Hemşirelik Öğrencilerinde Duygusal Zekâ, Eleştirel Düşünme ve Klinik Karar Verme Düzeylerinin İncelenmesi

Year 2022, Issue 18, 877 - 891, 31.12.2022

Sevim ŞEN Hediye ARSLAN Emir AVŞAR Sibel AFACAN KARAMAN

https://doi.org/10.38079/igusabder.994674

Abstract

Amaç: Bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinde duygusal zekânın eleştirel düşünme ve klinik karar verme düzeyleri ile ilişkisini belirlemek amacıyla kesitsel, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak yapılmıştır.

Yöntem: Araştırma, Ocak-Şubat 2020’de yüz yüze ortamda gerçekleştirilmiştir. Bir Vakıf Üniversitesi Hemşirelik bölümünde okuyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 187 öğrenci çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Veriler, araştırmacılar tarafından oluşturulan Bilgi Formu, Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği, Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği ve Hemşirelikte Klinik Karar Verme Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler; tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, bağımsız gruplarda t testi, Anova testi ve Pearson korelasyon testi kullanılarak değerlendirilmiştir.

Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %91,4'ü kadın, %8,6'sı erkek ve yaş ortalaması 20,93±1,26’dır. Katılımcıların ölçek toplam puan ortalamaları sırasıyla duygusal zekâ 142,76±18,18 eleştirel düşünme 195,21±26,15 ve klinik karar verme 96,60±19,94’tür. Katılımcıların duygusal zeka toplam puanı ile eleştirel düşünme eğilimi alt boyutları olan analitik olmak (r=0,278), açık fikirlilik (r=0,386), meraklılık (r=0,293), kendine güven (r=0,293), doğruyu arama (r=0,275), sistematiklik (r=0,329), klinik karar verme toplam puanı (r=0,728) ve alt boyutları olan seçenek ve fikirleri araştırmak (r=0,732), amaçları ve değerleri soruşturmak (r=0,544), sonuçları değerlendirmek (r=0,676), bilgiyi araştırmak ve yeni bilgiyi tarafsız olarak benimsemek (r=588) puanları arasında pozitif bir korelasyon tespit edilmiştir (p<0,05).

Sonuç: Araştırma bulguları, öğrencilerin akademik yılı arttıkça duygusal zekâ puan ortalamalarının arttığını, eleştirel düşünme puanlarının ortalamanın üzerinde olduğunu ve ancak klinik karar verme puanlarının ortalamanın altında olduğunu göstermiştir. Hemşirelik öğrencilerinde duygusal zekâ gelişiminin sağlanması, aynı zamanda temel yeterlilikler olan eleştirel düşünme ve klinik karar verme becerilerinin arttırılmasına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle duygusal zekâyı geliştirmek için öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanılması önerilir. 

Keywords

Hemşirelik eğitimi, duygusal zekâ, eleştirel düşünme, hemşirelikte klinik karar verme

Investigation of Emotional Intelligence, Critical Thinking and Clinical Decision Making Levels in Nursing Students

Abstract

Aim: This cross-sectional and descriptive research has been performed to identify whether there is a correlation between emotional intelligence, critical thinking and clinical decision-making among nursing students.

Method: The study was conducted in person in January-February 2020 with a group of 187 students who has accepted to participate in research and has currently been studying in Nursing Department of a foundation university. Data was collected by using “Clinical Decision-Making in Nursing Scale”, “The California Critical Thinking Disposition Inventory”, “Schutte Emotional Intelligence Scale” and “Information form” which have been published by former researchers. Statistical analyses were performed by using T-test, ANOVA and Pearson correlation coefficient in independent groups.

Results: 91,4% of the students participated in this study were female and 8,6% were male, and the mean of age was 20,93±1,26. According to scale factors clarified in “Method” section, emotional intelligence, critical thinking and clinical decision-making average of the participants were 142,76±18,18; 195,21±26,15 and 96,60±19,4 respectively. Among the participants, a positive correlation was detected in between emotional intelligence and critical thinking’s subgroups which are analyticity (r=0,278), open-mindedness (r=0,386), inquisitiveness (r=0,293), self-confidence (r=0,293), truth-seeking (r=0,275), systematicity (r=0,329) and clinical-decision making total score (r=0,728) and its subgroups which are search for alternatives or options (r=0,732), canvassing of objectives and values (r=0,544), evaluating and reevaluation of consequences (r=0,676), search for information and unbiased assimilation of new information (r=588) (p<0,05).

Conclusion: This research showed that depending on advances in academic years, the average score of students’ emotional intelligence gradually increases, critical thinking remains above the average, but clinical decision-making decreases below the average. It has been believed that supporting improvement of emotional intelligence among nursing students might contribute to critical thinking and clinical decision-making abilities which are basic competencies in nursing. Therefore, it is suggested to use specific teaching methods and techniques to improve emotional intelligence. 

Keywords

Nursing training, emotional intelligence, critical thinking, clinical decision-making in nursing, Hemşirelik eğitimi, duygusal zekâ, eleştirel düşünme, hemşirelikte klinik karar verme

References

• Tambağ H, Kaykunoğlu M, Gündüz Z, Demir Y. Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zeka students and influencing factors. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Derg. 2014;11(1):41-46.
• Toprakçıoğlu A. Hemşirelerin Duygusal Zeka Yeteneklerinin İş Doyumu Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi / Hemşirelerin Duygusal Zeka Yeteneklerinin İ̇Ş Doyumu Ve İ̇Şten Ayrilma Niyeti Üzerine Etkisi. [yüksek lisans]. İstanbul Okan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2019.
• Yeniçeri T, Akgül G, Çınar B. Duygusal zekanın hizmet odaklılık ve algılanan performans açısından değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim Fakültesi Derg. 2019;12(4):478-495.
• Balcı Süslü S. Duygusal Zeka ve Örgütsel Stres. [yüksek lisans]. Beykent Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2016.
• Nelis D, Quoidbach J, Mikolajczak M, Hansenne M. Increasing emotional intelligence: (How) is it possible? Pers Individ Dif. 2009;47(1):36-41. doi:10.1016/j.paid.2009.01.046
• Bulmer Smith K, Profetto-McGrath J, Cummings GG. Emotional intelligence and nursing: An integrative literature review. Int J Nurs Stud. 2009;46(12):1624-1636. doi:10.1016/j.ijnurstu.2009.05.024
• Cleary M, Visentin D, West S, Lopez V, Kornhaber R. Promoting emotional intelligence and resilience in undergraduate nursing students: An integrative review. Nurse Educ Today. 2018;68:112-120. doi:10.1016/j.nedt.2018.05.018
• Rababa M, Masha’al D. Using branching path simulations in critical thinking of pain management among nursing students: Experimental study. Nurse Educ Today. 2020;86:104323. doi:10.1016/j.nedt.2019.104323
• López M, Jiménez JM, Martín-Gil B, et al. The impact of an educational intervention on nursing students’ critical thinking skills: A quasi-experimental study. Nurse Educ Today. 2020;85(7):104305. doi:10.1016/j.nedt.2019.104305
• Kaya H, Şenyuva E, Bodur G. The relationship between critical thinking and emotional intelligence in nursing students: A longitudinal study. Nurse Educ Today. 2018;68:26-32. doi:10.1016/j.nedt.2018.05.024
• World Health Organization. Global Standards for the Initial Education of Professional Nurses and Midwives.; 2009. https://www.who.int/hrh/nursing_midwifery/hrh_global_standards_education.pdf
• White KA, Fetter ME, Ruth-Sahd LA. Extern programs promote confidence and reduce anxiety with clinical decision making in nursing students. Nurse Educ. 2019;44(5):239-244.
• Tatar A, Tok S, Saltukoǧlu G. Adaptation of the revised schutte emotional intelligence scale into turkish and examination of its psychometric properties. Klin Psikofarmakol Bul. 2011;21(4):325-338. doi:10.5455/bcp.20110624015920
• Kökdemir D. Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme. [doktora]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2003.
• Durmaz Edeer A, Sarıkaya A. Adaptation of clinical decision making in nursing scale to undergraduate students of nursing: the study of reliability and validity. Int J Psychol Educ Stud. 2015;2(3):1-9. doi:10.17220/ijpes.2015.03.001
• Nahcivan N. Hemşirelikte Araştırma. 3. Baskı. (Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN, eds.). Nobel Tıp Kitapevleri;2018.
• Hajibabaee F, A Farahani M, Ameri Z, Salehi T, Hosseini F. The relationship between empathy and emotional intelligence among Iranian nursing students. Int J Med Educ. 2018;9:239-243. doi:10.5116/ijme.5b83.e2a5
• Benson G, Ploeg J, Brown B. A cross-sectional study of emotional intelligence in baccalaureate nursing students. Nurse Educ Today. 2010;30(1):49-53. doi:10.1016/j.nedt.2009.06.006
• Shirazi F, Heidari S. The relationship between critical thinking skills and learning styles and academic achievement of nursing students. J Nurs Res. 2019;27(4):1-7. doi:10.1097/jnr.0000000000000307
• Shinnick MA, Woo MA. The effect of human patient simulation on critical thinking and its predictors in prelicensure nursing students. Nurse Educ Today. 2013;33(9):1062-1067. doi:10.1016/j.nedt.2012.04.004
• Stewart S, Dempsey L f. A longitudinal study of baccalaureate nursing students’ critical thinking. J Nurs Educ. 2005;44(2):81-84.
• Salehi S, Bahrami M, Hosseini SA, Akhondzadeh K. Critical thinking and clinical decision making in Nurse. Iran J Nurs Midwifery Res Winter. 2007;12(1):13-16.
• Thompson C, Aitken L, Doran D, Dowding D. An agenda for clinical decision making and judgement in nursing research and education. Int J Nurs Stud. 2013;50(12):1720-1726. doi:10.1016/j.ijnurstu.2013.05.003
• Demir Barutcu C. Hemşirelik öğrencilerinde problem çözme becerisinin klinik karar verme düzeylerine etkisi. SDÜ Tıp Fakültesi Derg. 2019;26(1):22-29. doi:10.17343/sdutfd.422401
• Özen N, Yazıcıoğlu İ, Çınar Fİ. Analyzing the correlation between the attitudes of nursing students towards using computers in health care and clinical decision making skills. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Derg. 2017;14(2):112-118. doi:10.5222/head.2017.112
• Jahanpour F, Sharif F, Salsali M, Kaveh MH, Williams LM. Clinical decision-making in senior nursing students in Iran. Int J Nurs Pract. 2010;16(6):595-602. doi:10.1111/j.1440-172X.2010.01886.x
• Dicle A, Edeer AD. Examination of clinical decision making perceptions. New Educ Rev. 2013:132-142.
• Turan N, Özdemir Aydın G, Özsaban A, et al. Intuition and emotional intelligence: A study in nursing students. Cogent Psychol. 2019;6(1):1-13. doi:10.1080/23311908.2019.1633077
• Sucu G, Aklime D, Saka O. Hemşirelikte Klinik karar verme, etkileyen etmenler ve karar verme modelleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Derg. 2012;9(1):52-60.
• Türkiye Yükseköğretim Kurulu. TYYÇ Sağlık Temel Alanı Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı) 6. Düzey (Lisans Eğitimi). Published 2010. http://www.tyyc.yok.gov.tr/?pid=48)
• HEPDAK. Hemşirelik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği. Published 2020. https://www.hepdak.org.tr/
• HUÇEP. HEMŞİRELİK Ulusal Çeki̇rdek Eği̇ti̇m Programi. Published online 2014:1-55.