İÇERİK ANALİZİ İLE ENDÜSTRİ 4.0 ALANINDA YAZILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ

Year 2025, Volume: 5 Issue: 2, 129 - 142

Merve Doğruel , Ülker Başar

https://doi.org/10.61349/iesbad.1795642

Abstract

Bu araştırmada, 2024–2025 yılları arasında Ulusal Tez Merkezi’nde yayımlanan ve başlığında ‘Endüstri 4’ ifadesi bulunan 70 lisansüstü tez içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmanın temel amacı, Türkiye’de Endüstri 4.0 alanındaki akademik eğilimleri ortaya koymak; tezlerde öne çıkan teknolojiler, tasarım ilkeleri ve sürdürülebilirlik boyutlarını belirlemektir. Çalışmanın özgün yönü, sistematik kodlama süreciyle yüksek lisans ve doktora tezleri arasında yapılan karşılaştırmalı nitel ve nicel analiz sürecidir. Bulgulara göre, en sık ele alınan teknolojiler büyük veri analitiği, nesnelerin interneti (IoT) ve bulut bilişimdir. Yüksek lisans tezlerinde arttırılmış gerçeklik ile akıllı ya da karanlık fabrika konuları öne çıkarken, doktora tezlerinde özellikle siber güvenlik temasının daha çok işlendiği görülmektedir. Tasarım ilkeleri açısından her iki düzeyde de modülerlik ve sanallaştırma sıkça vurgulanmakta; buna ek olarak doktora çalışmalarında hizmet oryantasyonu ilkesinin de dikkate alınması dikkat çekmektedir. Sürdürülebilirlik boyutunda en çok çevresel konulara (çevre, atık, yenilenebilir enerji) odaklanıldığı; ekonomik boyutta verimlilik ve büyümenin, sosyal boyutta ise iş sağlığı ve güvenliğinin öne çıktığı anlaşılmaktadır. Bu bulgular ışığında, hem yüksek lisans hem de doktora düzeyinde yalnızca literatür incelemesine dayalı değil, aynı zamanda uygulama ve analiz odaklı; ayrıca sosyal sürdürülebilirliği de kapsayan araştırmaların yapılması önerilmektedir.

Keywords

İçerik Analizi , Veri odaklı yaklaşım , Endüstri 4.0 , Nicel karma yöntem , Nitel karma yöntem , MAXQDA

Project Number

Bu çalışma, BAP-2025/18-A numaralı projenin tamamlayıcı çıktısıdır.

A CONTENT ANALYSIS OF POSTGRADUATE THESES RELATED TO INDUSTRY 4.0

Abstract

This study analyzes 70 graduate theses published in the National Thesis Center between 2024 and 2025, all of which include the phrase “Industry 4” in their titles, by employing the content analysis method. The main purpose of the research is to identify academic trends in the field of Industry 4.0 in Turkey and to determine the technologies, design principles, and sustainability dimensions emphasized in these theses. The originality of the study lies in the systematic coding process, through which a comparative qualitative and quantitative analysis is conducted between master’s and doctoral theses. The findings indicate that the most frequently addressed technologies are big data analytics, the Internet of Things (IoT), and cloud computing. While master’s theses mainly highlight augmented reality and smart/dark factories, doctoral dissertations more frequently focus on cybersecurity. In terms of design principles, modularity and virtualization are commonly emphasized at both levels, with the addition of service orientation in doctoral research. Regarding sustainability, the focus is mainly on environmental aspects such as environment, waste, and renewable energy, whereas economic sustainability emphasizes efficiency and growth, and social sustainability highlights occupational health and safety. In light of these findings, it is recommended that both master’s and doctoral studies move beyond literature reviews toward more application- and analysis-oriented research, and that greater attention be paid to social sustainability to achieve a more holistic evaluation of Industry 4.0.

Keywords

Content Analysis , Data-Driven Approach , Industry 4.0 , Quantitative Mixed Method , Qualitative Mixed Method , MAXQDA

Project Number

Bu çalışma, BAP-2025/18-A numaralı projenin tamamlayıcı çıktısıdır.

References

• Alcácer, V., & Cruz-Machado, V. (2019). Scanning the Industry 4.0: A literature review on technologies for manufacturing systems. Engineering Science and Technology, an International Journal, 22, 899–919. https://doi.org/10.1016/j.jestch.2019.01.006
• Beltrami, M., Orzes, G., Sarkis, J., & Sartor, M. (2021). Industry 4.0 and sustainability: Towards conceptualization and theory. Journal of Cleaner Production, 297, 127733. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2021.127733
• Bibow, P., Sapel, P., & Hopmann, C. (2025). Smart factory concepts and their fitness to the plastics processing industry: A critical review. Flexible Services and Manufacturing Journal. https://doi.org/10.1007/s10696-025-09593-x
• Doğruel Anuşlu, M., & Fırat, S. Ü. (2019). Endüstri 4.0 ve sürdürülebilirlik etkileşimi: Küresel endekslerle değerlendirmeler. İçinde E. S. Bayrak Meydanoğlu, M. Klein, & D. Kurt (Eds.), Dijital dönüşüm trendleri (ss. 56–100). İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Doğruel Anuşlu, M., & Fırat, S. Ü. (2020). Ülkelerin Endüstri 4.0 seviyesinin sürdürülebilir kalkınma düzeylerine etkisinin analizi. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 31(0), 44–58.
• Elnadi, M., & Abdallah, Y. O. (2024). Industry 4.0: Critical investigations and synthesis of key findings. Management Review Quarterly, 74, 711–744. https://doi.org/10.1007/s11301-022-00314-4
• Fırat, S. Ü., & Fırat, O. Z. (2017). Sanayi 4.0 devrimi üzerine karşılaştırmalı bir inceleme: Kavramlar, küresel gelişmeler ve Türkiye. Toprak İşveren Dergisi, 114, 10–23.
• Galizia, F. G., Bortolini, M., & Calabrese, F. (2023). A cross-sectorial review of industrial best practices and case histories on Industry 4.0 technologies. Systems Engineering, 26(6), 908–924. https://doi.org/10.1002/sys.21697
• Grabowska, S., Saniuk, S., & Gajdzik, B. (2022). Industry 5.0: Improving humanization and sustainability of Industry 4.0. Scientometrics, 127(6), 3117–3144. https://doi.org/10.1007/s11192-022-04370-1
• Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Leoncini, R. (2017). Issues and challenges for smart specialisation. In G. Antonelli & G. Cappiello (Eds.), Routledge advances in regional economics, science and policy: Smart development in smart communities (pp. 19–34). London & New York: Routledge.
• Oztemel, E., & Gursev, S. (2020). Literature review of Industry 4.0 and related technologies. Journal of Intelligent Manufacturing, 31(1), 127–182. https://doi.org/10.1007/s10845-018-1433-8
• Portella, T. L. A. S., & de Lima, G. Â. (2024, January). Subject analysis, content analysis, and domain analysis: Concepts, methods, and applications. The Canadian Journal of Information and Library Science, 47(2), 158–165. https://doi.org/10.5206/cjils-rcsib.v47i2.17633
• Tavares-Lehmann, A. T., & Varum, C. (2021). Industry 4.0 and sustainability: A bibliometric literature review. Sustainability, 13(6), 3493. https://doi.org/10.3390/su13063493
• Tortorella, G. L., Prashar, A., Carim Junior, G., Mostafa, S., Barros, A., Lima, R. M., & Hines, P. (2023). Organizational culture and Industry 4.0 design principles: An empirical study on their relationship. Production Planning & Control, 35(11), 1263–1277. https://doi.org/10.1080/09537287.2023.2170294
• Varela, L., Araújo, A., Ávila, P., Castro, H., & Putnik, G. (2019). Evaluation of the relation between lean manufacturing, Industry 4.0, and sustainability. Sustainability, 11(5), 1439. https://doi.org/10.3390/su11051439
• Xu, X., Lu, Y., Vogel-Heuser, B., & Wang, L. (2021). Industry 4.0 and Industry 5.0—Inception, conception and perception. Journal of Manufacturing Systems, 61, 530–535. https://doi.org/10.1016/j.jmsy.2021.10.006