A Study on Determining Consumer Preferences Regarding The Use of Organic Products in Ağrı Province

Year 2025, Issue: 40, 222 - 233, 15.10.2025

Naime Filiz Karadaş

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1752245

Abstract

Agriculture is a fundamental economic activity for both developed and developing countries. While modern agricultural practices lead to environmental problems, organic farming contributes to sustainable development with its eco-friendly approach. Interest in organic farming is increasing day by day due to its advantages such as reducing chemical inputs, preserving natural cycles, and improving food quality. Today, many consumers prefer organic products to access healthy and reliable food, while producers are turning to environmentally friendly and economically sustainable methods. With the integration of new technologies, the efficiency and applicability of organic farming are increasing, offering hope for the future of agriculture. This study aims to determine individuals' tendencies to purchase organic products based on a survey conducted in the city center of Ağrı. The survey form was prepared based on the literature, revised in line with expert opinions, and finalized through a pre-testing process. The research employed the "Simple Random Sampling Proportion Estimation" model, one of the quantitative research methods. Considering a 95% confidence level and a 5% margin of error, the sample size was determined as 384 individuals.
In data analysis, the C&RT (Classification and Regression Trees) method, one of the decision tree algorithms, was preferred. Through this method, the relationships between independent variables such as age, gender, education level, marital status, occupation, and household income, and the tendency to purchase organic products were evaluated. The C&RT algorithm yielded the best results in terms of classification accuracy and model interpretability. The analysis results provide valuable insights into the key demographic and socio-economic factors affecting organic product preferences, offering guidance to decision-makers and policymakers.

Keywords

organic agriculture , consumer , produc

Ağrı İlinde Organik Ürünlerin Kullanımı Konusunda Tüketici Tercihlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Tarım, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler için temel bir ekonomik faaliyettir. Modern tarım uygulamaları çevresel sorunlara yol açarken, organik tarım çevre dostu yaklaşımıyla sürdürülebilir kalkınmaya katkı sunmaktadır. Kimyasal girdilerin azaltılması, doğal döngülerin korunması ve gıda kalitesinin artırılması gibi avantajları nedeniyle organik tarıma olan ilgi her geçen gün artmaktadır. Günümüzde birçok tüketici sağlıklı ve güvenilir gıdaya ulaşmak amacıyla organik ürünleri tercih ederken, üreticiler de çevreye duyarlı ve ekonomik olarak sürdürülebilir yöntemlere yönelmektedir. Yeni teknolojilerin entegrasyonu ile organik tarımın verimliliği ve uygulanabilirliği artmakta, bu da geleceğin tarımı için umut vermektedir. Bu çalışma, Ağrı il merkezinde yürütülen bir anket araştırmasına dayanarak bireylerin organik ürün satın alma eğilimlerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Anket formu, literatüre dayalı olarak hazırlanmış, uzman görüşleri doğrultusunda revize edilmiş ve ön test süreciyle son haline getirilmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden "Basit Tesadüfi Örnekleme Yığın Oran Tahmini" modeli kullanılmış olup, %95 güven düzeyi ve %5 hata payı dikkate alınarak örneklem büyüklüğü 384 kişi olarak belirlenmiştir. Veri analizinde karar ağacı algoritmalarından C&RT (Classification and Regression Trees) yöntemi tercih edilmiş ve bu yöntem aracılığıyla yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum, meslek ve hanehalkı geliri gibi bağımsız değişkenlerle organik ürün satın alma eğilimi arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. C&RT algoritması, sınıflandırma doğruluğu ve modelin yorumlanabilirliği açısından en iyi sonuçları vermiştir. Analiz sonuçları, organik ürün tercihini etkileyen temel demografik ve sosyo ekonomik faktörleri ortaya koyarak karar vericilere ve politika yapıcılara önemli bilgiler sunmaktadır.

Keywords

organik tarım , Ağrı , tüketici tercihi

References

• Abhilash, P.C., Bastianoni, S., Chen, W., DeFries, R., Fraceto, L.F., Fuckar, N., Hashimoto, S., Hunter, D., Keesstra, S., Merah, O., O'Farrell, P., Singh, S., Smith, P., Stringer, L.C., Turner II, B.L. (2021). In: Introducing ‘Anthropocene Science’: A New International Journal for Addressing Human Impact on the Resilience of Planet Earth. https://doi.org/10.1007/s44177-021-00001-1. Editorial, Anthropocene.
• Akgüngör, S., Miran, B., Akbay, C., Olhan E., Nergis, N. K. (1999). İstanbul, Ankara ve İzmir İllerinde Tüketicilerin Çevre Dostu Tarım Ürünlerine Yönelik Potansiyel Talebinin Tahminlenmesi, TEAE Raporu: 1999-3, No:15, Ankara.
• Akın, M., Çiçek, R., İnal, M. E., Toksarı, M. (2010). Niğde İlindeki tüketicilerin sosyo-demografik özellikleri ile organik gıdalara ilişkin tutum ve bireysel değerleri arasındaki farklılığın incelenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1): 29-56.
• Alkaya, A. (2009). Örnekleme Kuramında Ağırlıklandırma. (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Anonim 2025. https://www.nufusu.com/il/agri-nufusu
• Armağan, G., Özdoğan, M. (2005). Ekolojik yumurta ve tavuk etinin tüketim eğilimleri ve tüketici özelliklerinin belirlenmesi. Hayvansal Üretimi, 46 (2): 14-21.
• Bennett, A.B., Chi-ham, C., Barrows, G., Sexton, S. (2013). Agricultural Biotechnology : Economics , Environment , Ethics , and the Future, pp. 249–281. https://doi.org/ 10.1146/annurev-environ-050912-124612.
• Christiaensen, L., Demery, L., Kuhl, J. (2011). The (evolving) role of agriculture in poverty reduction-An empirical perspective. J. Dev. Econ. 96 (2), 239–254. https://doi.org/ 10.1016/j.jdeveco.2010.10.006.
• Çamlıca, H., Dişçi, R. (2008). Tanı testlerinde sınır değerlerin belirlenmesi. Türk Onkoloji Dergisi 23(1), 26-33. https://dergipark.org.tr/en/pub/iuonkder/issue/1068/12111
• Davies, A., Titterington, A., Cochrane, C. (1995). Who Buys Organic Food? A Profile of The Purchasers of Organic Food in Northern Ireland. British Food Journal, 97 (10): 17-23
• Demirbaş, E., & Yılmaz, Ö. T. (2021). Türkiye’de organik tarım ve üniversite gençliğinin organik gıda tüketim alışkanlığı üzerine bir araştırma. Lectio Socialis, 5(2), 99-118.
• Dorosh, P., Thurlow, J. (2016). Beyond agriculture versus non-agriculture : decomposing sectoral growth – poverty linkages in five african countries. World Dev. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2016.08.014.
• Dubey, P.K., Singh, A., Merah, O., Abhilash, P.C. (2022). Managing agroecosystems for food and nutrition security. Editorial. Curr. Res. Environ. Sustain. 4, 100127. https:// doi.org/10.1016/j.crsust.2022.100127.
• Ebitu, L., Avery, H., Mourad, K.A., Enyetu, J. (2021). Citizen science for sustainable agriculture –A systematic literature review. Land Use Pol. 103, 105326. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105326.
• Gamage, A., Gangahagedara, R., Gamage, J., Jayasinghe, N., Kodikara, N., Suraweera, P., & Merah, O. (2023). Role of organic farming for achieving sustainability in agriculture. Farming System, 1(1), 100005.
• Hassan, D, Monier-Dilhan, S, Nichèle, V, Simioni, M. (2009). Organic Food Consumption Patterns in France. PreConference Workshop, Diet and Obesity: Role of Prices and Policies August 16
• Hammed, T., Oloruntoba, E., Ana, G. (2019). Enhancing growth and yield of crops with nutrient enriched organic fertilizer at wet and dry seasons in ensuring climate smart agriculture. Int. J. Recycl. Org. Waste Agric. 8, 81–92.
• Kadirhanoğulları, M. K., Kadirhanoğulları, İ. H., ve Karadaş, K. (2022). Tüketicilerin organik gıda ürün reklamından etkilenme faktörleri: Iğdır ili örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 59(1), 161-170. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.890284
• Kadirhanoğulları, İ. H. (2024). Meyve Tüketiminde Demografik Faktörlerin Önemi: Iğdır İli Örneği. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 14(2), 411-423.
• Kadirhanoğulları, İ. H., & Biçim, H. (2025). Kırmızı Et Tüketimine İlişkin Görüşler, Göstergeler ve Tartışmalar: Iğdır İli Örneği. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 807-822.
• Karadas, K., Kadirhanogullari, I. H. (2017). Predicting honey production using data mining and artificial neural network algorithms in apiculture. Pakistan Journal of zoology, 49(5), 1611-1619. https://doi.org/10.17582/journal.pjz/2017.49.5.1611.1619
• Karabaş, S., Gürler, A.Z. (2012). Organik Ürün Tercihinde Tüketici Davranışları Üzerine Etkili Faktörlerin Logit Regresyon Analizi ile Tahminlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10) : 129-156.
• Kulasooriya, S., Seneviratne, G., Rosswall, T. (1994). Sustainment of soil fertility in the traditional rice farming, dry zone, Sri Lanka. Soil Biol. Biochem. 26 (6), 681–688.
• Mathlouthi, F., Ruggeri, R., Rossini, F. (2022). Alternative solution to synthetic fertilizers for the starter fertilization of bread wheat under mediterranean climatic conditions. Agronomy 12 (2). https://doi.org/10.3390/agronomy12020511.
• McEachern, M.G., McClean, P. (2002). Organic Purchasing Motivations and Attitudes: Are They Ethical?, International Journal of Consumer Studies, 26 (2): 85–92
• Midmore, P., Naspetti, S., Sherwood, A., M, Vairo., D, Wier., M, Zanoli., R. (2005). Consumer Attitudess to Quality and Safety of Organic and Low Input Foods: A Review. Quality Low Input Foods, 63 s.
• Pandiselvi, T., Jeyajothiand, R., Kandeshwari, M. (2017). Organic nutrient management a way to improve soil fertility and Sustainable AgricultureA review. Int. J. Adv. Life Sci. 10 (2), 175–181.
• Radman, M. (2005). Consumer Consumption and Perception of Organic Products in Croatia. British Food Journal, 107 (4): 263-273.
• Roitner-Schobesberger, B., Darnhofer, I., Somsook, S., Vogl, C.R. (2008). Consumer Perceptions of Organic Foods in Bangkok, Thailand. Food Policy, 33: 112– 121.
• Sackett, D. L. (1973). The usefulness of laboratory tests in health-screening programs. Clin Chem, 19(4), 366-372. https://doi.org/10.1093/clinchem/19.4.366
• Sanjuán, A. I., Sánchez, M, Gil, J. M, Gracia, A, Soler, F. (2003). Brakes to organic market enlargement in Spain: Consumers’ and retailers’ Attitudes and Willingness to Pay. International Journal of Consumer Studies, 27: 134-144
• Sarıkaya, N. (2007). Organik Ürün Tüketimini Etkileyen Faktörler ve Tutumlar Üzerine Bir Saha Çalışması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2) : 110-125.
• Seufert, V., Ramankutty, N., Mayerhofer, T. (2017). What is this thing called organic? – How organic farming is codified in regulations. Food Pol. 68, 10–20. https://doi.org/10.1016/j.foodpol.2016.12.009.
• Stange, J. (2010). Promoting Organic Food for Sustainable Consumption, The Food Retail Sector in Istanbul. MSc Thesis International Development Studies, 123s.
• Tarkiainen, A., Sundqvist, S. (2005). Subjective Norms, Attitudes and Intentions of Finnish Consumers in Buying Organic Food. British Food Journal, 107 (11), 808-822.
• Torjusen, H., Lieblein, G., Wandel, M., Francis, C. A. (2001). Food System Orientation and Quality Perception Among Consumers and Producers of Organic Food in Hedmark County, Norway. Food Quality and Preference 12: 207-216.
• Urena, F., Bernabeu, R., Olmeda, M. (2008). Women, Men and Organic Food: Differences in Their Attitudes and Willingness to Pay. A Spanish Case Study. International Journal of Consumer Studies, 32(1): 18-26.
• Yamane, T. (2010). Temel Örnekleme Yöntemleri. Literatür Yayıncılık. ISBN;978-975-8431-34-2. İstanbul.