Sadness in Ömer Seyfettin Anxiety in Yahya Kemal

Year 2021, Volume: 1 Issue: 2, 299 - 315, 15.12.2021

Ülkü Yılmaz

Abstract

Renovation, modernization efforts that started just before the Tanzimat, and westernization that accelerated after the proclamation of the Tanzimat, or in other words, wrong westernization, caused an erosion in the national moral values of the society, and this situation disturbed most intellectuals and artists. As a result of this discomfort, there have been writers who have expressed their concerns, discomfort and even fears about the future. In this article, a story written by Ömer Seyfettin and an article of Yahya Kemal Beyatlı are discussed at the point of mentioned discomfort. Ömer Seyfettin, who was born in the Gönen district of Balıkesir in 1884, is one of the founding names of modern Turkish storytelling. The writer, who died in 1920, has put many stories, poems, translations, essays and articles in his short life of thirty-six years. One of his stories is his autobiographical story called "İlk Namaz", which will be examined in this article. Another subject of our study is a article called "Ezansız Semtler" written by Yahya Kemal Beyatlı, who was born in 1884, like Ömer Seyfettin. Even though Yahya Kemal, who passed away in 1958, is mostly known for his poems, he also produced works in different genres of literature and in some of these works he drew attention to national moral values and expressed his concern about the disappearance of these values. In our study, the importance of national and religious feelings in terms of these two artists and the feelings caused by the possibility of their loss, based on these two writings in different genres from each other, were examined.

Keywords

Ömer Seyfettin, First Prayer, Yahya Kemal Beyatlı, Neighborhoods Without Adhan

Ömer Seyfettin'de Hüzün Yahya Kemal'de Kaygı

Abstract

Tanzimat’tan biraz önce başlayan yenileşme, modernleşme çabaları ve Tanzimat’ın ilanından sonra hız kazanan batılılaşma veya diğer bir söyleyişle yanlış batılılaşma toplumun milli manevi değerlerinde bir erozyona sebep olmuş ve bu durum çoğu aydın ve sanatçıyı rahatsız etmiştir. Bu rahatsızlığın neticesinde gelecekle ilgili kaygılarını, rahatsızlıklarını ve hatta korkularını dile getiren yazarlar olmuştur. Bu makalede Ömer Seyfettin’in bir hikâyesiyle Yahya Kemal Beyatlı’nın bir yazısı sözü edilen rahatsızlık noktasında ele alınmıştır. 1884 yılında Balıkesir’in Gönen ilçesinde dünyaya gelen Ömer Seyfettin, modern Türk öykücülüğünün kurucu isimlerinden biridir. 1920 yılında vefat eden yazar, otuz altı yıllık kısa yaşamına birçok hikâye, şiir, tercüme, deneme ve makale sığdırmıştır. Onun hikâyelerinden biri de bu makalede incelenecek olan “İlk Namaz” adlı otobiyografik nitelikteki hikâyesidir. Çalışmamıza konu edilen diğer bir yazı ise Ömer Seyfettin gibi 1884 yılında dünyaya gelen Yahya Kemal Beyatlı’nın “Ezansız Semtler” adlı yazısıdır. 1958’de vefat eden Yahya Kemal, daha çok şiirleriyle tanınsa bile o da edebiyatın farklı türlerinde eser vermiş ve bu eserlerinin bazılarında milli manevi değerlere dikkat çekmiş, bu değerlerin kaybolmasından duyduğu kaygıyı dile getirmiştir. Çalışmamızda birbirinden farklı türlerde kaleme alınan bu iki yazıdan hareketle millî ve dinî duyguların bu iki sanatçı açısından önemi ve kaybı ihtimalinin yol açtığı duygular incelenmiştir.

Keywords

Ömer Seyfettin, İlk namaz, Yahya Kemal Beyatlı, Ezansız semtler

References

• Alangu, Tahir. Ülkücü Bir Yazarın Romanı. İstanbul: May Yayınları, 1. Basım, 1968.
• Banarlı, Nihat Sami. Yahya Kemal’in Hatıraları. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yahya Kemal Enstitüsü Neşriyatı, 1. Basım, 1960.
• Banarlı, Nihat Sami. Resimli Türk Edebiyat Tarihi. 2. Cilt. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 13. Basım, 2019.
• Beyatlı, Yahya Kemal. Eski Şiirin Rüzgârıyle. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti, 4. Basım, 1985.
• Beyatlı, Yahya Kemal. Aziz İstanbul. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1. Basım, 1992.
• Beyatlı, Yahya Kemal. Çocukluğum, Gençliğim, Siyasî ve Edebî Hâtıralarım. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti, 7. Basım, 2015.
• Beyatlı, Yahya Kemal. Kendi Gök Kubbemiz. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti, 1. Basım, 2015.
• Beyzadeoğlu, Süreyya. “Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Dini Motifler”, 1. Dünden Bugüne Ömer Seyfettin Sempozyumu. ed. Recep Duymaz. İstanbul: Gönen Belediyesi Kültür Yayınları, 2007.
• Çelik, Semih. “Prof. Dr. Kazım Yetiş ile Yahya Kemal’e Dair Bilinmeyenleri Konuştuk”. Akpınar Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi 3/13 (2008), 3-16.
• Çetin, Abdurrahman. “Ezan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 12 Ağustos 2021. https://islamansiklopedisi.org.tr/ezan#1,
• Çiftçi, Selahattin. “Yahya Kemal ve Mehmet Âkif’in Eserlerinde Ezan”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları 3/5 (2011), 69-84.
• Haşim, Ahmet. Bize Göre, Gurebâhâne-i Laklakan, Frankfurt Seyahatnamesi. haz. Mehmet Kaplan. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi, 1. Basım, 1969.
• İslam ve İhsan. “Sahîh-i Müslim, Salat: 215; Ebû Dâvût, Salat: 148”. Erişim 14 Eylül 2021. https://www.islamveihsan.com/kulun-rabbine-en-yakin-oldugu-an.html
• Ömer Seyfettin. “Müstakbel Validelerine”. Ömer Seyfettin Bütün Nesirleri (Fıkralar, Makaleler, Mektuplar ve Çeviriler). haz.: Nazım Hikmet Polat. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1. Basım, 2016.
• Ömer Seyfettin. “Mektep Çocuklarında Türklük Mefkûresi”. Ömer Seyfettin Bütün Nesirleri (Fıkralar, Makaleler, Mektuplar ve Çeviriler). haz.: Nazım Hikmet Polat. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1. Basım, 2016.
• Ömer Seyfettin. Bütün Hikâyeleri. haz.: Nâzım Hikmet Polat. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 3. Basım, 2020.
• Özbalcı, Mustafa. Yahya Kemal’in Duygu ve Düşünce Dünyası. Ankara: Akçağ Yayınları, 2. Basım, 1996.
• Parlatır, İsmail. “Genç Kalemler Hareketi İçinde Ömer Seyfettin”. Doğumunun Yüzüncü Yılında Ömer Seyfettin. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2. Basım, 1992.