Evaluation of Diabetes Attitudes in Patients with Tip 1 and Tip 2 Diabetes

Yıl 2020, Sayı: 10, 34 - 49, 17.04.2020

Mahruk Rashidi , Asli Genç

https://doi.org/10.38079/igusabder.674852

Cited By: 6

Öz

Aim: This is a descriptive study designed to determine diabetes attitudes of patients with diabetes.

Method: The study was conducted with 120 diabetic patients at least secondary school graduates who were treated in the Department of Endocrinology Outpatient clinic in a public hospital in Istanbul. Patient Descriptive Information Form and Diabetes Attitude Scale (DAS) were used to collect data. Face to face interview method was used. Descriptive statistics (arithmetic mean ± standard deviation, frequency and percentage values), t test, one-way analysis of variance, Kruskall Wallis test and Mann Whitney U test were used for data evaluation. 

Results: 60 patients had Type 1 diabetes and 60 patients had Type 2 diabetes. 50% of the patients were female and 50% were male. DAS total score was 3.85 ± 0.33 and the patients showed a low positive attitude. When the Diabetes Attitude Scale subscale scores of the patients were examined, it was remarkable that especially the strongest positive attitude is in the “Special Education Needs” subscale and the weakest positive attitude is in the “Seriousness of Type 2 Diabetes” subscale. It was found more positive that male patients, type 1 diabetic patients, diabetic patients in family, patients that good compliance to medical treatment, moderate dietary compliance, and make an exercise.

Conclusion: It was concluded that patients with Type 1 and Type 2 diabetes exhibited low positive attitudes, that their attitudes towards diabetes affect compliance with treatment and care, and therefore regular training programs should be regulated to correct negative attitudes.

Anahtar Kelimeler

Diabetes, attitudes, education

Tip 1 ve Tip 2 Diyabetli Hastaların Diyabet Tutumlarının Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu çalışma diyabetli hastaların diyabet tutumlarını belirlemek için planlanan tanımlayıcı tipte bir araştırmadır.

Yöntem: İstanbul’da bir devlet hastanesinin Endokrinoloji Anabilim Dalı Diyabet Polikliniğinde ayaktan tedavi gören en az ortaokul mezunu 120 diyabetli hasta ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veri toplamak için Hasta Tanıtıcı Bilgi Formu ve Diyabet Tutum Ölçeği (DTÖ) kullanılmıştır. Yüz yüze görüşme yöntemi kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler (aritmetik ortalama± standart sapma, frekans ve yüzde değerleri), t testi, tek yönlü varyans analizi, Kruskall Wallis testi ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır.

Bulgular: Hastaların 60’ı Tip 1, 60’ı ise Tip 2 diyabetliydi. Hastaların %50’si kadın ve %50’si erkektir. DTÖ toplam puanı 3.85±0.33 olarak bulunmuştur ve bu sonuç hastaların düşük düzeyde pozitif tutum sergilediğini göstermiştir. Hastaların DTÖ alt boyut puanları değerlendirildiğinde ise en iyi pozitif tutumun “Özel Eğitim gereksinimi” alt boyutunda, en zayıf pozitif tutumun ise “Tip 2 Diyabetin Ciddiyeti” alt boyutunda bulunduğu dikkat çekmektedir. Erkek hastaların, Tip 1 diyabetlilerin, ailesinde diyabet hastası olan, medikal tedaviye uyumu iyi olan, diyete uyumu orta derecede olan, egzersiz yapan hastaların daha pozitif tutumlu olduğu bulunmuştur. 

Sonuç: Tip 1 ve Tip 2 diyabetli hastaların düşük düzeyde pozitif tutum sergilediği, hastaların diyabete karşı tutumlarının tedavi ve bakıma uyumu etkilediği ve bu nedenle negatif tutumları düzeltmek amacıyla düzenli eğitim programlarının düzenlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Diyabet, tutum, eğitim

Kaynakça

• Booth GL, Kapral MK, Fung K, Tu JV. Recent trends in cardiovascular complications among men and women with and without diabetes. Diabetes Care. 2006;29:32-37.
• Watanabe M, Yamaoka K, Yokotsuka M, Tango T. Randomized controlled trial of a new dietary education program to prevent type 2 diabetes in a high–risk group of Japanese male workers. Diabetes Care. 2003;26:3209-3214.
• Gillibranda R, Stevenson J. The extended health belief model applied to the experience of diabetes in young people. British Journal of Health Psyshology. 2006;11:155-169.
• Bayrak G, Çolak R. Diyabet tedavisinde hasta eğitimi. Journal of Experimental and Clinical Medicine. 2012;29:7-11.
• Günalay S, Taşkıran E, Demir B, Erdem S, Mergen H, Akar H. Tip 2 diyabetes mellitus hastalarında tedavi yöntemleri, glisemik kontrol ve diyabet komplikasyonları ile depresyon ve anksiyete riski arasındaki ilişki. İstanbul Bilim Üniversitesi Florence Nightingale Tıp Dergisi. 2016;2:6-19.
• Baykal A, Kapucu S. Tip 2 diyabetes mellituslu hastaların tedavilerine uyumlarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2015;2:44-58.
• King H, Aubert RE, Herman WH. Global burden of diabetes 1995-2025. Diabetes Care. 1998;21:1414-1431.
• Leontos C, Wong F, Gallivan J, Lisng M. National diabetes education program. Journal of The American Dietetic Association. 1998;98(1):73-75.
• Arslan P. Diyabetin kronik komplikasyonlarında ve önlenmesinde tıbbi beslenme tedavisi. Türk Diyabet Yıllığı 2002-2003. İstanbul.
• Wild S, Roglic G, Gren A, Scree R, King H. Global prevalence of diabetes. Diabetes Care. 2004;27(5):1047-1053.
• Satman İ, Yılmaz T, Sengül A, et al. Population–based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: results of the Turkish diabetes epidemiology study (TURDEP). Epidemiyology/health services/pyschosocial research. Diabetes Care. 2002;25:1551-1556.
• Bahar A, Sertbaş G. Diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve yetiyitimi. Sağlık ve Toplum. 2006;16(4):29-39.
• Gergely M. Effective diabetes education. IDF Bulletin. 1992;37:9-10.
• Basco MR. Perfectionizm and diabetes care. Diabetes Spectrum. 1998;11:43-48.
• Hannah JB, Alberts J. Motivators and barriers to attending a diabetes education class and its impact on beliefs. behaviors, and control over diabetes. Geriatric Nursing. 2005;26(1):50-58.
• Daniel M, Messer LC. Perception of disease severity and barriers to self care predict glysemic control in aboriginal persons with type 2 diabetes mellitus. Chronic Diseases in Canada. 2002;23(4):130-128.
• Hjelm K, Bard K, Nyberg P, Apelqvist J. Religious and cultural distance in beliefs about health and illness in women with diabetes mellitus of different origin living in Sweden. International Journal of Nursing Studies. 2003;40(6):627-643.
• Redding CA, Rossi JS, Rossi SR, Velicer WF, Prochaska JO. Health behavior models. The International Electronic Journal of Health Education. 2000;3:180-193.
• Özcan Ş. Diyabetli Hastalarda Hastalığa Uyumu Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi [Doktora Tezi]. İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 1999.
• Çelik SG. Tip 2 Diyabetli Hastaların Bakıma ve Tedaviye Yönelik Tutumlarının ve İyilik Hallerinin Belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü: 2002.
• Kitiş Y. Diyabetlilerin Evde İzlenmesinin Diyabet Kontrolüne Etkisi [Doktora Tezi] Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2004.
• Skinner TC, Hampson SE. Personal models of diabetes in relation to self care, well being, and glycemic control. Diabetes Care. 2001;24:828-833.
• Akalin S, Arslan M, Başkal N. Diabetes Mellitus’ta Tanı Kriterleri ve Sınıflaması, In: Yılmaz C. (eds), Diabetes Mellitus 2000, Gri Tasarım, İstanbul, 2000.
• Sermez Y, Cankurtaran C, Özgen G ve ark. Tip 2 diyabetes mellitus ile obesite ve heredite arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak değerlendirilmesi. Türk Diabet Yıllığı. İstanbul. 1995;11:13-16.
• Ovayolu N, Parlar S, Karakaş S. Diyabet ve hipertansiyonu olan hastalarda erken tedavi ve hemşirelik eğitiminin önemi. Hemşirelik Forumu. 2003;6(4):19-23.
• Skovlund SE, Peyrot M. On behalf of the DAWN International Advisory Panel: The Diabetes Attitudes, Wishes, and Needs (DAWN) program: a new approach to improving outcomes of diabetes care. Diabetes Spectrum. 2005;18:136–142.
• Nagelkerk J, Reick K, Meengs L. Perceived barriers and effective strategies to diabetes self-management. J Adv Nurs. 2006;54:151–8.
• Karakurt P, Aşılar RH, Yıldırım A, Sevinç H. Diyabetli hastaların hastalıkları hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumları. Eur J Ther. 2017;23:165-72.
• Nazik F, Sönmez Omaç M. Tip 2 Diyabetli Hastaların Hastalıklarına İlişkin Tutumları ve İlişkili Faktörler. In: 3.International 21.National Public Health Congress. 2019.
• Sahin G, Rizalar S. Relationship between nutritional status, treatment and care attitude in diabetic individuals. International Journal of Caring Sciences. 2018,11(3):1557-1565.
• Kartal A, Çağırgan GM, Tığlı H ve ark. Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. TAF Prev Med Bull. 2008;7:223-30.