Yeme Motivasyonu Anketi Kısa Formunun Türkçe Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Year 2022, Volume , Issue 16, 33 - 47, 30.04.2022

Rabia Melda KARAAĞAÇ Serap ANDAÇ ÖZTÜRK

https://doi.org/10.38079/igusabder.1017269

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, Yeme Motivasyonu Anketi’nin (TEMS) kısa formunun Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğinin yetişkin bireylerde belirlenmesidir.

Yöntem: Araştırma Eylül 2020-Ocak 2021 tarihleri arasında 573 katılımcı ile yürütülmüştür. Anketin geçerliliğini belirlemek için dil geçerliliği, kapsam geçerliliği ve yapı geçerliliği analizleri uygulanmıştır. Anketin güvenilirliğini belirleme noktasında, madde toplam korelasyonu analizi, iç tutarlılık analizi uygulanmıştır. Anketin zamana karşı değişmezliğini ölçek için 2 hafta sonra katılımcılar arasından rastgele seçilen 235 kişi üzerinde test-tekrar test uygulaması yapılmış ve test-tekrar test güvenilirliği hesaplanmıştır. Veriler SPSS 25.0 programı ile, (p<0,05) anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.

Bulgular: Dil geçerliliği için, anketin İngilizce ve Türkçe formlarından elde edilen puanlar arasında yüksek yönlü korelasyon olduğu belirlenmiştir. Kapsam geçerlilik oranı her madde için 0,75 ve üzerinde olarak saptanmıştır, kapsam geçerlilik indeksi ise 0,97 olarak belirlenmiştir. Anketin yapı geçerliliğini belirlemek için açıklayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Total varyansın %76,94’ünü açıklayan 15 faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Açıklayıcı faktör analizinden elde edilen madde-faktör yapısının doğrulayıcı faktör analizi ile model uyumu test edilmiştir ve anketin 15 faktörlü yapısının doğrulandığı görülmüştür. Anketin Cronbach Alfa değerinin ise 0,952 olduğu belirlenmiştir.

Sonuç: Sonuç olarak, TEMS kısa formunun Türkiye’de yetişkin bireyler için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır. 

Keywords

yeme motivasyonu, geçerlilik, güvenilirlik

Turkish Adaptation of the Brief Form of the Eating Motivation Survey: Validity and Reliability Study

Abstract

Aim: The aim of this study is to determine the Turkish validity and reliability of the brief form of the Eating Motivation Survey (TEMS) in adults.

Method: The research was conducted with 573 participants between September 2020 and January 2021. Language validity, content validity and construct validity analyzes were applied to determine the validity of the questionnaire. To determine the reliability of the questionnaire, item-total correlation analysis and internal consistency analysis were applied. In order to measure the invariance of the questionnaire over time, test-retest was performed on 235 randomly selected participants 2 weeks later, and test-retest reliability was calculated. The data were analyzed using the SPSS 25.0 program at the significance level (p 0.05).

Results: For language validity, it was determined that there was high correlation between scores obtained from English and Turkish forms of survey. The content validity rate was determined 0.75 and above for each item. The content validity index was determined 0.97. Explanatory factor analysis was applied to determine the construct validity of the survey. 15-factor structure was obtained that explains 76.94% of the total variance. The model fit was tested with confirmatory factor analysis of the item-factor structure obtained from the explanatory factor analysis, and it was seen that the fifteen-factor structure of the survey was confirmed. The Cronbach Alpha value of the survey was determined 0.952.

Conclusion: Consequently, it was determined that the short form of the TEMS is a valid and reliable measurement tool for adults in Turkey.

Keywords

eating motivation, validity, reliability

References

• Grimm ER, Steinle NI. Genetics of eating behavior: established and emerging concepts. Nutrition Reviews. 2011;69(1):52–60.
• Renner B, Sproesser G, Strohbach S, Schupp HT. Why we eat what we eat. The Eating Motivation Survey (TEMS). Appetite. 2012;59(1):117–28.
• Pirc M, Čad EM, Jager G, Smeets PAM. Grab to eat! Eating motivation dynamics measured by effort exertion depend on hunger state. Food Qual Prefer. 2019;78(103741).
• Gündüz N, Akhalil M, Sevgi E. Hedonik açlık. Izmir Democracy University Health Sciences Journal. 2020;3(1):80-96.
• Kaya IH. Motivation factors of consumers’ food choice. Food Nutr Sci. 2016;07(03):149–154.
• Roininen K, Lähteenmäki L, Tuorila H. Quantification of consumer attitudes to health and hedonic characteristics of foods. Appetite. 1999;33(1):71–88.
• Steptoe A, Pollard TM, Wardle J. Development of a measure of the motives underlying the selection of food: the food choice questionnaire. Appetite. 1995;25(3):267–84.
• Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S. SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık; 2004.
• Nuttall FQ. Body mass index: Obesity, BMI, and health: a critical review. Nutr Today. 2015;50(3):117–128.
• Aydın BZ. Faktör analizi yardımıyla performans ölçütlerinin boyutlarının ortaya konulması. In: 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi; 2007; İnönü Üniversitesi Malatya, Türkiye.
• Costello AB, Osborne J. Best practices in exploratory factor analysis: four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research, and Evaluation. 2005;10(7).
• Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık; 2012.
• Çokluk O, Şekercioğlu, G, Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları; 2016.
• Davis LL. Instrument review: getting the most from a panel of experts. Appl Nurs Res. 1992;5(4):194–197.
• Grant JS, Davis LL. Selection and use of content experts for instrument development. Res Nurs Health. 1997;20(3):269–274.
• Sproesser G, Ruby MB, Arbit N, Rozin P, Schupp HT, Renner B. The eating motivation survey: results from the USA, India and Germany. Public Health Nutr. 2018;21(3):515–525.
• Sproesser G, Moraes JMM, Renner B, Alvarenga MDS. The eating motivation survey in Brazil: results from a sample of the general adult population. Front Psychol. 2019;10:2334.
• Kelloway EK. Using LISREL for Structural Equation Modeling: A Researcher's Guide. New York: Sage Pbc; 1998.
• Kilic S. Cronbach’s alpha reliability coefficient. J Mood Disord. 2016;6(1):47.
• Aktürk Z. Reliability and validity in medical research. Dicle Med J. 2012;39(2):316–9.
• Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Tıp Derg. 2004;30(3):211-21.