Performance Evaluation of Private Pension Companies Operating in Turkey by Entropy and COPRAS Method

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 153 - 169, 04.04.2020

Aynur Acer , Tolga Genç , Erdal Dinçer

https://doi.org/10.17336/igusbd.560975

Cited By: 11

Öz

In Turkey private pension system is a system based on the principle of volunteering, aims to guarantee the income of the old age by directing the participants to long-term vehicles and aims to increase the quality of life of social participants by reducing the financial burden of the social security system. In this study using 2018 data, the performance of the 17 private pension companies operating in Turkey were analyzed considering the criteria that the number of participants, participant fund amount, contribution amaunt, the state contribution amaunt and superannuation technical expence by methods of Entropy and COPRAS. As a result of the analysis, the participant fund amount criterion has been identified with the highest weight.

Anahtar Kelimeler

Private Pension System, COPRAS Method, Entropi, Multi Criteria Decision Making, Performance Evaluation

Türkiye’de Faaliyet Gösteren Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Performansının Entropi ve COPRAS Yöntemi ile Değerlendirilmesi

Öz

Bireysel emeklilik sistemi Türkiye’de gönüllülük esasına dayanan, katılımcıları uzun vadeli araçlara yönlendirerek yaşlılıktaki gelirlerini garanti altına almayı amaçlayan ve sosyal güvenlik sisteminin finansal yükünü azaltarak sosyal katılımcıların yaşam kalitesinin artmasını hedefleyen bir sistemdir. Bu çalışmada 2018 yılı verileri kullanılarak Türkiye’de faaliyet gösteren 17 bireysel emeklilik şirketinin performansı katılımcı sayısı, katılımcı fon tutarı, katkı payı tutarı, devlet katkısı fon tutarı ve emeklilik teknik gider kriterleri ele alınarak Entropi ve COPRAS yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda katılımcı fon tutarı kriteri en yüksek önem derecesine sahip kriter olarak belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Bireysel Emeklilik Sistemi, COPRAS Yöntemi, Entropi Yöntemi, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri

Kaynakça

• ACER, A. & DİNÇER E. S. (2018). Bireysel emeklilik şirketlerinin çok kriterli karar verme yöntemleriyle hibrit bir yaklaşimla değerlendirilmesi ve sıralanması. 19. Uluslararasi EYİ Sempozyumu Özet Bildiri Kitabi (17-20 Ekim). Antalya.
• AKSOY, E., ÖMÜRBEK, N. & KARAATLI, M. (2015). AHP temelli MULTIMOORA ve COPRAS yöntemi ile Türkiye Kömür İşletmeleri’nin performans değerlendirmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt 33(4).
• AKYÜZ, Y. & KAYA, Z. (2013). Türkiye’de hayat dışı ve hayat/emeklilik sigorta sektörünün finansal performans analiz ve değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. Cilt 26. 355-371.
• ALP, İ., ÖZTEL, A. & KÖSE, M. S. (2015). Entropi tabanlı MAUT yöntemi ile kurumsal sürdürülebilirlik performansı ölçümü: bir vaka çalışması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt 11(2). 65-81.
• ANDRUŠKEVICIUS, A. (2005). Evaluation of contractors by using COPRAS - the multiple criteria method. Technological and Economic Development of Economy. 11(3). 158–169.
• AYTEKIN, A. & KARAMAŞA, Ç. (2017). Analyzing financial performance of insurance companies traded in BIST via fuzzy Shannon’s entropy based fuzzy topsis methodology. Alphanumeric Journal. Cilt 5(1). 71-84. DOI: 10.17093/alphanumeric.323832.
• BÜLBÜL, E. S. & KÖSE, A. (2016). Türk sigorta sektörünün PROMETHEE yöntemi ile finansal performans analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. Cilt 38(1). 187-210.
• CHATTERJEE, P. & CHAKRABORTY, S. (2012). Material selection using preferential ranking methods. Materials and Design. 35. 384–393.
• CUMMINS, J. D., SHARON, T. & MARY, A. W. (1998). Consolidation and efficiency in the U.S life insurance industry. Center of Financial Instutions Working Paper. 98-08. Wharton School Center for Financial Institutions. University of Pennsylvania.
• ÇAKIR, S. (2016). Türk sigortacılık sektöründe çok kriterli karar verme teknikleri (ÇKKV) ile performans ölçümü: BIST uygulaması. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt 20(1). 127-147.
• ÇAKIR, S. & PERÇIN, S. (2013). AB ülkelerinde bütünleşik entropi ağırlık-TOPSIS yöntemleriyle arge performanslarının ölçülmesi, Uludağ Üniversitesi. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. XXXII (1). 77-95
• ÇINAR, Y. (2004). Çok nitelikli karar verme ve bankaların mali performanslarının değerlendirilmesi örneği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• ÇIFTÇI, H. (2004). Türk sigorta sektörünün sorunları: DEA analizi ile Türk sigorta şirketlerinin etkinlik düzeylerinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13-1. 121-143.
• DAĞDEVIREN M. & EREN, T. (2001). Tedarikçi firma seçiminde analitik hiyerarşi prosesi ve 0-1 hedef programlama yöntemlerinin kullanılması. Gazi Üni., Müh. Mim. Fak. Der., cilt 16/2. 41-52.
• DALĞAR, H. (2007). Kurumsal yatırımcılar olarak emeklilik yatırım fonları ve performanslarının değerlendirilmesi. Türkiye Bankalar Birliği. Yayın No: 249.
• DALKILIÇ, N. (2012). Türkiye’de hayat dışı sigortacılık sektöründe etkinlik analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. Cilt (55). 71-90.
• EGE, İ., TOPALOĞLU, E. E. & COŞKUN, D. (2011). Türkiye’deki emeklilik yatırım fonlarının yatırım performanslarının analizi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(1). 79-89.
• Emeklilik Gözetim Merkezi (2017). Bireysel Emeklilik Sistemi Gelişim Raporu. Erişim Tarihi: 10.02.2019, https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/yillik-gelisim-raporlari/
• Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM). Erişim Tarihi: 10.02.2019, http://www.egm.org.tr
• FAN, C. K. & CHENG, S.W. (2009). Using analytic hierarchy process method and technique for order preference by similarity to ideal solution to evaluate curriculum in department of risk management and insurance. Journal of Science in Society, Vol.19-1.1-8.
• GAZETE, Resmi (2001). Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu. Erişim Tarihi: 07.03.2019, 07.04. 2001 tarihli ve 24366 sayılı Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/08/20160825-4.htm
• GAZETE, Resmi (2017). Çalışanların İşverenleri Aracılığıyla Otomatik Olarak Emeklilik Planına Dâhil Edilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. Erişim Tarihi: 08.04.2019, Hazine Müsteşarlığı. www.tsb.org.tr
• GENÇ, T. (2013). PROMETHEE yöntemi ve GAIA düzlem. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(1). 121-142.
• GENÇ, T., KABAK, M., KÖSE, E., & YILMAZ, Z. (2015). Bireysel emeklilik sistemi seçimi problemine ilişkin Macbeth yaklaşımı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve Istatistik Dergisi. (22). 47-65.
• GÖKTOLGA, Z. G., & KARAKIŞ, E. (2018). Bireysel emeklilik şirketlerinin finansal performanslarının bulanık AHP ve VIKOR yöntemi ile analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 18(1). 92-108
• HAO, J. CJ. & LIN-YHI C. (2005), The estimation of efficiency for life insurance industry: the case in Taiwan, Journal of Asian Economics. Vol.16. 847-860.
• KAKLAUSKAS, A., ZAVADSKAS, E.K., BANAITIS, A. & SATKAUSKAS, G. (2007). Defining the utility and market value of a real estate: a multiple criteria approach. International Journal of Strategic Property Management. 11(2). 107–20.
• KÖSE, A. (2010). Türk sigorta sektörü hayat ve emeklilik şirketleri etkinlik analizi. Akademik Araştırmalar Dergisi. 44. 85-100.
• KSENIJA, M., BORIS, D., SNEŽANA, K., & SLADJANA, B. (2017). Analysis of the efficiency of insurance companies in Serbia using the fuzzy AHP and TOPSIS methods. Economic research-Ekonomska istraživanja. 30(1), 550-565.
• KULA, V., KANDEMIR, T., & BAYKUT, E. (2016). Borsa istanbul’da işlem gören sigorta ve BES şirketlerinin finansal performansının gri ilişkisel analiz yöntemi ile incelenmesi. AKÜ İİBF Dergisi, 18(1), 37-53.
• ÖZCAN, N. & ÖMÜRBEK, A. (2016). BIST’de işlem gören sigorta şirketlerinin multımoora yöntemiyle performans ölçümü. International Journal of Business Economics and Management Perspectives. 1(2), 65-75.
• ÖZDAĞOĞLU, A. (2014). İmalat işletmeleri için eksantrik pres alternatiflerinin copras yöntemi ile karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi. 4(8). 1-12.
• ÖZER, A. C., & GÜREL, H. (2014). Türkiye'de bireysel emeklilik sistemi bilgi düzeyi ve Bes' e katılımda devlet katkısının etkisi üzerine bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11(27).
• PEKER, İ., & BIRDOĞAN, B. (2011). Gri ilişkisel analiz yöntemiyle türk sigortacılık sektöründe performans ölçümü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (7).
• PERÇIN, S. & SÖNMEZ, Ö. (2018). Bütünleşik entropi ağırlık ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak türk sigorta şirketlerinin performansının ölçülmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 18, 565-582.
• PODVEZKO, V. (2011), The comparative analysis of mcda methods saw and copras. Inzinerine Ekonomika-Engineering Economics. 22(2), 134-146.
• SHANNON, C. E. (1948). A mathematical theory of communication. Bell System Technical Journal, 27(3), 379-423.
• ŞEN, M. & Memiş, T. (2000). Özel emeklilik ve Türkiye için sistem önerisi. TUGİAD Ekonomi Ödülleri Kitabı.
• ŞENER, O. & AKIN, F. (2010). Özel emeklilik fonları ve türkiye'de bireylerin bireysel emeklilik sistemine giriş kararlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 29(2), 291-321.
• TUNCA, M. Z., ÖMÜRBEK, N., CÖMERT, H. G., & AKSOY, E. (2016). OPEC ülkelerinin performanslarının çok kriterli karar verme yöntemlerinden entropi ve MAUT ile değerlendrilmesi. Vizyoner Dergisi, 7(14), 1-12.
• Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği, (TSB), https://www.tsb.org.tr/, (Erişim Tarihi: 10.02.2019)
• ZAGORSKAS J., BURINSKIENE, M., ZAVADSKAS, E.K. & TURSKIS, Z. (2007). Urbanistic assessment of city compactness on the basis of GIS applying the copras method. Ekologija, 53. 55–63.
• ZAVADSKAS, E. K. & KAKLAUSKAS, A. (1996). Systemotechnical evaluation of buildings (pastatų sistemotechninis įvertinimas). Vilnius: Technika, 280 p. (in Lithuanian).
• ZAVADSKAS, E. K., KAKLAUSKAS, A., BANAITIS, A. & KVEDERYTĖ, N. (2004). Housing credit access model: the case for Lithuania. European Journal of Operational Research, 155(2). 335–352.
• ZAVADSKAS, E. K., KAKLAUSKAS, A., TURSKIS, Z., & TAMOŠAITIENĖ, J. (2008). Contractor selection multi-attribute model applying copras method with grey interval numbers. 20th EURO Mini Conference Continuous Optimization and Knowledge-Based Technologies (EurOPT-2008), May 20–23, 2008, Lithuania.
• ZAVADSKAS, E.K., KAKLAUSKAS, A., PELDSCHUS, F. & TURSKIS, Z. (2007). Multi-attribute assessment of road design solution by using the copras method. The Baltic Journal of Road and Bridge Engineering, 2(4). 195-203.