Cihangir’de Soylulaştırma Sürecinin Semtin Ticari Kimliği Üzerine Etkileri

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 5, 198 - 219, 31.01.2012

Burçin Başyazıcı

Öz

Bu
çalışmada 1980 sonrası dönemde Türkiye’de başlayan soylulaştırma (gentrification)
süreci ve bu sürecin kentsel ticari kimlik üzerine etkileri incelenecektir.
Çalışma alanı olarak İstanbul’da soylulaştırma kavramının ilk yaşandığı
semtlerden olan Cihangir seçilmiştir. Öncelikle, soylulaştırma sürecinin
temeline inerek, 1970’li yıllardan sonra değişen ekonomik yapı ile başlayan
süreçte oluşan yeni orta sınıflar, yerleşim birimleri, kent ve kent
merkezlerinin değişimi ve sürecin dünya genelindeki örnekleri üzerinde
durulacak, sonrasında bu küresel değişimin Türkiye ve İstanbul’daki karşılığı
incelenecektir. Cihangir bölgesindeki kentsel değişim ve soylulaştırma süreci,
semtin tarihi gelişimi ışığında analiz edilerek, soylulaştırmanın sebep olduğu
sosyal ve mekansal değişimler sonuçları ile beraber değerlendirilecek ve
sürecin semtin ticari kimliği üzerindeki etkilerinin neler olduğu
araştırılacaktır. Çalışma kapsamında Cihangir’in değişimine tanıklık ettikleri
düşünülen on dört işletme ile derinlemesine mülakat yapılmış ve semtin ticari
kimliğinin değişimi yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

soylulaştırma, yeni orta sınıflar, kent merkezleri, perakende ticaret, Cihangir

The Influence of Gentrification on Retail Premises Identity in Cihangir

Öz

This
study seeks to find out the influence of gentrification on retail premises
after 1980 in Istanbul. Cihangir is chosen as research area due to its priority
in gentrification process in Istanbul. In the article first, the changing
economic structure after 1970, and the new middle classes will be analyzed by
looking at the transformation of cities/central areas and examples of
gentrification periods in the world. Afterwards, the effects of this global
phenomenon in Turkey and Istanbul will be examined. Gentrification process and
its consequent changes in Cihangir will be studied in the context of the
historical development of the neighbourhood together with the social and
spatial outcomes of gentrification. Therefore, the effects of gentrification on
the neighbourhood’s commercial profile are investigated. In the study, fourteen
business firms, which have experienced the urban changes in Cihangir, are
examined through in-depth interviews. As a result the changing commercial
profile of the neighbourhood is revealed.

Anahtar Kelimeler

gentrification, new middle classes, city centers, retail sector, Cihangir

Kaynakça

• Benevolo, L. (1980). The History of the City. Cambridge: MIT Press
• Ergülen, H. (2010). Azıcık Cihangir. İstanbul: Heyamola Yayınları
• Ergün, N. (2006). “Gentrification Kuramlarının İstanbulda Uygulanabilirliği”. İstanbul da Soylulaştırma, Eski Kentin Yeni Sahipleri içinde. Derleyenler D. Behar, T. İslam. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Hall, T. (1998). Urban Geography. London: Routledge
• İslam, T. (2006). “Merkezin dışında; İstanbul’da Soylulaştırma”. İstanbul da Soylulaştırma, Eski Kentin Yeni Sahipleri içinde. Derleyenler D. Behar, T. İslam. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları,
• Jason H. (2002). “Post recession Gentrification in New York City”. University of Toronto: Urban Affairs Review, Vol. 37, No. 6, 815-843
• Lees, L., Slater, T., Wyly, E. (2008). Gentrification. London: Routledge
• Rowthorn, R. ve Ramaswamy, R. (1997). Deindustrialization: Causes and Implications. Washington
• Smith, N. (1979). “Toward a Theory of Gentrification A Back to the City Movement by Capital, not People” Journal of the American Planning Association içinde. London: Routledge
• Şenyapılı, T. (1998). “Cumhuriyet’in 75. Yılı Gecekondunun 50. Yılı”. 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık içinde. Tarih Vakfı Yayınları
• Tallon, A.(2010). Gentrification in UK. London: Routledge
• Uysal, Ü. E. (2006). “Soylulaştırma Kuramlarının İstanbul’da Uygulanabilirliği: Cihangir Örneği”. Planlama Dergisi
• Uzun, N. (2000). “Cihangir ve Kuzguncuk’da Sosyal ve Mekansal Yenilenme; Eski Kentte Yeni Konut Dokusu”. İstanbul Dergisi, sayı 35.
• Uzun, C. N. (2001) Gentrification in İstanbul: A Diagnostic Study. Yayınlanmış doktora tezi. Utrecht Üniversitesi. Utrecht
• Üstdiken, B. (1994). İstanbul Ansiklopedisi, Cilt:2, İstanbul
• Yavuz, N. (2006). “Gentrification Kavramını Türkçeleştirmekte Neden Zorlanıyoruz?”. ”. İstanbul'da Soylulaştırma, Eski Kentin Yeni Sahipleri içinde. Derleyenler D. Behar, T. İslam. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları