Role of Museums on the Developing of Urban Conversation and Cultural Heritage Terms for Children-in Case Santralistanbul Energy Museum

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 27, 538 - 572, 31.08.2019

Hikmet Sivri Gökmen Nurten Özdemir

https://doi.org/10.31198/idealkent.635171

Öz

Today, education is not limited with schools.
Education in school should be supported by environments that out of school. In
recent years, with the change of the basic education approach critical
thinking, creativity, active learning and conscious of being responsible
citizens notions are trying to acquire. Beside the basic function of museums, they
carry out the education function. They provide proper environment to active
learning with their collection, facilities and education programs for children.

In recent years, protection of cultural heritage is a
new learning area in primary education programs. One of the main problems about
protection of cultural heritage is lack of consciousness in society. Studies
about why cultural heritage is important and why it should be protected will
contribute to increase awareness. “Cultural Heritage” term have been scope to
learning program in the national education system.

Built environment we live in, has rich tangible
cultural heritage examples. Not just monumental structures, but also civil
architecture examples, industrial buildings, 20. century buildings are other
parts of this richness. Renovation of some industrial buildings and their
converting into museum function is an important benefit about protection of
cultural heritage. These buildings completed their production process, are
living examples of technology and the witnesses of the period to which they
belong. This study explains past and present usage of “Santralistabul Energy
Museum” as a cultural heritage example. As a tangible cultural heritage
understanding and discovery of buildings by children is important to protection
of urban values. In this context, the study suggest activity sheet called
“Discovery of Building” to be understood and discovered of this museum
building.

Anahtar Kelimeler

Cultural Heritage, Urban Memory, Urban Conservation, Museum, Santralİstanbul, Discovery of Building

Çocuklarda Kentsel Koruma ve Kültürel Miras Kavramlarının Gelişiminde Müzelerin Rolü-Santralistanbul Örneği

Öz

Okullarla
sınırlı olmayan eğitimin okul dışı ortamlarda da desteklenmesi gerekmektedir. Günümüzde
temel eğitim anlayışının değişmesiyle birlikte okullarda öğrencilere, eleştirel
düşünme, yaratıcılık, aktif öğrenme ve sorumlu yurttaş olma kazandırılmaya
çalışılmaktadır. Temel işlevlernin yanı sıra, müzeler eğitim işlevini de
yürütmektedirler. Müzeler, koleksiyonları, sergileri, olanakları ve sundukları
eğitim programları ile çocuklara aktif öğrenme için gerekli ortamı
sağlamaktadırlar.Son
yıllarda farklı uygarlıkların izlerini taşıyan kültürel mirasın korunması,
ilköğretim programları içinde yer alan bir öğrenme alanıdır. Kültürel mirasın
korunması çabalarında ortaya çıkan temel sorunlardan biri, bu konudaki
toplumsal bilincin yetersizliğidir. Kültürel mirasın neden önemli olduğu ve
korunması gerektiği konusunda yapılacak çalışmalar, farkındalığın artmasında
şüphesiz katkı koyacaktır. Bu doğrultuda Milli Eğitim Sistemimizde de “Kültürel
Miras” kavramı eğitim programı kapsamına alınmıştır.

Yaşadığımız yapılı çevre, somut kültürel miras açısından çok zengin
örneklere sahiptir. Sadece anıtsal yapılar değil, sivil mimarlık örnekleri,
endüstriyel yapılar, 20.yy yapıları bu zenginliğin bir parçasıdırlar. Ülkemizde
bazı eski endüstriyel yapıların yenilenerek müzeye dönüştürülmesi, kültürel
mirasın korunması adına önemli bir kazanımdır. Üretim süreçlerini tamamlayan bu
yapılar, geçmiş yaşam kültürümüze yönelik belge niteliği taşımanın yanı sıra,
geçmiş teknolojilerin canlı örnekleridir. Bu çalışmada kültürel miras örneği
olan Santralİstanbul Enerji Müzesinin geçmişteki ve bugünkü kullanımları
aktarılmakta, günümüzde müze olarak kullanılan bu yapının çocuklar tarafından
anlaşılmasına ve keşfedilmesine yönelik olarak önerilen “Bina Keşfi” etkinlik
föyü ele alınmaktadır

Anahtar Kelimeler

Kültürel Miras, Kent Belleği, Kentsel Koruma, Müze, Santralİstanbul, Bina Keşfi

Kaynakça

• Adams, G. (1984). Museums & galleries: A teachers’ handbook (2nd Ed.). London: Hutc-hinson
• Ambrose, T. and Pain, C. (2006). Museum basics. London: Routledge.
• Aksoy, A. (2009) (Ed). Silahtarağa elektrik santrali 1910-2004, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Asatekin, G. (2004). Kültür ve doğa varlıklarımız, neyi, niçin, nasıl korumalıyız?. T . C . Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Yayın No:104, Ankara.
• Avcı, M. ve Memişoğlu, H. (2016). Kültürel miras eğitimine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri, İlköğretim Online, 15(1), 104-124, 7.2.2016 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr adresinden erişilmiştir.
• Baykan, Z. Ö. (2007). 2005 ve 2006 İlköğretim programlarının müze eğitimi açısından de-ğerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilim-leri Anabilim Dalı, EPÖ/Güzel Sanatlar Eğitimi Programı, Ankara.
• Budan, N. (2008). Kültür endüstrisi çerçevesinde Santralistanbul örneği. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Çanakkale, E. (2012). Endüstri mirası kapsamındaki yapıların korunarak yeniden değerlen-dirilmesinde tasarımcı-mekan etkileşimi. Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, İstanbul.
• Çekül Vakfı. (2016). Kültürel miras eğitim programı. 7.2.2016 tarihinde http://www.cekulvakfi.org.tr/proje/kulturel-miras-egitim-programi adre-sinden erişilmiştir.
• Çiftçi, A. ve Acer, D. (2016). Çocuklar için mimari tasarım ve kültürel miras eğiti-minde müzelerin işlevi: Finlandiya Ulusal Müzesi örneği. İdealkent Dergi-si,17, 62-79.
• Erşen, E. A. (2013). Kırklareli kentinin korunmasında çocukların katılımı üzerine bir araştırma. VIII. Uluslararası Sinan Sempozyumu, 25-26 Nisan 2013, Edirne.
• Falk J.H. ve Dierking L.D. (2000). Learning from museums: Visitor experiences and the making of meaning. Walnut Creek, CA:AltaMira.
• Gökkaya, A. K. ve Yeşilbursa, C. C. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerle-rin kullanımının akademik başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Bahar, 7(2), 483-506.
• Gülay Taşcı, B. Gökmen, H. (2015). Türkiye’de yapılan çocuk-mimarlık çalışmaları-nın literatür eşliğinde değerlendirilmesi. Mimarlık, 381, 65-68.
• Hein, E. G. (2001). Constructivism: More than meaning making. Museological Rewiev, 7, 1-17.
• Hein, E. G. (2004). John Dewey and museum education, Curator: The Museum Journal, 47(4), 413-426.
• İlhan, Ç. A. (2012). Yaratıcılık eğitimi bağlamında çocuk müzeleri. Çocuk Müzeleri ve Yaratıcı Drama. (İ. San yay.haz.), Naturel Yayıncılık, Ankara, 19-42.
• Kandemir, Ö. (2013). Kültürel miras kapsamındaki yapıların çağdaş yaklaşımlarla müze işlevine adaptasyonları: Yeni mekânsal deneyimler. Sanatta Yeterlilik Tezi, Anado-lu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi; Eskişehir.
• Karadeniz, C. ve Çıldır, Z. (2014). İngiltere’de müze eğitimi: Londra’dan izlenimler. (B. Onur Ed.) Ankara: KalemKitap Yayınları.
• Köksal, T.G. (2005). İstanbul’daki endüstri mirası için koruma ve yeniden kullanım önerile-ri. Doktora Tezi, İTÜ, İstanbul.
• Madran, E. (2000). Kent belleğinin oluşumunda yapılar: Kaynaklar ve yorumlar. Müzecilikte Yeni Yaklaşımlar, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İs-tanbul.
• Madran, E. ve Özgönül, N. (2005). Kültürel ve doğal değerlerin korunması. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası.
• Meydan, A. ve Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422, 14.10. 2014 tarihinde.http://www.marmaracografya.com adresin-den erişilmiştir.
• Nart, D. (2015). İstanbul’da endüstri yapılarında gerçekleşen dönüşümlerin mekânsal açıdan incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, İstanbul.
• Oğuz, Ö. (2001). Küreselleşme ve ulusal kalıt kavramları arasında Türk Halk Bilimi. Milli Folklor Dergisi, 13(50), 5-8.
• Onur, B. (2012). Çağdaş müze eğitim ve gelişim müze psikolojisine giriş. Ankara: İmge Kitabevi.
• Özdemir-Dağıstan, M. Z., (2005). Türkiye’de kültürel mirasın korunmasına kısa bir bakış. Planlama, 31, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını.
• Şimşek,G. ve Kesici, E. A. (2012). Heritage education for primary school children through drama: The case of Aydın, Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sci-ences, 46, 3817 – 3824
• Şimşek, G., Acar, E., Çayırezmez, A. N., ve Kesici, E. A. (2013). Exploring the role of the city as a learning environment for heritage education. METU JFA, 30(2), 105-135.
• Thornton, L. (2008). Current trends in historic preservation education at the pri-mary and secondary school levels: A survey of online resources, preserva-tion. Education&Research, 1, 67-76.
• Uçar, M. (2014). İlköğretim düzeyinde kültür varlığı ve koruma konularındaki eğitimin etkinliği ve sivil toplum örgütlerinin eğitime katkısının değerlen-dirilmesi. Megaron, 9(2), 85-102, 19. 08. 2015 taihinde http://www.journalagent.com/megaron/pdfs/MEGARON-02996-ARTICLE-UCAR.pdf adresinden erişilmiştir.