Kapalı Site Olgusunun Değişim Sürecine Bir Bakış: Beykoz Soğuksu Örneği

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 6, 62 - 83, 20.04.2018

Ayşe Derin Öncel Gülşen Özaydın

Öz

Türkiye’nin kentsel gündemine 1990’lı yıllardan
sonra girdiği bilinen kapalı site olgusu, kentsel alanlara hızlı bir şekilde
yayılmış, farklı biçimlerde yerleşme tipleri ortaya çıkarmıştır. Bu yerleşme
tipinin mekânsal özellikleri, büyüklükleri, bulunduğu yerle kurduğu ilişki
türleri, sitelerin üzerinde bulunduğu arazinin ve yerleşik dokunun değişim
biçimleri, siteler içinde sunulan hizmet alanlarının nitelikleri, sitelerde
yaşayanların sosyal profilleri ve bu sitelerin kentsel doku ile olan etkileşimleri
de zaman içinde kimi kez birbirine benzeyen, kimi kez değişim gösteren bir
oluşum sergilemektedir. Bu çalışma, İstanbul’da kapalı sitelerin öncülerinin
yer aldığı Beykoz ilçesinde örnek alan olarak seçilen Soğuksu bölgesinde,
kendine özgü oluşum tipleri sergileyen kapalı siteleri irdeleyerek, bu olgunun
ilk ortaya çıkışıyla şimdiki durumu arasındaki gelişim ve değişim biçimlerini
araştırmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

kapalı siteler, kentsel dönüşüm, kentsel doku, tipoloji

A Look at the Process of Change in Gated Community Phenomenon: the Case of Beykoz Soğuksu

Öz

In 1990’s, «gated community» as a new type of
settlement has entered into the Turkish urban areas and since then proliferated
rapidly under very different styles. The spatial specificities of this type of
housing settlements vary according to the size, the geographical conditions,
the social profiles of the settlers and their outside neighbors, as well as the
relation between those two parties, and commercial and urban services available
in the area. These variables shape each and every “gated community” and create
different formations. This study focuses on Soğuksu Area in Beykoz District of İstanbul
where the first examples of gated communities were built and compares their
situation at the beginning and today with an evolutionary point of view.

Anahtar Kelimeler

gated communities, kentsel dönüşüm, urban fabric, typology

Kaynakça

• Balchin, Paul N., Isaac, David, Chen Jean (2000), Urban Economics A Global Perspective, pp. 70-71.
• Özaydın, Gülşen, Öncel, Derin (2010), “Güçsüz Kesimlerin Mekânlarını Anlamak Üzere Bir Deneyim: Beykoz Örneği”, Kentleri Korumak Savunmak, Dünya Şehircilik Günü 33. Kolokyumu Bildiriler Kitabı, Ankara.
• Pérouse, Jean-François (2011), “Türkiye’de “Güvenlikli” Sitelerin Ortaya Çıkış Süreci: Beykoz İlçesi Örneği”, İstanbul’la Yüzleşme Denemeleri, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Yalçıntan, Murat Cemal, Çavuşoğlu, Erbatur (2009), “Kentsel Dönüşümü ve Kentsel Muhalefeti Kent Hakkı Üzerinden Düşünmek”, Mimar.İst, sayı: 33.
• http://.mimdap.org/images/dosya/Aysel-Can-Imar/ACARKENT.doc
• http://maps.google.com, 2008
• http://sehir rehberi.ibb.gov.tr/map.aspx