Ankara’nın “Kâhtanesi”ydi Kayaş ve Mamak

Year 2014, Volume: 5 Issue: 11, 288 - 299, 31.01.2014

Metin Özaslan

Abstract

Ali Cavit
Coşkun, “Mamak” adlı şiirinin yukarıdaki dörtlüğünde Mamak’a “neyin var da
anlatayım” dercesine sitemde bulunuyor. Haksız da değil. Şiiri yazdığı 80’li
yıllarda Mamak baştan aşağı gecekondudur, tepeden tırnağa yoksulluktur,
dişleriyle tırnaklarıyla şehre eteklerinden tutunmaya çalışanların açık hava
barınağıdır. Başta Ankara’nın doğu sınırındaki ilçe ve illerden olmak üzere,
Anadolu’nun dört bir yanından akın akın gelen kırsal tabanlı göç dalgalarının
biriktiği bir insan yığınağıdır Mamak. Adeta köyden kaçıp şehre sığınanların
mülteci kampıdır. Mamak ile komşusu Çankaya arasında ekonomik, sosyolojik,
kültürel tel örgüler vardır.  Bu iki
semt, bedenen yakın, ancak zihnen uzaktır. Mamak altyapısız gelişmedir.
Çamurlu, tozlu yollardır, kaçak çekilmiş elektrik hatlarıdır, son zamanlarını
yaşayan toprak damlı kerpiç evlerin oluşturduğu köylerin su çeşmelerinde
kuyrukta bekleyen su bidonlarıdır, çeşme başı kavgalarıdır. Sel baskınlarıdır,
heyelanlardır, toprak kaymalarıdır Mamak. Orta yerinden Samsun Asfaltı’nın
geçtiği ve hâliyle hızla akan taşıtların çocuk mezbahasına dönüştürdüğü bir yol
üstü yerleşim yeridir Mamak. Tehirli banliyö trenleridir. Kaçak banliyö yolcularıdır,
tren yolu hatlarındaki kesik bacak ve kollardır Mamak. İşsizliktir, cinnettir,
intihardır, namus cinayetleridir, mahalle kavgalarıdır Mamak. Mamak,
karbonmonoksitin, kirli havanın kaynağı Kömür Deposu’dur, Keçikıran’dır. Şehrin
kömürlüğüdür Mamak. Natoyolu’dur, Çöplük’tür, metan gazıdır, çöplük kokusudur
Mamak. Şehrin artık değerini tüketen değil, katı atıklarını yüklenendir Mamak.
Şehrin cefasını çekmektir, gündüz ter, gece uyku kokusudur Mamak. 28. Tümen’dir
Mamak. Yeni Türkü’nün meşhur Mamak Türküsü’nde ifadesini bulan, pencerelerinden
kömür deposunun, Samsun Asfaltı’nın, şirin mi şirin gecekondu evlerinin
izlendiği mahpus damıdır, velhasıl hem mahpustaki mahkûmlara, hem de gecekondulardaki
mahrumlara işkencedir Mamak. 

Keywords

Kayaş, Mamak

References

• Özaslan, M. (2014). Ankara’nın “Kâhtanesi”ydi Kayaş ve Mamak, İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, cilt 5, Sayı 11, ss. 288-299.