Healthy Lifestyle Behaviors of Patients Visiting General Surgery Polyclinics

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 351 - 367, 21.09.2021

Sıdıka Kaya , Arş. Gör. Gülsüm Şeyma Koca , Nazan Kartal , Yasin Çilhoroz , Saadet Akturan

https://doi.org/10.17336/igusbd.689247

Cited By: 2

Öz

Creating and maintaining a healthy lifestyle is one of the most important stages of protection from diseases. For his, it is necessary to develope healthy lifestyle behavior. Developing behavior towards a healthy lifestyle can prevent many diseases. In this sense, the aim of this study was to investigate the healthy lifestyle behaviors of general surgery patients according to various characteristics of patients. For the purpose, Healthy Lifestyle Behaviors Scale II developed by Walker and Hill-Polerecky (1996) and adapted to Turkish by Bahar vd. (2008) was applied to 373 patients visiting the general surgery polyclinic of a training and research hospital. The scale has 6 dimensions. These dimensions are; health responsibility, spiritual growth, physical activity, nutrition, interpersonal relations and stress management. SPSS program was used in the analysis of the obtained data and ANOVA, Kruskal Wallis-H and independent sample t tests were performed. In addition, post-hoc tests such as LSD and Tamhane t2 test were used to determine the difference between the groups. It was found that general surgery patients' healthy lifestyle behaviors differed by age, gender, marital status, educational status, occupational status, having easy access to health care services, alcohol use status, presence of a chronic disease, medication use status, solution-seeking behaviour when faced with health problems, and their belief that they lead a healthy lifestyle. Developing policies for general surgery patients to develop healthy lifestyle behaviors may improve these patients’ quality of life and contribute to reduce health care expenditures.

Anahtar Kelimeler

Health, Lifestyle, Healthy lifestyle, Healthy lifestyle behaviors, General surgery patients

Genel Cerrahi Polikliniğine Başvuran Hastaların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları

Öz

Sağlıklı yaşam biçiminin oluşturulması ve korunması hastalıklardan korunmanın en önemli aşamalarından biridir. Bunun için sağlıklı yaşam biçimi davranışı geliştirmek gerekmektedir. Sağlıklı yaşam biçimine yönelik davranış geliştirildiğinde birçok hastalığın önüne geçilebilmektedir. Bu anlamda bu çalışmanın amacı genel cerrahi hastalarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını hastaların çeşitli özelliklerine göre incelemektir. Amaca yönelik olarak bir eğitim ve araştırma hastanesinin genel cerrahi polikliniğine başvuran 373 hastaya Walker ve Hill-Polerecky (1996) tarafından geliştirilen, Bahar ve diğerleri (2008) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II” uygulanmıştır. Ölçekte 6 boyut vardır. Bu boyutlar; sağlık sorumluluğu, manevi gelişim, fiziksel aktivite, beslenme, kişilerarası ilişkiler ve stres yönetimidir. Elde edilen verilerin analizinde SPSS programı kullanılmış olup ANOVA, Kruskal Wallis-H ve bağımsız örneklem t testleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca gruplar arasındaki farklılığı belirlemek amacıyla LSD ve Tamhane’nin t2 testi gibi post-hoc testlerinden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda genel cerrahi hastalarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları gösterme durumunun; yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, mesleki durum, sağlık hizmetlerine kolay ulaşma durumu, alkol kullanım durumu, kronik hastalıklarının olup olmaması durumu, ilaç kullanım durumu, sağlık sorunlarına çözüm arama durumu ve sağlıklı yaşadıklarına inanma durumlarına göre fark gösterdiği bulunmuştur. Genel cerrahi hastalarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları geliştirmelerine yönelik politikaların geliştirilmesi, bu hastaların yaşam kalitesini artıracağı gibi sağlık harcamalarının azaltılmasına da katkıda bulunabilir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Yaşam biçimi, Sağlıklı yaşam biçimi, Sağlıklı yaşam biçimi davranışları, Genel cerrahi hastaları

Kaynakça

• ABE, T., NOFUJI, Y., SEINO, S., MURAYAMA, H., YOSHIDA, Y., TANIGAKI, T., ... & SHINKAI, S. (2020). Healthy lifestyle behaviors and transitions in frailty status among independent community-dwelling older adults: The Yabu cohort study. Maturitas, Vol 136, 54-59.
• ALGAHTANI, F. D. (2020). Healthy lifestyle among Ha'il University students, Saudi Arabia. Int. J. Pharm. Res. Allied sci, Vol 9(1), 160-167.
• ARDIC, A. & ESİN, M. N. (2015). Factors associated with healthy lifestyle behaviors in a sample of turkish adolescents: A school-based study. Journal of Transcultural Nursing, Cilt 27(6), 583–592.
• AŞILAR, H. R., YILDIRIM, A., KARAKURT, P. & FEHMİ, Ç. (2020). Healthy lifestyle behaviors and affecting factors in university staff, TJFMPC (Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care), Cilt 14(1), 72-81.
• BAHAR Z., BEŞER A., GÖRDES, N., ERSİN F. & KISSAL A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt 12(1), 1-13.
• BAYSAL A. (2003). Sosyal eşitsizliklerin beslenmeye etkisi. CÜ Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt 25(4), 66-72.
• BEHRENS, G., FISCHER, B., KOHLER, S., PARK, Y., HOLLENBECK, A. R. & LEITZMANN, M. F. (2013). Healthy lifestyle behaviors and decreased risk of mortality in a large prospective study of US women and men. European Journal of Epidemiology, 28(5), 361-372.
• CİHANGİROĞLU, Z. & DEVECİ, S. E. ( 2011). Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, Cilt 16(2), 78-83.
• CÜRCANİ, M., TAN, M. & ÖZDELİKARA, A. (2010). Hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, Cilt 9(5), 487-92.
• DEĞERLİ, H. & YİĞİT, A. (2020). Sağlığın korunması ve geliştirilmesinde bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranış düzeyinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(27), 573-586.
• DEMİR, S. (2016). Gaziosmanpaşa üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin çalışan güvenliği konusundaki farkındalıkları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• DOĞAN, B. & DÖNMEZ, Y. C., (2019). Böbrek nakli olan hastaların sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam doyumlarının belirlenmesi. Sdü Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt 10(2), 147-151.
• DURAN, Ö. & SÜMER, H. (2014). Ebelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt 17(1), 40-9.
• GÖZÜYEŞİL, E., TAŞ, F. & DÜZGÜN, A. A. (2019). 15-49 yaş kadınlarda meme kanseri endişesi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkileyen faktörler. Cukurova Medical Journal Cilt 44(4), 1215-1225.
• GÜLDÜR, B. B, GÖKTEPE, M. M. & ÖZKAN, A.(2020). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 112-126.
• GÜLER, G., GÜLER, N., KOCATAŞ, S., YILDIRIM, F. & AKGÜL, N. (2008). Bir üniversitede çalışan öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları. C.Ü. Hemşirelik Dergisi, Cilt 12(3), 18-26.
• GÜLER, İ. C. & DEMİR, F. (2006). Ameliyathane hemşirelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının (SYBD) belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt 9(3), 17-25.
• GÜNEŞ, K. & ŞAHİN, G. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile yaşam kaliteleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt 6(4), 297-303.
• GÜRSEL, N., ÖZBEY, S. & GÜZEL, P. (2016). Öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi. International Journal of Social Science Research, Cilt 5(2),10-25.
• İLHAN, N., BATMAZ, M. & AKHAN, L. (2010). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt 3(3), 34-44.
• KALKINMA BAKANLIĞI. (2013). Onuncu kalkınma planı (2014-2018). Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
• KILANI, H., MO'ATH, F. B., AL-NAWAYSEH, A., ATYAT, K., OBEID, O., ABU-HILAL, M. M., ... & JABER, R. M. (2020). Healthy lifestyle behaviors are major predictors of mental wellbeing during covıd-19 pandemic confinement: A study on adult arabs in higher educational ınstitutions. 10.21203/rs.3.rs-37899/v1.
• KÜÇÜKBERBER, N., ÖZDİLLİ, K. & YORULMAZ, H. (2011). Kalp hastalarında sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesine etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Anadolu Kardiyoloji Dergisi, Cilt 11, 619-626.
• LÓPEZ-GIL, J. F., ORIOL-GRANADO, X., IZQUIERDO, M., RAMÍREZ-VÉLEZ, R., FERNÁNDEZ-VERGARA, O., OLLOQUEQUI, J. & GARCÍA-HERMOSO, A. (2020). Healthy lifestyle behaviors and their association with self-regulation in chilean children. International Journal of Environmental Research and Public Health, Vol 17(16), 5676.
• MARQUES, A., BORDADO, J., TESLER, R., DEMETRIOU, Y., STURM, D. J. & DE MATOS, M. G. (2020). A composite measure of healthy lifestyle: A study from 38 countries and regions from Europe and North America, from the Health Behavior in School‐Aged Children survey. American Journal of Human Biology, e23419.
• MELNYK, B. M., AMAYA, M., SZALACHA, L. A., HOYING, J. (2016). Relationships among perceived wellness culture, healthy lifestyle beliefs, and healthy behaviors in university faculty and staff: Implications for practice and future research. Western Journal of Nursing Research, Cilt 38(3), 308–324.
• OECD. 2017. Health at a glance 2017: OECD indicators. OECD Publishing, Paris. Available from: http://dx.doi.org/10.1787/health_glance-2017-en.
• OZVURMAZ, S. & MANDİRACİOGLU, A. (2017). Healthy lifestyle behavior of employees in small and medium-sized enterprises in Aydin, Turkey. Pakistan Journal of Medical Sciences, 33(2), 404.
• PASİNLİOĞLU, T. & GÖZÜM, S. (1998). Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin sağlık davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt 2(2), 60-68.
• POLAT, Ü. & KAHRAMAN, B. B. (2013). Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. Fırat Tıp Dergisi, Cilt 18(4), 213-218.
• RATTAN SIS. (2013). Healthy ageing, but what is health? Biogerontology, Cilt 14(6), 673-7.
• SAĞLIK BAKANLIĞI (2012). Stratejik plan 2013-2017. Sağlık Bakanlığı, Ankara.
• SAĞLIK BAKANLIĞI (2018). Stratejik plan 2018-2023. Sağlık Bakanlığı, Ankara.
• SEIXAS, A., CONNERS, C., CHUNG, A., DONLEY, T. & JEAN-LOIS, G. (2020). A pantheoretical framework to optimize adherence to healthy lifestyle behaviors and medication adherence: the use of personalized approaches to overcome barriers and optimize facilitators to achieve adherence. JMIR mHealth and uHealth, 8(6), e16429.
• ŞİMŞEK, H., ÖZTOPRAK, D., İKİZOĞLU, E., SAFALI, F., YAVUZ, Ö., ONUR, Ö., TEKEL, Ş. & ÇİFTÇİ, Ş. (2012). Tıp fakültesi öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt 26(3), 151-157.
• TAMBAĞ, H. (2011). Hatay Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, Cilt 18(2), 47-58.
• TÜRKOL, E. & GÜNEŞ, G. (2012). İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde ihtisas yapan asistanların sağlıklı yaşam biçimi davranışları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt 19(3), 159-66.
• ULUTASDEMİR, N., KILIC, M., ZEKİ, Ö. & BEGENDİ, F. (2015). Effects of occupational health and safety on healthy lifestyle behaviors of workers employed in a private company in Turkey. Annals of global health, 81(4), 503-511.
• ÜNALAN, D., ŞENOL, V., ÖZTÜRK, A. & ERKORKMAZ, Ü. (2007). Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt 14(2), 101-109.
• VAN DAM, R. M., LI, T., SPIEGELMAN, D., FRANCO, O. H. & HU, F. B. (2008). Combined impact of lifestyle factors on mortality: prospective cohort study in US women. Bmj, 337, a1440.
• VAN DEN BRANDT, P. A. (2011). The impact of a Mediterranean diet and healthy lifestyle on premature mortality in men and women. The American Journal of Clinical Nutrition, 94(3), 913-920.
• WALKER S. N., HILL-POLERECKY, D. M. (1996). Psychometric evaluation of the health-promoting lifestyle profile II. Unpublished Manuscript, University of Nebraska Medical Center, Omaha.
• YALÇINKAYA, M., ÖZER F. & KARAMANOĞLU, A. (2007). Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, Cilt 6(6), 409-420.
• ZEHİRLİOGLU, L. & MERT, H. (2019). Kronik hastalıklara yeni yaklaşım: Yaşam tarzı tıbbı. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt 12(2), 341-350.
• ZHANG, S., TOMATA, Y., DISCACCIATI, A., OTSUKA, T., SUGAWARA, Y., TANJI, F. & TSUJI, I. (2019). Combined healthy lifestyle behaviors and Disability-Free survival: the Ohsaki cohort 2006 study. Journal of General Internal Medicine, Vol 34(9), 1724-1729.