ankara büyükşehir belediyesi-imar ve şehircilik dairesi başkanlığı 2023 başkent ankara nazım imar planı plan açıklama raporu: etüdler&müdahale biçimleri. 10 Mart 2021 tarihinde https://www.ankara.bel.tr/files/6715/1323/4013/sosyal-yasam.pdf adresinden erişildi.
• Ankara Kalkınma Ajansı. (2020a). Kentsel tarım stratejisi belgesi: çankaya ilçesi uygulama örneği, ankara, Proje ekibi: Prof. Dr. Serap Kayasü - dr.öğr.üy. a. Burak Büyükcivelek - arş. gör. Büşra Durmaz - arş. gör. Selen Karadoğan - öğr. Pelin Akça: 17 Ekim 2021 tarihinde http://kutuphane.ankaraka.org.tr/upload/dokumandosya/kentsel-tarim-stratejisi_2020_.pdf adresinden erişildi.
• Ankara Kalkınma Ajansı. (2020b). Ankara bölgesel yenilik stratejisi. 10 Eylül 2021 tarihinde https://www.ankaraka.org.tr/tr/ankara-bolgesel-yenilik-stratejisi_4700.html adresinden erişildi.
• AU Online. (2019). History of urban agriculture. AU Online Aurora University, Illinois. 14 Mart 2021 tarihinde https://online.aurora.edu/history-of-urban-agriculture/ adresinden erişildi.
• Birleşmiş Milletler. (2021). Sustainable development report 2021. Cambridge University Press. 13 Nisan 2021 tarihinde https://sdgindex.org/reports/sustainable-development-report-2021/ adresinden erişildi.
• Çankaya Belediyesi. (2019a). Çankaya sağlıklı kent projeleri 2014-2019. ankara: çankaya belediyesi dış ilişkiler müdürlüğü sağlıklı kent proje ofisi. 20 Nisan 2021 tarihinde http://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/03/Cankaya-Saglikli-Kent-Projeleri-2014-2019.pdf adresinden erişildi.
• Çankaya Belediyesi. (2019b). Çankaya belediyesi 2020-2024 stratejik planı. ankara: çankaya belediyesi strateji geliştirme müdürlüğü. 20 Nisan 2021 tarihinde http://www.sp.gov.tr/tr/stratejik-plan/s/1978/Cankaya+Belediyesi+_Ankara_+2020-2024 adresinden erişildi.
• Çiğdemim Derneği. (2017). Çiğdemim derneği. https://www.facebook.com/groups/1420150371379337/ adresinden erişildi.
• Çiğdemim Mahalle Bostanı. (2020). Çiğdemim mahalle bostanı tanıtımı. https://www.cigdemim.org.tr/?p=12937 adresinden erişildi.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (2007). 2007-2013 Dokuzuncu kalkınma planı-özel ihtisas komisyon raporu: yerleşme-şehirleşme. Ankara. 14 Nisan 2021 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/ozel-ihtisas-komisyonu-raporlari/ adresinden erişildi.
• Ekoharita. (2016). 100. yıl berkin elvan bostanı. 21 Ekim 2021 tarihinde https://www.ekoharita.org/project/100-yil-berkin-elvan-bostani/ adresinden erişildi.
• Evans, P, N,. (2021). History of perth city farm. 21 Ekim 2021 tarihinde https://perthcityfarm.org.au/gardening/history/ adresinden erişildi.
• FAO. (2011). The place of urban and peri-urban agriculture (upa) in national food security programmes. Rome: Integrated Food Security Support Service (TCSF) Policy and Programme Development Support Division Technical Cooperation Department.
• Keep Growing Detroit [@keepgrowingdetroit]. (2021, 21 Ekim.). Keepgrowingdetroit. 2 Kasım 2021 tarihinde https://www.instagram.com/p/CVibBIMFgYE/?utm_medium=copy_link adresinden erişildi.
• Keep Growing Detroit. (2021). Keep growing detroit. cultivating a food-sovereign detroit. 5 Ekim 2021 tarihinde http://detroitagriculture.net/ adresinden erişildi.
• Philips, A. (2013). Designing urban agriculture: a complete guide to the planning, design, construction, maintenance and management of edible landscapes. Wiley.
• Red Hook Farms. (2021). Wolcott street farm, red hook farms. 25 Eylül 2021 tarihinde http://www.added-value.org/aboutus adresinden erişildi.
• Sayan, H. S. (2014). Kentin gizli bahçeleri: kent bostanları. 25 Eylül 2021 tarihinde https://www.tarim.com.tr/Kentin-Gizli-Bahceleri-Kent-Bostanlari,29044h, adresinden erişildi.
• Sezgin. (2015). Yedikule bostanları; mirasın talanı., Atlas Dergisi Şubat 2015. 7 Kasım 2021 tarihinde https://www.atlasdergisi.com/gundem/yedikule-bostanlari-mirasin-talani-2.html adresinden erişildi.
• Taluğ, C. (2020). Kentsel tarım ve gıda güvenliği. 25 Eylül 2021 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=e2LzT-mWYPM adresinden erişildi.
• United Nations. (2015). Brief for gsdr 2015 - urban agriculture. department of economic and social affairs. 20 Eylül 2021 tarihinde https://sustainabledevelopment.un.org/index.php?page=view&type=111&nr=5764&menu=35 adresinden erişildi.
• World Bank. (2021). The world bank: understanding poverty. food security and covıd-19. 20 Eylül 2021 tarihinde https://www.worldbank.org/en/topic/agriculture/brief/food-security-and-covid-19 adresinden erişildi.
• 100.Yıl Berkin Elvan Bostanı (2021). 100. yıl berkin elvan bostanı’nı yeşertiyoruz. Fongogo Kitle Fonlama Platformu. 19 Ekim 2021 tarihinde https://fongogo.com/Project/100-yil-berkin-elvan-bostanini-yesertiyoruz adresinden erişildi.