Spatial Shifts in the Context of Crisis: Changing Definitions of Interface via User Experiences

Yıl 2021, Sayı: COVID-19 Sonrası Kentsel Kamusal Mekânların Dönüşümü, 146 - 180, 28.09.2021

Melis Oğuz , Aslı Uzunkaya

https://doi.org/10.31198/idealkent.880802

Öz

This study focuses on the physical and perceptual relationship and contact between the dwelling and its immediate surrounding. The aim of this study is to analyze user experience for a re-definition of private and public spaces as well as the point of contact of these spaces – the interface. This re-definition requires interdisciplinary interaction, cross-scale thinking and mixed-research method. Thus, in-depth interviews were conducted with 24 participants differing in their age, gender, household size and structure, dwelling and settlement typologies. The strategies of adapting themselves for the public actions infiltrating into the private space and of adjusting the dwelling for private actions spreading to the public space were evaluated through decoded interviews and the photographs taken by the participants. Analysis revealed spatial shifts regarding public and private in the dwelling and the immediate surrounding. The findings of the research determine the needs based on user experiences and point out to a new spatial setup required to adjust to these needs. The description of private and public shifts through spatial interfaces draws attention to the fact that architecture and urban planning professions have to cooperate in this intersectional scale for the benefit of the cities and its citizens.

Anahtar Kelimeler

interface, dwelling, public space, user experience, pandemic

Kriz Bağlamında Mekansal Kaymalar: Kullanıcı Deneyimleri ile Değişen Arayüz Tarifleri

Öz

Mesken ve meskenin yakın çevresinin fiziksel ve algısal ilişkisine odaklanan bu çalışmada, özel, kamusal mekân ve eylemlerin temas noktaları olan arayüz mekânlara dair kullanıcının deneyimi üzerinden bir okuma yapılmıştır. Bu okuma, disiplinler arası bir etkileşimi, ölçekler arası düşünmeyi ve yöntem karmasını gerektirmiştir. Bu doğrultuda çalışmada, farklı yaş, cinsiyet, hane halkı büyüklüğü ve strüktürü, farklı mesken ve yerleşim alanı tipolojilerinde pandemi sürecini deneyimleyen 24 gönüllü katılımcı ile derinlemesine görüşmeler yapılmış, katılımcıların görüşmelerde tarif ettikleri mekânsal uyumlanma ve uyarlama örnekleri kendi çektikleri fotoğraflar üzerinden değerlendirilmiştir. Buradan hareketle kullanıcıların pandemi sürecinde mesken ve yakın çevrelerine dair algıları, ihtiyaçları gözlenmiş, özel mekâna sızan kamusal eylemler ve kamusal mekâna taşan özel eylemler için kendilerini uyumlama ve mekânı uyarlama stratejileri anlaşılmaya çalışılmıştır. Kullanıcı deneyimlerinden elde edilen veriler, mekânın değişimi ve dönüşümü çerçevesinde incelenmiş, bu doğrultuda meskende gerçekleşen mekânsal kaymalar tespit edilmiştir. Araştırmanın bulguları, kullanıcı deneyimleri üzerinden ihtiyaçları tespit edip bu doğrultuda gereken mekânsal kurguya işaret etmekte, özel ve kamusal eylemsel ve fiziksel kaymaların tariflemesini arayüzler üzerinden yapmakta ve arayüz tasarımının önemine dikkat çekerek bu kavramı mimarlık ve planlama disiplinlerinin birlikte çalışması gereken bir arakesit olarak sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

arayüz, mesken, kamusal alan, kullanıcı deneyimi, pendemi

Kaynakça

• Alexander, C. (1979). The timeless way of building. New York: Oxford University Press.
• Arendt, H. (1994). İnsanlık durumu (B. S. Sener, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Bauman, Z. (2019). Akışkan modernite (S. O. Çavuş, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Benhabib, S. (1992). Situating the self: gender, community and postmodernity in contemporary ethics. New York: Routledge.
• Berg, A. (2014). Artistic research in public space: participation in material-based art. Helsinki: Aalto University.
• Cohen, J. (1997). Rethinking privacy: autonomy, identity and the abortion controversy. J. Weintraub ve K. Kumar (Ed.), Public and private in thought and practice (s. 133-165) içinde. Londra: University of Chicago Press.
• Cohen, J. ve Arato, A. (1992). Civil society and political theory. Cambridge: MIT Press.
• Colomina, B. (2019). X-Ray architecture. Zürich: Lars Müller Publishers.
• Cooper, I. (2001) Post-occupancy evaluation - where are you? Building research & information, 29(2), 158-163.
• Cupers, K. (2013). Use matters: an alternative history of architecture. New York: Routledge.
• Dovey, K. ve Wood, S. (2015). Public/private urban interfaces: type, adaptation, assemblage, Journal of Urbanism, 8(1), 1-16.
• Gehl, J. (1977) The interface between public & private territories in residential areas. Melbourne: Melbourne University.
• Goffmann, E. (2016). Gündelik yaşamda benliğin sunumu (B. Cezar, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Habermas, J. (2003). Kamusallığın yapısal dönüşümü (T. Bora ve M. Sancar, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Jones, P. B., Petrescu, D. ve Till, J. (Ed.) (2005). Architecture and participation. Abingdon: Routledge.
• Lefebvre, H. (1991). The production of space (D. Nicholson-Smith, Çev.). Oxford: Blackwell.
• Liebman, S. (2004). Alexander Kluge ile söyleşi: yeni Alman sineması, sanat, aydınlanma ve kamusal alan üzerine (N. Dinç ve M.Özbek, Çev.). M. Özbek (Ed.), Kamusal alan (s. 609–651) içinde. İstanbul: Hil Yayın.
• Meyrowitz, J. (1985). No sense of place. New York: Oxford University Press.
• Mihalache, A. ve Emmons, P. (2013). Architectural handbooks and the user experience. K. Cupers (Ed.). Use matters: an alternative history of architecture (s. 35-50) içinde. Londra: Routledge.
• Negt, O. ve Kluge, A. (2004). Kamusal alan ve tecrübeye giriş (M. Özbek, Çev.). M. Özbek (Ed.), Kamusal alan (s. 133-139) içinde. İstanbul: Hil Yayın.
• Oğuz, M. ve Uzunkaya, A. (2020, Kasım). Pandemi sürecinde esne(ye)meyen meskenler – yet(e)meyen kamusal alanlar [Öz]. 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 44. Kolokyumu’nda (çevrimiçi) sunulan bildiri. Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=7FXPm3dvexY.
• Porter, T. (2004). Archispeak: an illustrated guide to architectural terms. Londra: Spon Pres.
• Sanoff, H. (1999). Community participation methods in design and planning. New York: Wiley.
• Sennett, R. (2013). Kamusal insanın çöküşü (S. Durak ve A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sheller, M. ve Urry, J. (2003). Mobile transformations of “public” and “private”. Life in theory, culture and society. 20(3), 107–25.
• Silva, M.F., Maas, S., Souza, H.A. ve Gomes, A.P. (2017). Postoccupancy evaluation of residential buildings. Luxembourg with centralized and decentralized ventilation systems, focusing on indoor air quality (IAQ). Assessment by questionnaires and physical measurements. Energy and Buildings. 148, 119-127.
• Teige, K. (1932). The minimum dwelling (E. Dluhosch, Çev.). Cambridge: MIT Press.
• Vardouli, T. (2015). Making use: attitudes to human-artifact engagements. Design Studies. 41, 137-161.
• Zimring, C. ve Reizenstein, J. (1980). Post-occupancy evaluation. Environment and behavior. 12(4), 429-450.