An Overview of Private Property and Rent in Ur-ban Regeneration Projects in Terms of Urban Sustainability and Resilience

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 33, 905 - 933, 28.09.2021

Burcu Aslan Okat , Cankut Dağdal İnce

https://doi.org/10.31198/idealkent.856027

Cited By: 1

Öz

The concepts of "sustainability" and "resilience" have become current issues with the emer-gence of problems such as industrialization, population growth, rapid consumption of re-sources, and the climate crisis in recent years. In addition, the COVID-19 pandemic experi-ence all over the world has also revealed that urban areas where people live extremely togeth-er must be planned and transformed in a sustainable and resilient manner. Urban regenera-tion projects are among the most frequently used tools in the reorganization of urban areas, renewal of aging urban structures. Also, urban regeneration projects are expected to make a significant contribution to designing more sustainable and resilient urban areas. However, in Turkey, it is observed that private property and urban rent issues can be a pressure factor in the re-planning of public and non-public areas in urban regeneration projects. For this rea-son, private property rights and limits should be determined accurately in urban regenera-tion projects and new urbanization models. In this paper, it is discussed how private property and urban rent can be handled in urban regeneration according to housing and population densities, what their limitations can be, and how they should be included in legal regulations.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, urban regeneration, urban rent, urban sustainability and resilience, private property

Kentsel Sürdürülebilirlik ve Dayanıklılık Açısından Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Rant ve Özel Mülkiyete Bir Bakış

Öz

Sanayileşme, nüfus artışı, kaynakların hızlı tüketimi ve iklim krizi gibi sorunların ortaya çıkışı ile birlikte son yıllarda “sürdürülebilirlik” ve “dayanıklılık” kavramları gündeme gelmiştir. Bunun yanı sıra, tüm dünyada yaşanan COVID-19 salgını da yine insanların yoğun şekilde bir arada yaşadığı kentsel alanların sürdürülebilir, her türlü afet ve kriz karşısında dayanıklı şekilde planlanması ve dönüştürülmesi gerektiğini gözler önüne sermiştir. Kentsel alanların yeniden düzenlenmesinde ve eskiyen kentsel dokunun yenilenmesinde sıklıkla kullanılan araçların başında gelen kentsel dönüşüm uygulamalarının, daha sürdürülebilir ve dayanıklı kentsel alanlar oluşturulmasına önemli katkılar sunması beklenmektedir. Ancak Türkiye’deki kentsel dönüşüm uygulamalarında, özel mülkiyet ve kentsel rantın, hem kamusal hem de kamusal olmayan alanların yeniden planlanmasının önünde baskı unsuru olabildiği görülmektedir. Bu nedenle yapılacak kentsel dönüşüm uygulamalarında ve yeni kentleşme modellerinde, özel mülkiyet haklarının ve sınırlamalarının doğru bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Bu makalede, özel mülkiyetin ve kentsel rantın, özellikle konut ve nüfus yoğunluğu açısından kentsel dönüşümde nasıl ele alınabileceği, kısıtlarının neler olabileceği ve yasal mevzuatlarda nasıl yer alması gerektiği tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

özel mülkiyet, COVID-19, kentsel dönüşüm, kentsel rant, kentsel sürdürülebilirlik ve dayanıklılık

Kaynakça

• Akkar, Z. M. (2006). Kentsel dönüşüm üzerine Batıdaki kavramlar, tanımlar, süreçler ve Türkiye. TMMOB Şehir Plancıları Odası Planlama Dergisi, 2(36), 29–38. http://www.spo.org.tr/resimler/ekler/edebb6e872f539b_ek.pdf#page=29 adresinden erişildi.
• Akyıldız, A. ve Girgin, K. (2017). İstanbul’un kentsel dönüşümü için üretilen binaların deprem güvenliklerinin araştırılması. Journal of Science and Engineering.
• Aldegheishem, A. (2019). Success factors of smart cities: A Systematic review of literature from 2000-2018. Tema. Journal of Land Use, Mobility and Environment, 12(1), 53–64.
• Anayasa Mahkemesi. (2019). Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (Gerekçeli). (Y. E. Yılmazoğlu ve İ. E. Perdecioğlu, Ed.) (2. Basım.). Ankara: Anayasa Mahkemesi Yayınları. www.anayasa.gov.tr adresinden erişildi.
• Arıcan, T., Dündar, Z. B. ve Güven, E. (2018). Denizevler Kentsel Dönüşüm Projesi Coğrafi Bilgi Sistemi. Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Arnott, R. (1979). Optimal city size in a spatial economy. Journal of Urban Economics, 6(1), 65–89. doi:10.1016/0094-1190(79)90017-2
• Aslan, B. (2017). Kentsel dönüşümde mülkiyet ilişkilerinin regresyon analizleri ile izlenmesi: Erenler Cedit örneği. Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Ayman Güler, B. (1992). Yerel yönetimler. Ankara: TODAİE Yayını.
• Bakanlar Kurulu. (2011, 23 Ekim). Bakanlar Kurulu Kararı - Karar Sayısı: 2011/2316 . Resmi Gazete. 11 Şubat 2021 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/10/20111023-18.htm adresinden erişildi.
• Bakanlar Kurulu. (2015a, 1 Haziran). Bakanlar Kurulu Kararı - Karar Sayısı: 2015/7608. Resmi Gazete. 11 Şubat 2021 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/06/20150601-10.htm adresinden erişildi.
• Bakanlar Kurulu. (2015b, 10 Temmuz). Bakanlar Kurulu Kararı - Karar Sayısı: 2015/7858. Resmi Gazete. 11 Şubat 2021 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/07/20150710-29.htm adresinden erişildi.
• Başkaya, C. (2019). Cedit Mahallesi’nin kentsel dönüşüm öncesi Coğrafi Bilgi Sistemi ile mevcut durumunun analizi. Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Batty, M. (2020). The Coronavirus crisis: What will the post-pandemic city look like? Environment and Planning B: Urban Analytics and City Science. doi:10.1177/2399808320926912
• Birleşmiş Milletler. (2018). Sürdürülebilir kalkınma amaçları | UNDP Türkiye. 2 Ocak 2021 tarihinde https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html adresinden erişildi.
• Boratav, K. (2004). Tarımsal Yapılar ve Kapitalizm (3.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Boterman, W. R. (2020). Urban‐Rural polarisation in times of the Corona outbreak? The early demographic and geographic patterns of the SARS‐CoV‐2 Epidemic in the Netherlands. Tijdschrift voor economische en sociale geografie, 111(3), 513–529. doi:10.1111/tesg.12437
• Çahantimur, A. ve Turgut Yıldız, H. (2008). Sürdürülebilir kentsel gelişmeye sosyokültürel bir yaklaşım: Bursa örneği. İTÜDERGİSİ/a, 7(2). http://www.itudergi.itu.edu.tr/index.php/itudergisi_a/article/view/166 adresinden erişildi.
• Carozzi, F., Provenzano, S. ve Roth, S. (2020). Urban density and COVID-19. IZA Institute of Labor Economics, (13440), 1–27. www.iza.org adresinden erişildi.
• Çelik, K. (2007). Tarım topraklarının kentsel arsa olarak imara açılmasının getirmiş olduğu sorunlar. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 11. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 2-6 Nisan 2007 içinde . Ankara.
• Çelikbilek, A. ve Öztürk, Ç. (2017). 6306 Sayılı Kanun kapsamında yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaları ve İzmir uygulamaları. Medeniyet Sanat, İMÜ Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 3(2), 187–213.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2012, 15 Aralık). Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği. Resmi Gazete. 11 Şubat 2021 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121215-1.htm adresinden erişildi.
• Chen, C., Xu, L., Zhao, D., Xu, T. ve Lei, P. (2020). A new model for describing the urban resilience considering adaptability, resistance and recovery. Safety Science, 128. doi:10.1016/j.ssci.2020.104756
• Cotella, G. ve Brovarone. (2020). Questioning urbanisation models in the face of COVID-19. Tema. Journal of Land Use, Mobility and Environment, 105–118. doi:10.6092/1970-9870/6869
• Cusack, P. T. E. (2017). Physical economics and optimum population density. Journal of Global Economics, 05(01), 1–6. doi:10.4172/2375-4389.1000244
• Demirkol, S. ve Bereket Baş, Z. (2013). Kentsel dönüşümün, 6306 Sayılı Yasa kapsamında hak ve özgürlükler açısından ele alınması. TBB Dergisi, (108), 23–70. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2013-108-1305 adresinden erişildi.
• Desai, D. (2020). Urban densities and the Covid-19 pandemic: Upending the sustainability myth of global megacities. Observer Research Foundation, 244(May), 1–38.
• Donnison, D. (1993). The challenge of urban regeneration for community development. Community Development Journal, 28(4), 293–298. doi:10.1093/cdj/28.4.293
• Ersoy, M. (1997). İmar plan değişiklikleri ve yargı denetimi. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 17(1–2), 53–73. Gargiulo, C., Gaglione, F., Guida, C., Papa, R., Zucaro, F. ve Carpentieri, G. (2020). The role of the urban settlement system in the spread of Covid-19 pandemic. The Italian case. Tema. Journal of Land Use, Mobility and Environment, (Special Issue Covid-19 vs City-20 Scenarios, insights, reasoning and research), 189–212. doi:http://dx.doi.org/10.6092/1970-9870/6864
• Granger, R. (2010). What now for urban regeneration? Proceedings of the Institution of Civil Engineers Urban Design and Planning 163, (1), 9–16. doi:10.1680/udap.2010.163 .1.9
• Güzey, Ö. (2016). The last round in restructuring the city: Urban regeneration becomes a state policy of disaster prevention in Turkey. Cities, 50, 40–53. doi:10.1016/j.cities.2015.08.010
• Hamidi, S., Sabouri, S. ve Ewing, R. (2020). Does density aggravate the COVID-19 pandemic?: Early findings and lessons for planners. Journal of the American Planning Association, 86(4), 495–509. doi:10.1080/01944363.2020.1777891
• Haştemoğlu, H. ve Özgen, L. (2017). 1960’larda sürdürülebilirlik ve kentleşme; Isparta İstasyon Caddesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 2(1), 69–76.
• Haştemoğlu, H. Ş. (2006). 1960’larda sürdürülebilirlik ve kentleşme; Isparta İstasyon Caddesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Honey-Rosés, J., Anguelovski, I., Bohigas, J., Chireh, V., Daher, C., Konijnendijk, C., … Nieuwenhuijsen, M. (2020). The impact of COVID-19 on public space: A Review of the Emerging Questions. Cities & Health, (April), 1–17. doi:10.1080/23748834.2020.1780074
• İhlas Haber Ajansı. (2020, 21 Mayıs). İzmit Cedit’teki kentsel dönüşümü Bakanlık ve Büyükşehir yapacak . Haberler.com. 11 Şubat 2021 tarihinde https://www.haberler.com/izmit-cedit-teki-kentsel-donusumu-bakanlik-ve-13246973-haberi/ adresinden erişildi.
• Ince, C. D. ve Aslan, B. (2019). Monitoring the effects of land sizes on private property transformation in an urban regeneration project by regression analysis: Erenler Cedit case study, Kocaeli. Sustainable Cities and Society, 50. doi:10.1016/j.scs.2019.101632
• İşte Kocaeli Gazetesi. (2020, 21 Mayıs). Cedit’teki Kentsel Dönüşüm İçin Yeni Protokol. İşte Kocaeli Gazetesi. 11 Şubat 2021 tarihinde https://www.istekocaeli.com/haber/4580405/ceditteki-kentsel-donusum-icin-yeni-protokol adresinden erişildi.
• Jones, P. ve Evans, J. (2008). Urban regeneration in the UK: Theory and practice. London.
• Karasu Asnaz, M. (2019). Sürdürülebilir ve çok yönlü akıllı kent kavramının temel taşları. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi. doi:10.17100/nevbiltek.568261
• Kasapoğlu, Ç. (2020, 26 Mart). Koronavirüs: Salgın hastalıklar tarihi uzmanı Prof. Snowden’a göre “daha insani ve dirençli” bir toplum yaratabiliriz. BBC News Türkçe. 11 Şubat 2021 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52046490 adresinden erişildi.
• Kaya, H. E. ve Taylan Susan, A. (2020). Sürdürülebilir bir kentleşme yaklaşımı olarak, ekolojik planlama ve eko-kentler. İDEALKENT-Kent Araştırmaları Dergisi, 11(30), 909–937. doi:10.31198/idealkent.533730
• Kocaeli Büyükşehir Belediyesi. (2019, 20 Şubat). İlçelerin ortalama hanehalkı büyüklüğü. Sayılarla Kocaeli. 11 Şubat 2021 tarihinde https://www.kocaeli.bel.tr/tr/main/pages/ilcelerin-ortalama-hanehalki-buyuklugu/885 adresinden erişildi.
• Kocaeli Ses Gazetesi. (2020, 27 Mayıs). 235 kişi virüsten ölmüş. Kocaeli Ses Gazetesi. 11 Şubat 2021 tarihinde https://www.seskocaeli.com/haber/4725826/235-kisi-virusten-olmus adresinden erişildi.
• Korkmaz, C. ve Balaban, O. (2020). Sustainability of urban regeneration in Turkey: Assessing the performance of the North Ankara Urban Regeneration Project. Habitat International, 95(October 2019), 102081. doi:10.1016/j.habitatint.2019.102081
• Lohrey, S. ve Creutzig, F. (2016). A ‘sustainability window’ of urban form. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 45, 96–111. doi:10.1016/j.trd.2015.09.004
• Mattoni, B., Pompei, L., Losilla, J. C. ve Bisegna, F. (2020). Planning smart cities: Comparison of two quantitative multicriteria methods applied to real case studies. Sustainable Cities and Society, 60, 102249. doi:10.1016/j.scs.2020.102249
• Meerow, S., Newell, J. P. ve Stults, M. (2016). Defining urban resilience: A review. Landscape and Urban Planning. doi:10.1016/j.landurbplan.2015.11.011
• Mutlu Laboç, Ö. (2020). Türkiye’de kentsel dönüşüm, riskli yapılar ve mülkiyet hakkına etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Nesticò, A. ve Sica, F. (2017). The sustainability of urban renewal projects: a model for economic multi-criteria analysis. Journal of Property Investment and Finance, 35(4), 397–409. doi:10.1108/JPIF-01-2017-0003
• Ökmen, M. ve Bayar, C. (2016). Kentsel dönüşüm ve insan hakları.
• Ökmen, M. ve Yurtsever, H. (2010). Kentsel planlama sürecinde oluşan kamusal rantın vergilendirilmesi. Maliye Dergisi, (158), 58–74.
• Önal, N. E. (2010). Cumhuriyet tarihi boyunca toprak mülkiyetinin dönüşümü. Toplum ve Hekim Dergisi, 25(2), 103–115.
• Özcan, Ü. (2000). İmar mevzuatının ve kentsel toprak mülkiyetinin irdelenmesi. Ankara.
• Öztaş Karlı, R. G. ve Çelikyay, S. (2020). Akıllı kentlerin gelişiminde Covid-19 etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (Salgın Hastalıklar Özel Sayısı), 321–338. https://dergipark.org.tr/en/pub/yyusbed/772092 adresinden erişildi.
• Peng, Y., Lai, Y., Li, X. ve Zhang, X. (2015). An alternative model for measuring the sustainability of urban regeneration: The way forward. Journal of Cleaner Production, 109, 76–83. doi:10.1016/j.jclepro.2015.06.143
• Pontrandolfi, P. ve Manganelli, B. (2018). Urban regeneration for a sustainable and resilient city: An experimentation in Matera. Lecture Notes in Computer Science (including subseries Lecture Notes in Artificial Intelligence and Lecture Notes in Bioinformatics) içinde (C. 10964 LNCS, ss. 31–43). Springer Verlag. doi:10.1007/978-3-319-95174-4_3
• Roberts, P. ve Sykes, H. (2000). Urban regeneration: A handbook. http://libris.kb.se/bib/20693927 adresinden erişildi.
• Şahin, Ç. (2015). Türkiye’de kentsel dönüşüme dayalı inşaat odaklı ekonomi modeli ve toplumsal maliyeti: En temel insan hakları, sosyal haklar, çevre hakkı ve kent hakkı açısından eleştirel bir değerlendirme. Sosyoloji Konferansları, 51(1), 51–81. doi:10.18368/iu/sk.09445
• Salama, A. M. (2020). Coronavirus questions that will not go away: interrogating urban and socio-spatial implications of COVID-19 measures [version 1; peer review: 3 approved]. Emerald Open Research, 2(14). doi:10.35241/emeraldopenres.13561.1
• Saunders, W. S. A. ve Becker, J. S. (2015). A discussion of resilience and sustainability: Land use planning recovery from the Canterbury earthquake sequence, New Zealand. International Journal of Disaster Risk Reduction, 14, 73–81. doi:10.1016/J.IJDRR.2015.01.013
• Sayın, Ö. ve Bozkurt, V. (2020). Pandemide küresel kentte yaşamak: İstanbul’un COVID-19 deneyimi. D. Demirbaş, V. Bozkurt ve Y. Sayım (Ed.), COVID-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri içinde (1. bs., ss. 204–216). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınevi. doi:10.26650/B/SS46.2020.005.13
• Selçuk, H. (2013). Mülki̇yet hakkı -Kamu yararı- Plan kararları ilişkisinin sorgulanması: İstanbul - Kadıköy - Merdivenköy örneği. Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sevindik, S. (2009). İmar planlarıyla oluşan kentsel rantın kamuya kazandırılması için ülkemizde kullanılan araçlar. Mahalli İdareler Dergisi, 175(Mart), 53–64.
• Shen, L.-Y., Ochoa, J. J., Shah, M. N. ve Zhang, X. (2011). The application of urban sustainability indicators - A comparison between various practices. Habitat International, 35(1), 17–29. doi:10.1016/j.habitatint.2010.03.006
• Sılaydın Aydın, M. B. ve Kahraman, E. D. (2019). Kompakt kent ölçütlerinden biri olan yoğunluk tespiti ve değerlendirmesi: Türkiye kentleri (İl merkezleri) örneği. Planlama Dergisi, 29(2), 171–183. doi:10.14744/planlama.2019.86547
• Tekeli, İ. (1988). Mülkiyet kurumu, kamu yararı kavramı ve imar planları üzerine. Planlama Dergisi, 2, 6–13. http://www.spo.org.tr/resimler/ekler/9ae49a23f67c759_ek.pdf adresinden erişildi. TMMOB Şehir Plancıları Odası. (2020, 24 Mart). Halk sağlığı aynı zamanda toplumsal mekan ve kamucu planlama sorunsalıdır. TMMOB Basın Açıklaması. 11 Şubat 2021 tarihinde http://www.tmmob.org.tr/icerik/spo-halk-sagligi-ayni-zamanda-toplumsal-mekan-ve-kamucu-planlama-sorunsalidir adresinden erişildi.
• Tuğaç, Ç. (2020). Kentsel sürdürülebilirlik ve kentsel dirençlilik perspektifinden tarihteki pandemiler ve Covid-19 pandemisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (Salgın Hastalıklar Özel Sayısı), 259–292. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1210578 adresinden erişildi.
• Tuğcu, P. ve Vural Arslan, T. (2018). Kentsel dönüşüm konulu tez çalışmalarında (1999-2017) öne çıkan konular, sorunlar ve öneri̇ler. Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 14(1), 87–127. https://dergipark.org.tr/tr/pub/paradoks/issue/41450/467612 adresinden erişildi.
• Tümler, S. S. ve Karagüler, M. E. (2020). Türkiye’de kentsel yenileme. Hazır Beton Dergisi, (Ocak-Şubat), 73–76. http://www.thbb.org/media/411766/hazir_beton_dergisi_makale_turkiyede_kentsel_yenileme_157.pdf adresinden erişildi.
• Turan, A. (2008). Türkiye’de kentsel rantın oluşumu ve bölüşümü: Devlet mülkiyetinden özel mülkiyete geçiş süreci. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. Kat Mülkiyeti Kanunu. Resmi Gazete (1965). Türkiye. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.634.pdf adresinden erişildi.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. Belediye Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun. Resmi Gazete (2010). Türkiye. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/06/20100624-2.htm adresinden erişildi.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun. Resmi Gazete (2012). Türkiye. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/05/20120531-1.htm adresinden erişildi.
• Ulubaş Hamurcu, A. ve Aysan Buldurur, M. (2017). Sürdürülebilir kentsel dönüşüm için performans göstergeleri. Planlama Dergisi, 27(3), 222–235. doi:10.14744/planlama.2017.30074
• United Nations Human Settlements Programme. (2020). World Cities Report 2020 - The Value of Sustainable Urbanization. Nairobi. doi:10.18356/c41ab67e-en
• United Nations Office for Disaster Risk Reduction. (2009). Resilience. 2009 UNISDR Terminology on Disaster Risk Reduction. 11 Şubat 2021 tarihinde https://www.undrr.org/terminology/resilience adresinden erişildi.
• Yalçıner Ercoşkun, Ö. (2018). Sürdürülebilir kentsel planlama ve tasarım- Dünya örnekleri. Gazi Kitabevi.
• Yaman-Galantini, Z. D. (2021). Kentsel dayanıklılık perspektifinde salgınlarla mücadele. Mimarlık, 58(417), 31–34.
• Yaman Galantini, Z. D. (2018). Urban resilience as a policy paradigm for sustainable urban planning and urban development: The case of Istanbul. papers2://publication/uuid/512EBCE8-D635-4348-A67D-22DD52988F4C adresinden erişildi.
• Yaman Galantini, Z. D. (2019). Catching on “Urban Resilience” and examining “Urban Resilience Planning”. İDEALKENT-Kent Araştırmaları Dergisi, 10(28), 882–906. doi:10.31198/idealkent.621492
• Yang, Z. (2020). Development of optimal city size theory: A critical view. Journal of Resources and Ecology, 11(1), 100. doi:10.5814/j.issn.1674-764x.2020.01.010
• Yarmohammadian, N., Asgary, A., Akbari, N. ve Movahedinia, N. (2014). Optimal and sustainable city size by estimating surplus function for metropolitans of Iran. International Journal of Business and Development Studies, 6(1), 21–38.
• Yıldız, S., Kıvrak, S. ve Gültekin, A. B. (2015). Sürdürülebilir kentsel dönüşüm. 2nd International Sustainable Buildings Symposium, Turkey içinde .
• Zheng, H. W., Shen, G. Q. ve Wang, H. (2014). A review of recent studies on sustainable urban renewal. Habitat International, 41, 272–279. doi:10.1016/j.habitatint.2013.08.006