Covid-19 Salgınında Risk Algısı Bağlamında Seyahat Amacı ve Kentsel Ulaştırma Tür Tercihi Sebebi İlişkisi: Tekirdağ, Süleymanpaşa Örneği

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 47, 211 - 236, 10.04.2025

Sahra Başyazgan Mert , Mustafa Sinan Yardım

https://doi.org/10.31198/idealkent.1583287

Öz

Covid-19 salgını döneminde kentiçi ulaştırma sistemi kullanıcılarının tür seçim davranışlarında çeşitli değişimler gözlenmiştir. Bu çalışma kapsamında kentlilerin ulaşım türü seçimine yansıyan bakış açıları, Covid-19 salgın dönemi ve bu dönemin şartları çerçevesinde anket yöntemi ile değerlendirilmiştir. Katılımcılardan öncelikle salgın öncesi, salgın ve salgın sonrası normalleşme dönemlerine göre seyahat amaçları, kullandıkları ulaşım türü ve tercih sebepleri bilgisi alınmış, ardından ulaşım türlerine Covid-19 Enfeksiyon Riski Puanı (CERP) vererek değerlendirmeleri istenmiştir. Literatürde söz konusu veriler daha çok kurumsal kaynaklara dayandırılırken, bu çalışmada veriler doğrudan kent sakinlerinden anket yoluyla toplanarak bireysel davranışları belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca toplu taşıma kullanım sayılarının azaldığı bir gerçek olarak literatürde yer alırken bu çalışma ile bu azalmanın ardındaki nedenler araştırılarak orijinal bir katkı sunulması hedeflenmiştir. Bu makale çerçevesinde betimleyici istatistik verilerine de yer verilmiştir. Çalışma sonucunda, salgının farklı dönemlerinde ulaşım türleri tercihinde kent sakinlerinin önceliklerinin farklı olduğu ve belirli ulaşım türlerinin enfeksiyon riskinin oldukça yüksek olarak algılandığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Seyahat Amacı, Ulaştırma Tür Seçimi, Covid-19 Enfeksiyon Riski Puanı, Tekirdağ.

Etik Beyan

Çalışmanın tüm süreçlerinin araştırma ve yayın etiğine uygun olduğunu, etik kurallara ve bilimsel atıf gösterme ilkelerine uyduğumu beyan ederiz.

Relationship Between Trip Purpose and Transportation Mode Choice Reason in Covid-19 Risk Perception: Tekirdağ, Süleymanpaşa Case

Öz

During the Covid-19 pandemic, significant changes were observed in urban transportation mode choice behavior. This study evaluates urban residents' perspectives on transportation mode selection using a survey method within the context of the pandemic and its conditions. Participants were asked about their trip purposes, preferred transportation modes, and reasons for their choices before, during, and after the pandemic. Additionally, they were requested to assess transportation modes by assigning a Covid-19 Infection Risk Score (CERP). While similar data in the literature are often based on institutional sources, this study directly collects data from urban residents through surveys to analyze individual behaviors. It is well-documented that public transportation usage has declined; however, this study aims to explore the underlying reasons for this decline, offering an original contribution. Descriptive statistical data are also included. The findings indicate that urban residents' priorities in transportation mode choices varied across different phases of the pandemic. Moreover, certain transportation modes were perceived as having a significantly higher infection risk.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Trip Purpose, Transportation Mode Choice, Covid-19 Infection Risk Score, Tekirdağ.

Kaynakça

• Abdullah, M., Ali, N., Hussain, S. A., Aslam, A. B., & Javid, M. A. (2021). Measuring changes in travel behavior pattern due to COVID-19 in a developing country: A case study of Pakistan. Transport Policy, 21-33.
• Aloi, A., Borja, A., Benavente, J., Cordera, R., Echaniz, E., Gonzalez, F., Ladisa, C., Lezama-Romanelli, R., Lopez-Parra, A., Mazzei, V., Perrucci, L., Prieto-Quintana, D., Rodriguez, A., & Sanudo, R. (2020). Effects of the COVID-19 Lockdown on Urban Mobility: Empirical Evidence from the City of Santander (Spain). Sustainability, 12, 1-18. https://www.mdpi.com/2071-1050/12/9/3870
• Başyazgan, S. (2023). “Covid-19 Salgınının Orta Ölçekli Kentlerde Kentsel Ulaşıma Etkileri: Tekirdağ, Süleymanpaşa Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2023.
• Başyazgan, S., & Yardım, M. S. (2023). Orta Ölçekli Bir Kentte Covid-19 Hasta ve Aşılama Sayısının Toplu Taşıma Kullanıcı Sayısına Etkisinin İncelenmesi: Tekirdağ, Süleymanpaşa Örneği. Kent Akademisi, 16(2), 845-861. https://doi.org/10.35674/kent.1185715
• Chen, X., Guo, Y., Yang, C., Ding, F., & Yuan, Q. (2021). Exploring essential travel during COVID-19 quarantine: Evidence from China. Tansport Policy, 90-97.
• DSÖ. (2020, Mart 11). WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ). https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020
• Eisenmann, C., Nobis, C., Kolarova, V., Lenz, B., & Winkler, C. (2021). Transport mode use during the COVID-19 lockdown period in Germany: The car became more important, public transport lost ground. Transport Policy, 60-67.
• Ertaş, A., Kağan, G., Akçi, Y., & Zelka, M. (2021). Türk Toplumunun Covid-19’a İlişkin Bilgi, Tutum ve Uygulamaları. EKEV Akademi Dergisi, 25(86), 1-20. https://orcid.org/0000-0001-6755-6650
• Günay, G., & Dündar, S. (2024, November). Understanding walking behaviour during COVID-19: binary logit and ANN approach. In Proceedings of the Institution of Civil Engineers-Municipal Engineer (pp. 1-12). Emerald Publishing Limited.
• Haas, M. de, Faber, R., & Hamersma, M. (2020). How COVID-19 and the Dutch ‘intelligent lockdown’ change activities, work and travel behaviour: Evidence from longitudinal data in the Netherlands. Transportation Research Interdisciplinary Perspectives, 6, 1-14. https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S2590198220300610?token=6E9FDAB55D95DAA112A580B50247F541F68F615127F5FC7D4382FE6EAA41673E1C982FCD642333B0A672EABF8B644DC3&originRegion=eu-west-1&originCreation=20221019110014
• Helfers, A., Reiserer, M., Schneider, N., Ebersbach, M., & Sommer, C. (2022). Should I stay or should I go? Risk perception and use of local public transport during the COVID-19 pandemic. Frontiers in psychology, 13, 926539.
• İnce, E., Cengiz, E. C., & Alpkökin, P. (2021). Pandemi Sürecinin Toplu Taşıma Türlerine Yönelik Etkisinin Ölçülmesi: Çok Terimli Logit Bağlanım Modeli, İstanbul Örneği. İDEALKENT, 12(34), 1146-1173. https://doi.org/10.31198/idealkent.1003041
• Ozbilen, B., Slagle, K. M., & Akar, G. (2021). Perceived risk of infection while traveling during the COVID-19 pandemic: Insights from Columbus, OH. Transportation Research Interdisciplinary Perspectives, 10, 100326.
• Politis, I., Georgiadis, G., Papadopoulos, E., Fyrogenis, I., Nikolaidou, A., Kopsacheilis, A., . . . Verani, E. (2021). COVID-19 lockdown measures nad travel behavior: The case of Thessaloniki, Greece. Transportation Research Interdisciplinary Perspectives, 1-16.
• Shen, J., Duan, H., Zhang, B., Wang, J., Ji, J. S., Wang, J., Pan, L., Wang, X., Zhao, K., Ying, B., Tang, S., Zhang, J., Liang, C., Sun, H., Lv, Y., Li, Y., Li, T., Li, L., Liu, H., … Shi, X. (2020). Prevention and control of COVID-19 in public transportation: Experience from China. Environmental Pollution, 266, 1-5. https://doi.org/10.1016/j.envpol.2020.115291
• Süleymanpaşa Belediyesi, (2020). Süleymanpaşa Şehir Sağlık Profili. https://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/11/Suleymanpasa-Belediyesi-Sehir-Saglik-Profili.pdf
• TBB, (2015). Tekı̇rdağ Büyükşehı̇r Beledı̇yesı̇ (İl Genelı̇) Toplu Taşıma Sı̇stemı̇ Rehabı̇lı̇tasyonu Ortak Hı̇zmet Projesı̇. https://www.corlu.bel.tr/upload/tr/dosya/yayinlar/i.-ara-rapor_16012018093141.pdf
• Transurban. (2020). Industry Report-Urban Mobility Trends From Covid-19. https://www.transurban.com/content/dam/transurban-pdfs/03/Urban-Mobility-Trends-from-COVID-19.pdf
• Tulan Işıldar, H., & Öcalır, E. V. (2021). COVID-19 Pandemisinin Ankara’da Toplu Taşım Kullanımına Etkisi. İDEALKENT, 12(34), 1125-1145. https://doi.org/10.31198/idealkent.1010229
• TÜİK. (2022, Şubat 4). Süleymanpaşa Nüfusu. Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=45500
• Zafri, N. M., Khan, A., Jamal, S., & Alam, B. M. (2022). Risk perceptions of COVID-19 transmission in different travel modes. Transportation research interdisciplinary perspectives, 13, 100548.
• Zhao, J.-Y., Yan, J.-Y., & Qu, J.-M. (2020). Interpretations of “Diagnosis and Treatment Protocol for Novel Coronavirus Pneumonia (Trial Version 7)”. Chinese Medical Journal, 133(11), 1347-1349. https://journals.lww.com/cmj/fulltext/2020/06050/interpretations_of__diagnosis_and_treatment.12.aspx