Erzurum Kenti Mekânsal Gelişimi ve Bu Gelişimi Belirleyen Etmenlere İlişkin Bir Çözümleme

Year 2019, Issue: 20, 169 - 204, 01.10.2019

Gül Şimşek

Abstract

Çalışma, Erzurum kenti gelişiminin zaman ve mekân boyutlarında kapsamlı bir araştırmasını içermektedir. Araştırma ile Erzurum kentinin 1950 sonrası mekânsal ve tarihsel gelişimine dair ilişkisel bir çalışma yürütülmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda kentin makroformunun coğrafi, tarihi ve planlama açılarından nasıl oluştuğu ortaya konmaya çalışılmaktadır. Araştırma, ilgili literatür çalışmasının yanı sıra, Erzurum kenti özelinde hava fotoğrafları üzerinden yapılan mekânsal analizler ile desteklenmektedir. Araştırmanın kapsamı; Erzurum kenti özelinde, kentin yayılımı ve mekânsal iç kurgusu ile planlama bağlamında oluşan kent makroformunun mekânsal dinamiklerinin analizi konusunda bir kaynak çalışma oluşturmaktır. Çalışmanın temel bulguları; özellikle kentin yayılma yönü ve büyüklüğü, kentsel fonksiyonların dağılımı ve yeni konut alanlarının oluşumunun, kentin bugünkü biçimini almasında etkili olduğunu göstermektedir.

Keywords

Kent makroformu, mekânsal gelişim, hava fotoğrafı, mekânsal analiz, Erzurum kenti.

An Analysis of the Spatial Growth of Erzurum City and the Factors that Identify the Growth

Abstract

This study includes comprehensive research on the growth of the city of Erzurum in the dimensions of time and space. İt is aimed to conduct a relational study on the spatial and historical growth of the city of Erzurum after the year of 1950. In this context, it is tried to reveal how the city's macroform is formed regarding geographic, historical and planning aspects. The research is supported by spatial analysis carried on through the aerial photographs, as well as the relevant literature. The context of the research, in the case of the city of Erzurum, is to introduce a reference study on the subject of the analysis of spatial dynamics of a city’s macroform that composed within the context of the expansion of the city, it's internal organization, and planning dimension. The main findings of the study; particularly the expansion direction and size of the city, the distribution of urban functions, and the formation of new residential areas have a significant influence in reaching the present form of the city.

Keywords

Urban macroform, spatial growth, aerial photography, spatial analysis, Erzurum province.

References

• Aydemir, Ş., Aydemir, S., Beyazlı, D., Ökten, N., Öksüz, A. M., Sancar, C., et al. (2004). Kentsel Alanların Planlanması ve Tasarım. Trab- zon: Akademi Kitabevi.
• Berke, P.R., Godschalk, D.R., Kaiser, E.J., Rodriguez, D.A. (2006). Urban Land Use Planning, (5. basım) Chicago: University of Illionis
• Duru, B., Alkan, A., (2002). 20. Yüzyıl Kenti. Ankara: İmge Kitabevi
• Eke, F., Sat, A., (2011). Kent Planlamasına Giriş. Ankara: Ankara Üniver- sitesi Basımevi.
• Erzurum Büyükşehir Belediyesi (EBB), Lambert Planı Açıklama Rapo- ru, 1939, Erzurum
• Erzurum Büyükşehir Belediyesi (EBB), Zeki Yapar Planı Açıklama Raporu, 1996, Erzurum
• Erzurum Büyükşehir Belediyesi (EBB), 1/25.000 Nazım İmar Planı, 1981, Erzurum
• Erzurum Büyükşehir Belediyesi (EBB), Zühtü Can Planı Açıklama Raporu, 1988, Erzurum
• Erzurum Büyükşehir Belediyesi (EBB), 1/25.000 Nazım İmar Planı Açıklama Raporu, 2005, Erzurum
• Erzurum Büyükşehir Belediyesi (EBB), 1/5000 Nazım İmar Planı Açık- lama Raporu, 2018, Erzurum
• Kaya, H.S., Terzi F., Bölen F., (2009). “Kentsel Doku ile Şehirsel Büyü- me Biçimi Arasındaki İlişkinin Mekânsal Analizi: İstanbul Örne- ği”. DEUCBS Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu CBS ve Bilgi Tek- nolojileri Bildiriler Kitabı. İzmir
• Keleş, R. (1998). Kentbilim Terimleri Sözlüğü, 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi
• Nechyba, T. J., & Walsh, R. P. (2004). Urban Sprawl. Journal of Econo- mic Perspectives, 18(4), 177-200.
• Potter, R, Convey, D., Evans, R and Evans, S.L., (2012). The Key Con- cepts in Development Geography, London: SAGE
• Taylor, N., (1998). Urban Planning Theory Since 1945, London: SAGE Publishing
• Tekeli, İ., (2010). Türkiye’nin Kent Planlama ve Kent Araştırmaları Tarihi Yazıları, Ankara: İmge Kitabevi
• Terzi F., Bölen F., (2010). İstanbul'da Şehirsel Saçaklanmanın Ölçülmesi. İTÜ Dergisi/a. 9/2. 166-178.
• Yalçıner Ercoşkun, Ö, Varol, Ç, & Gürer, N. (2005). “From A Planned Capital to A Scattered Urban Form: Analysing The Sustainability in Ankara. 2005 Dünya Sürdürülebilir Bina Konfransı Bildiri Kitabı (The http://www.irbnet.de/daten/iconda/CIB4206.pdf Sustainable Building Conference).
• Wirth, L. (2002), “Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentlileşme” 20. Yüzyıl Kenti, Çev. Bülent Duru ve Ayten Alkan, Ankara: İmge Yayınevi.