Postmodern Kentleşme ve Yaratıcı Ekonomi: İstanbul’da Medya Endüstrileri

Yıl 2020, Sayı: Kentleşme ve Ekonomi Özel Sayısı, 1023 - 1048, 01.12.2020

Sezen Kayhan

Öz

Yirmi birinci yüzyılda ekonomik büyüme ve inovasyonun önde gelen alanları; yüksek teknoloji endüstrileri, ticaret, finansal hizmetler ve kültürel sektörler olmuştur. Bu endüstrilere alan açan şehirler, bölgesel ekonomilerini geliştirme şansı elde etmiş ve yerel yönetimler tarafından desteklenmişlerdir. Bu nedenle şehirlerin yaratıcı nüfusu çekebilmesi ve bölgelerinde yaratıcı merkezlere sahip olması önemli hale gelmiştir. Postmodern kentleşme ile bağlantılı olarak yaratıcı endüstri alanları genellikle (Los Angeles’taki gibi) şehrin çeşitli bölgelerine yayılmışlardır. Bu dönüşüm endüstriyel kentin tek bir merkez etrafında yoğunlaştığını yapıdan post-endüstriyel kente; sektörlerin dağınık ve birden çok merkezleri olduğu yapıya geçişi de göstermektedir. Diğer büyük şehirler gibi, İstanbul da son yıllarda şehirde yaratıcı endüstrilerin gelişmesi ile birlikte çeşitli değişimlere uğramıştır. İstanbul’da yaratıcı ekonominin lokomotifi olan medya endüstrilerinin kentsel dönüşüm üzerinde önemli bir etkisi vardır. Bu çalışma, postmodern kentleşme ile yaratıcı ekonomi arasındaki ilişkiye odaklanarak İstanbul'daki yaratıcı endüstrilerin gelişimini medya üretimi üzerinden ele almaktadır. Ayrıca yaratıcı şehirler arasındaki rekabet ve bu rekabetin bölgesel ekonomilerin gelişimi açısından olumlu ve olumsuz yönleri de tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

yaratıcı endüstriler, postmodern kentleşme, medya prodüksiyonu, İstanbul

Postmodern Urbanization and the Creative Economy: Media Industries in Istanbul

Öz

The leading edges of innovation and growth in the twenty-first century is made up of sectors such as high-technology industry, business and financial services and cultural industries. Agglomeration of these industries in different parts in the city, pushed the regional economies of the regions that these industries are located. These cores are usually spread around the city (like in Los Angeles) with the urban growth and postmodern urbanization. Like other metropoles, Istanbul has also witnessed a big change related to creative industries in the last two decades. Media production, one of the largest and most dominant branches of the creative industries, had a significant impact on the urban change in Istanbul. This study will focus on the relation between postmodern urbanization and creative economy and will explore the development of creative industries in Istanbul with the focus on media production. In addition, the competition between creative cities and the positive and negative aspects of this competition in terms of the development of regional economies will be discussed.

Anahtar Kelimeler

creative industries, postmodern urbanization, media production, Istanbul

Kaynakça

• Angel, D.P. (1991). High-technology agglomeration and the labor market: The case of Silicon Valley. Environment and Planning, 23, 1501-16.
• Behlil, M. (2012). Close encounters? Contemporary Turkish television and cinema. Wide Screen, 2(2), 1–14.
• Bulut, E. (2016). Dramın ardındaki emek: dizi sektöründe reyting sistemi, çalışma koşulları ve sendikalaşma faaliyetleri. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi 24, 79-100.
• Curry, J. and Kenney, M. (1999). The paradigmatic city: postindustrial ıllusion and the Los Angeles School. Antipode, 31(1), 1-28.
• Dear, M. ve Flusty, S. (1998). Postmodern urbanism. Annals of the Association of American Geographers, 88(1), 50–72.
• Evans, G. (2009). Creative Cities, Creative Spaces and Urban Policy. Urban Studies, 16, 1003-1037.
• Lena, F. (2016). Türkiye’de kültürel sektörlerin ülke ekonomisine katkısı. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, Kültürel İncelemeler 15.
• Logan, J. ve Molotch, H. (1987). Urban fortunes: the politics of place. Berkeley: University of California Press.
• Otis Report. (2017). 2017 Otis report on the creative economy of california and Los Angeles region. Otis College of Art and Design. Los Angeles: Los Angeles County Economic Development Corporation.
• Özkan Töre, E. (2010). İstanbul film endüstrisi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Öz, Ö. ve Özkaracalar, K. (2017). The reemergence of İstanbul's film industry: a path-dependence perspective. New Perspectives on Turkey, 56, 61-85.
• Florida, R. (2002). The rise of creative class: and how ıt's transforming work, leisure, community and everyday life. New York: Basic Books.
• Florida, R. (2003). Cities and the creative class. City and Community, 2(1), 3-19.
• Florida, R. Mellander, C. ve Adler, P. (2015). Creativity in the city. C. Jones, M. Lorenzen ve J. Sapsed (Der.), The Oxford handbook of creative industries içinde, (ss. 96-115). Oxford: Oxford University Press.
• Florida, R. (2018). Yeni kentsel kriz: soylulaştırma, eşitsizlik ve seçkinler şehri ile gelen. İstanbul: Doğan Kitap.
• Goldsmith, B. and O’Regan, T.A. (2005). The film studio: film production in the global economy. Rowman & Littlefield Publishers.
• Gül, M. (2012). Emergence of modern Istanbul: transformation and modernization of a city. London: I.B. Tauris.
• Hoi, S. (2014). The meaning of the creative economy in Los Angeles. Community Development Investment, 2, 31-34.
• Türk dizileri 2 numara. (2017, Nisan 4). Hurriyet. http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/turk-dizileri-2-numara- 40417302
• Peck, J. (2005). Struggling with the creative class. International Journal of Urban and Regional Research, 29(4), 740-770.
• Peck, J. (2009). The creativity fix. Variant, 34, 5-9.
• Scott, A. J. (1988). New industrial spaces: flexible production organization and regional development in North America and Western Europe. London: Pion.
• Rappas Çelik, İ . ve Kayhan, S. (2018). Tv series production and urban restructuring of İstanbul. Television and New Media, 19(1): 3-23.
• Rantisi, N.M. (2002). The local ınnovation system as a source of ‘variety’: openness and adaptability in New York City’s Garment District. Regional Studies, 36(6): 587-602.
• Scott, A. J. and Soja, E.W. (1986). Los Angeles: capital of the late 20th century. Society and Space, 4, 249-254.
• Scott, A. J. (1993). Technopolis: high-technology ındustry and regional development in Southern California. Berkeley, CA: University of California Press.
• Scott. A. (2006). Creative Cities: Conceptual ıssues and policy questions. Journal of Urban Affairs. 28 (1), 1-17.
• Scott, A. J. ve Mattingly, D. (1989). The aircrafts and parts ındustry ın Southern California: contiuity and change from the inter-war years to the 1990s. Economic Geography 65, 48-71.
• Soja, E. (1997). Los Angeles, 1965-1992. A. Scott ve E. Soja. (Der.) The city: Los Angeles and urban theory at the end of the twetieth century içinde. Berkeley: University of California Press.
• Sosyal Güvenlik Kurumu. (2016). İstanbul Bölgesi Için Yaratıcı Endüstri Alanında Işyeri Ve Istihdam Oranları Çalışması.
• Sönmez, M. (2013). Medya, kültür, para ve İstanbul iktidarı. İstanbul: Yordam Kitap Basın ve Yayın.
• Storper, M. ve Christopherson, S. (1987). Flexible specialization and regional ındustrial agglomerations: the case of the U.S. motion picture industry. Annals of the Association of American Geographers, 77(1), 104-117.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2017). Sinema Genel Müdürlüğü Yapım Firmaları İstatistikleri.
• Thiel, J. (2015). Creative cities and the reflexivity of the urban creative economy. European Urban and Regional Studies, 24(1), 21-34.
• TÜİK. (2015). Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri 2014.
• Wainright, O. (2017, Ekim 26). Everything is gentrification now: but Richard Florida isn’t sorry. The Guardian. https://www.theguardian.com/cities/2017/oct/26/gentrification-richard-florida-interview-creative-class- new-urban-crisis
• YEKON. (2014). İstanbul yaratıcı ekonomi çalışmaları atölyesi final raporu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Kültür Politikaları ve Yönetimi (KPY) Araştırma Merkezi.
• Yücel, D. (2015). Kentsel Soylulaştırmada yaratıcı endüstrilerin rolü ve yel değirmeni örneği. Genç Sanat Dergisi 1, 1-8.
• Zukin, S. (1987). Gentrification and capital in the urban core. Annual Review of Sociology, 13, 129-147