Yeni yerleşim alanlarının düzenlilik ve erişilebilirlik dereceleri sürdürülebilir yerleşim alanları üretmek için en önemli değişkenlerdir. Sokak dokuları, ada ve parsellerin biçim ve büyüklükleri, binaların parsel içindeki konumları yerleşim alanının erişilebilirlik ve yoğunluk düzeylerini doğrudan etkilemektedir. Bu kapsamda çalışmanın çıkış noktası; cumhuriyetin 100. yılında yeni yerleşim alanlarının biçimsel özelliklerinin analiz edilmesi ve karşılaştırılmasıdır. Bu alanların yol dokusu, ada ve parsel biçimlenişleri, bina – parsel ilişkileri, yerleşim alanının erişilebilirlik/bütünleşme düzeyi ve alanın plan yapısının düzenlilik derecelerinin ölçülmesi hedeflenmektedir. Çalışmada, Elazığ kentindeki iki yeni yerleşim bölgesi çalışma alanları olarak seçilmiştir. Çalışmada morfolojik analiz yöntemlerinden Space Syntax ve Conzen analizleri birlikte kullanılmıştır. Bu analizler ile her iki alanın yol dokusu, yapı adası, parsel, bina ve arazi kullanımlarıyla birlikte bütünleşme ve erişilebilirlik düzeyleri, aksiyel değerlerine dair bulgular elde edilmiştir. Çalışma sonucunda, her iki alanın yerleşim planlarının, düzenlilik derecelerinin, bütünleşme ve erişilebilirlik düzeylerinin, yol dokusu, ada/parsel biçimlenişlerinin farklı olduğu, alanlardan birinde yüksek yoğunluklu kapalı konut siteleri ve kooperatif konutları görülürken diğerinde az yoğunluklu mahalle oluşumu görülmüştür. Bu farklılıkların temel nedeni olarak ise topografyanın, zemin türünün ve konut üretim modellerinin etkili olduğu, yüksek yoğunluklu yeni yerleşim alanlarının arttığı kentlerimizde, düşük yoğunluklu ve az katlı mahalle oluşumlarının yeni yerleşimlerde de sürdürülebilen alternatif bir mekan olgusu olduğu görülmüştür.
The regularity and accessibility levels of newly developed settlements are the most important parameters for producing sustainable settlements. The street patterns, shape and size of the blocks and plots, the positions of the buildings within the plot affect the settlement’s accessibility and density level. In this context, the starting point of the study is analyzing and comparing of the morphological features of the new settlements on the 100th anniversary of the republic. It is aimed to analyze the street patterns, island and plots, building - plot relations, accessibility/integration levels and the regularity of the plan structure of selected areas. In the study, two new residential areas in the city of Elazig were chosen and Space Syntax and Conzen analysis which are morphological analysis methods were used together. With these analyzes, findings regarding the street patterns, building blocks, plots and land uses, as well as integration and accessibility levels, and axial rates of both areas were obtained. As a result of the study, it was seen that the regularity, integration and accessibility levels, layout plans are different from each other. One of the area is embodied with high density gated communities, other one is formed as low rised neigborhood. The main reason for these differences was the topographical character and dwelling approaches. Also low-density and low-rise neighborhood formations can be an alternative space phenomenon that can be sustained in new settlements.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Urban Morphology, Urban Analysis and Development |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Early Pub Date | January 31, 2024 |
Publication Date | January 31, 2024 |
Submission Date | October 30, 2023 |
Acceptance Date | December 29, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 15 Issue: 42 |