Flood events are frequently seen in the Ayancık Stream Basin, which is located on the Black Sea coastline. The aim of this study is to evaluate the flood events in the Ayancık Stream Basin depending on the drainage basin morphometry. For this purpose, the flood potential of the basin was tried to be determined by using morphometric indices. The flood potential of each sub-basin was determined and explained by applying 20 different morphometric indices depending on the linear, area and relief morphometry parameters to 24 sub-basins with an area of 0.4-175.3 km2 in the basin. The possible flooding potentials of these sub-basins were tried to be explained by two different methods. Based on morphometric analysis and principal component analysis (PCA), the priority order of the sub-basins was evaluated in 3 classes as high, medium and low priority. According to the morphometric analysis result: 11 sub-basins have high priority, 7 sub-basins have medium priority, and 6 sub-basins have low priority. According to principal component analysis, 6 sub-basins have high priority, 11 sub-basins have medium priority, and 7 sub-basins have low priority. However, when the similar results of both methods were evaluated, it was determined that there were 6 sub-basins with high priority, 5 sub-basins with medium priority, and 4 sub-basins with low priority. As a result of the evaluation of the sub-basins in the Ayancık Stream Basin depending on the basin morphometry, it has been seen that the drainage, geometric and topographic features of the sub-basins play an important role in understanding the flood probabilities.
Drainage basin morphometry morphometric analysis principal component analysis flood Ayancık Stream Basin
Karadeniz kıyı şeridinde yer alan Ayancık Çayı Havzası’nda taşkın olayları sıklıkla görülmektedir. Ayancık Çayı Havzası’ndaki taşkın olaylarını drenaj havzası morfometrisine bağlı olarak değerlendirmeyi amaçlayan bu çalışmada, morfometrik indisler kullanarak havzanın taşkın potansiyeli belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda havzada alanı 0.4-175.3 km2 arasında değişen 24 alt havzaya çizgisel, alan ve rölyef morfometri parametrelerine bağlı 20 farklı morfometrik indis uygulanarak her bir alt havzanın taşkın potansiyeli tespit edilmiş ve açıklanmıştır. Belirlenen bu alt havzaların, olası taşkın oluşturma potansiyelleri iki farklı yöntem ile açıklanmaya çalışılmıştır. Morfometrik analiz ve temel bileşen analizi (TBA) esas alınarak alt havzaların öncelik sıralaması yüksek, orta ve düşük öncelik olarak 3 sınıfta değerlendirilmiştir. Morfometrik analiz sonucuna göre: 11 adet alt havza yüksek, 7 alt havza orta, 6 alt havza da düşük önceliğe sahiptir. Temel bileşen analizine göre ise 6 alt havza yüksek, 11 alt havza orta, 7 alt havza düşük önceliğe sahiptir. Bununla birlikte her iki yöntemin benzer sonuçları değerlendirildiğinde, yüksek önceliğe sahip 6 alt havza, orta önceliğe sahip 5 alt havza, düşük önceliğe sahip 4 alt havzanın olduğu belirlenmiştir. Ayancık Çayı Havzası’ndaki alt havzaların havza morfometrisine bağlı olarak değerlendirilmesi sonucunda, alt havzaların drenaj, geometrik ve topografik özelliklerinin taşkın olasılıklarının anlaşılmasında önemli rol oynadığı görülmüştür.
Drenaj havza morfometrisi morfometrik analiz temel bileşen analizi taşkın Ayancık Çayı Havzası
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Beşeri Coğrafya |
Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Sayı: 47 |