Akademisyenlerde İş Tatmini ve Örgütsel Yaratıcılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Yıl 2023,
Cilt: 10 Sayı: 1, 246 - 261, 31.03.2023
Nuran Varışlı
,
Münevver Bayar
Öz
Bu araştırmanın amacı; eğitim kurumlarında görev yapmakta olan akademisyenlerin iş tatmini ve örgütsel yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma 2019-2020 eğitim öğretim yılında farklı üniversitelerde görev yapmakta olan 142’si kadın 158’i erkek olan akademisyenlerden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; araştırmacı tarafından hazırlanmış ‘kişisel bilgi formu’ , Baycan tarafından (1985) Türkçe geçerliliği ve güvenirliği yapılmış olan ‘Minnesota iş doyum ölçeği’ ve Balay (2010) tarafından geliştirilmiş olan ‘Örgütsel yaratıcılık ölçeği’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde iş tatmini ve örgütsel yaratıcılık arasındaki ilişkiyi ölçmek için Spearman korelasyon analizi, ikili grupların karşılaştırmasında Mann Whitney U testi ve üçlü grupların karşılaştırılması ise Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Analizler SPSS 22.0 paket programı kullanılarak .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, akademisyenlerin iş tatmini düzeyleri ve örgütsel yaratıcılık düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Akademisyenlerin iş tatminleri attıkça örgütsel yaratıcılık düzeyleri de artmaktadır. Bulgular literatür kapsamında tartışılmıştır.
Kaynakça
- AKMAN, A. (2018). Çatışma Yönetimi, iş Tatmini, Kariyer Tatmini, İş Performansı Ve işten Ayrılma Niyeti Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 51-216
- AMABILE, T. M., & PRATT, M. G. (2016). The dynamic componential model ofcreativity and innovation in organizations: Making progress, makingmeaning.Research in Organizational Behavior,36, 157–183.
- ANDRIOPOULOS, C. (2003). “Six Paradoxes in Managing Creativity: An Embracing Act”. Long Range Planning, 36(4), 375-388. https://doi:10.1016/S0024-6301(03)00071-2
- APRIL, S., OLIVER, A. L., & KALISH, Y. (2019). Organizational creativity-innovation process and breakthrough under time constraints: mid-point transformation. Creat. Innov. Manag. 28, 318–328. doi: 10.1111/caim.12326
- AGUSTINA, T. S., & RISMANTONO, B. (2020). The Moderation Effect Of Innovation Trust Person-Job Fit Toward The Lecturers Creativity. International Jounal of Organizationl Innovation, 12(4), 270–278.
- BALAY, R. (2010). Öğretim Elemanlarının Örgütsel Yaratıcılık Algıları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 43(1), 41- 78.
- BALAY, R. (2017). Yönetimde yeni yaklaşımlar (Edt. Memduhoglu, H. B., & Yılmaz, K.). Pegem Akademi, Ankara
- BASADUR, M., PRINGLE, P. & KIRKLAND, D. (2002), ‘‘Crossing cultures: training effects on the divergent thinking attitudes of Spanish-speaking South American managers’’, Creativity Research Journal, Vol. 14, pp. 395-408.
- BAYCAN, F. A. (1985). Farklı gruplarda çalışan kişilerde iş doyumunun bazı yönlerinin analizi. Bilim Uzmanlığı Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
- BESSIS, P. & JAQUI, H. (1973). Yaratıcılık nedir? (Çev. S. Gürbaşkan), İstanbul:İstanbul Reklam Yayınları.
- DURNA, U. (2002). Yenilik Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 145
- ERCAN Y.(2009). İlköğretimde çalışan öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının, iş doyumları ve okullardaki örgütsel yaratıcılık açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 476-484, 2009.
- KARAGÖZ, F. (2020) Dönüşümcü liderlik, kişi- örgüt uyumu, iş tatmini ve özgecilik ilişkisine yönelik araştırma. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
- DURMAZ, H. (2019) Üniversite kütüphanecilerinin örgütsel yaratıcılık algıları. Yüksek lisans tezi, Erzurum
- İRAZ, R. (2010). Yaratıcılık ve Yenilik Bağlamında Girişimcilik ve KOBİ' ler. Konya: Çizgi Kitabevi, 46
- JAVED, M., BALOUCH, R. & HASSAN, F. (2014). “Determinants Of Job Satisfaction And Its Impact On Employee Performance And Turnover Intentions”, International Journal Of Learning & Development, V: 4 N: 2, pp: 120-140.
- KAPLAN, S., STACHOWSKI, A., HAWKINS, L. & KURTESSIS, J. (2010). “Canaries in the Coalmine: On the Measurement and Correlates of Organizational Threat Recognition.” European Journal of Work and Organizational Psychology, 19 (5), 587-614.
- KARACABEY, M. F. (2011). Özel ve Resmi ilköğretim Okulu Yönetici ve Öğretmenlerinin Örgütsel Yaratıcılık Algıları. - Yüksek Lisans Tez. Adıyaman: Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- KHAN, I., GHAURI, T. A., AKRAM, K. (2012). Relationship between Job Satisfaction and HR Practices, an Empirical Research of Different Sectors of University Teachers in Pakistan, International Journal of Learning & Development. 2(3) 2-3 https://doi.org/10.5296/ijld.v2i3.1756
- KITCHIN, D. (2010). Introduction to Organisational Behaviour for Managers and Engineers, First Edition, UK: ELsevier Ltd
- LARSON, M., LUTHANS, F. (2006). Potantial Added Value of Psychological Capital in Predicting Work Attitudes, Journal of Leadership and Organizational Studies. 13(1), 45-62. https://doi.org/10.1177/10717919070130010701
- LUDWIG, A.M. (1989). Reflections on creativity and madness. American Journal of Psychotherapy, 43, 4-14.
- MCSHANE, S. L. & GLINOW, M. A. V. (2016). (Çev. Ed. Günsel A., Bozkurt S.) Örgütsel Davranış, Ankara: Nobel Akademik
- MOSTAFA, M. M., & EL-MASRY, A. (2008). Perceived barriers to organizational creativity: A cross-cultural study of British and Egyptian future marketing managers. Cross Cultural Management, 15(1), 81-93.
- MUGUONGO, M., MUGUNA, T. & MURIITHI, D. (2015). “Effects Of Compensation On Job Satisfaction Among Secondary School Teachers In Maara Sub-County Of Tharaka Nithi County”, Kenya Journal Of Human Resource Management, V: 3 (6), pp: 47-59.
- MULLINS L. J. (2010). Management and Organisational Behaviour, Ninth edition, England:Prentice Hall.
- MUNJURI M. & K'OBONYO P. (2015). “Human Capital, Employee Empowerment And Performance Of Commercial Banks And Insurance Firms In Kenya”, International Journal Of Arts And Commerce, V:4 N:6, August, pp:163- 181.http://www.ijac.org.uk/images/frontImages/gallery/Vol._4_No._6/17._163-181.pdf
- NİŞANCI, Z. N. (2015). Geçmişten Günümüze Yönetim Düşüncesi, Yönetim Bilimleri Dergisi. 13(25), 257-294.
- ÖZAYDIN, M. M. ve ÖZDEMİR, Ö. (2014) Çalışanların Bireysel Özelliklerinin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir Kamu Bankası Örneği. 251-281
- RICE, G. (2006). Individual Values, Organizational Context, and Self-Perceptions of Employee Creativity: Evidence from Egyptian Organizations. Journal of Business Research, 59, 233-241.
- ROBBINS, SP & JUDGE, T. (2015). (Çev. Ed. Erdem, İ), Örgütsel Davranış, Ankara: Nobel Akademik
- SEVGİN, M. N. (2019). Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Davranışının iş Yaşam Kalitesi Ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Beş Yıldızlı Otel Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- TOP, S. (2008). İşletmelerde Yenilik ve Yaratıcılık Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları, 55
- TUNA, M. (2016). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara: Detay.
Türk Dil Kurumu (2021). https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 03.03.2021
- UZUNÇARŞILI, Ü. ve ÖZDAYI, N. (1997). “Okul Yöneticilerinin Yaratıcılık ile Liderlik Özelliklerinin Araştırılması”. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(9), 359-367.
- YAHŞİ, Ü. (2014). Gençlik ve Spor Bakanlığı Personelinin Örgüt iklimi Algıları ile Örgütsel Yaratıcılık Düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- YEŞİLYURT, E. (2020). Yaratıcılık ve Yaratıcı Düşünme: Tüm Boyut ve Paydaşlarıyla Kapsayıcı Bir Derleme Çalışması, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15 (25), 3874 – 3915.
- YILMAZ, S. (2013). Çalışanların iş Tatminini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Eğitim Sektörü Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Investigation of the Relationship between Job Satisfaction and Organizational Creativity in Academicians
Yıl 2023,
Cilt: 10 Sayı: 1, 246 - 261, 31.03.2023
Nuran Varışlı
,
Münevver Bayar
Öz
The purpose of this research is to investigate the relationship between the job satisfaction and organizational creativity levels of academics working in educational institutions. The research data consists 142 female and 158 male academics that are working in different universities in the 2019-2020 academic year. In the research "Personal information form" prepared by the researcher, "Minnesota job satisfaction scale" and "Organizational creativity scale" were used as a data collection tools. The data was tested by non parametric tests and Spearman correlation coefficient technique was used to determine the relationship between them. Mann Whitney U test was used to compare two groups and Kruskal Wallis tests was used to compare three groups. The analyzes were tested at .05 significance level using the SPSS 22.0 package program. As a result a positive relationship was found between academicians' job satisfaction levels and organizational creativity levels. Organizational creativity levels increase as the job satisfaction of academics increases. The findings were discussed within the literature and suggestions were made according to the results obtained.
Kaynakça
- AKMAN, A. (2018). Çatışma Yönetimi, iş Tatmini, Kariyer Tatmini, İş Performansı Ve işten Ayrılma Niyeti Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 51-216
- AMABILE, T. M., & PRATT, M. G. (2016). The dynamic componential model ofcreativity and innovation in organizations: Making progress, makingmeaning.Research in Organizational Behavior,36, 157–183.
- ANDRIOPOULOS, C. (2003). “Six Paradoxes in Managing Creativity: An Embracing Act”. Long Range Planning, 36(4), 375-388. https://doi:10.1016/S0024-6301(03)00071-2
- APRIL, S., OLIVER, A. L., & KALISH, Y. (2019). Organizational creativity-innovation process and breakthrough under time constraints: mid-point transformation. Creat. Innov. Manag. 28, 318–328. doi: 10.1111/caim.12326
- AGUSTINA, T. S., & RISMANTONO, B. (2020). The Moderation Effect Of Innovation Trust Person-Job Fit Toward The Lecturers Creativity. International Jounal of Organizationl Innovation, 12(4), 270–278.
- BALAY, R. (2010). Öğretim Elemanlarının Örgütsel Yaratıcılık Algıları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 43(1), 41- 78.
- BALAY, R. (2017). Yönetimde yeni yaklaşımlar (Edt. Memduhoglu, H. B., & Yılmaz, K.). Pegem Akademi, Ankara
- BASADUR, M., PRINGLE, P. & KIRKLAND, D. (2002), ‘‘Crossing cultures: training effects on the divergent thinking attitudes of Spanish-speaking South American managers’’, Creativity Research Journal, Vol. 14, pp. 395-408.
- BAYCAN, F. A. (1985). Farklı gruplarda çalışan kişilerde iş doyumunun bazı yönlerinin analizi. Bilim Uzmanlığı Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
- BESSIS, P. & JAQUI, H. (1973). Yaratıcılık nedir? (Çev. S. Gürbaşkan), İstanbul:İstanbul Reklam Yayınları.
- DURNA, U. (2002). Yenilik Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 145
- ERCAN Y.(2009). İlköğretimde çalışan öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının, iş doyumları ve okullardaki örgütsel yaratıcılık açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 476-484, 2009.
- KARAGÖZ, F. (2020) Dönüşümcü liderlik, kişi- örgüt uyumu, iş tatmini ve özgecilik ilişkisine yönelik araştırma. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
- DURMAZ, H. (2019) Üniversite kütüphanecilerinin örgütsel yaratıcılık algıları. Yüksek lisans tezi, Erzurum
- İRAZ, R. (2010). Yaratıcılık ve Yenilik Bağlamında Girişimcilik ve KOBİ' ler. Konya: Çizgi Kitabevi, 46
- JAVED, M., BALOUCH, R. & HASSAN, F. (2014). “Determinants Of Job Satisfaction And Its Impact On Employee Performance And Turnover Intentions”, International Journal Of Learning & Development, V: 4 N: 2, pp: 120-140.
- KAPLAN, S., STACHOWSKI, A., HAWKINS, L. & KURTESSIS, J. (2010). “Canaries in the Coalmine: On the Measurement and Correlates of Organizational Threat Recognition.” European Journal of Work and Organizational Psychology, 19 (5), 587-614.
- KARACABEY, M. F. (2011). Özel ve Resmi ilköğretim Okulu Yönetici ve Öğretmenlerinin Örgütsel Yaratıcılık Algıları. - Yüksek Lisans Tez. Adıyaman: Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- KHAN, I., GHAURI, T. A., AKRAM, K. (2012). Relationship between Job Satisfaction and HR Practices, an Empirical Research of Different Sectors of University Teachers in Pakistan, International Journal of Learning & Development. 2(3) 2-3 https://doi.org/10.5296/ijld.v2i3.1756
- KITCHIN, D. (2010). Introduction to Organisational Behaviour for Managers and Engineers, First Edition, UK: ELsevier Ltd
- LARSON, M., LUTHANS, F. (2006). Potantial Added Value of Psychological Capital in Predicting Work Attitudes, Journal of Leadership and Organizational Studies. 13(1), 45-62. https://doi.org/10.1177/10717919070130010701
- LUDWIG, A.M. (1989). Reflections on creativity and madness. American Journal of Psychotherapy, 43, 4-14.
- MCSHANE, S. L. & GLINOW, M. A. V. (2016). (Çev. Ed. Günsel A., Bozkurt S.) Örgütsel Davranış, Ankara: Nobel Akademik
- MOSTAFA, M. M., & EL-MASRY, A. (2008). Perceived barriers to organizational creativity: A cross-cultural study of British and Egyptian future marketing managers. Cross Cultural Management, 15(1), 81-93.
- MUGUONGO, M., MUGUNA, T. & MURIITHI, D. (2015). “Effects Of Compensation On Job Satisfaction Among Secondary School Teachers In Maara Sub-County Of Tharaka Nithi County”, Kenya Journal Of Human Resource Management, V: 3 (6), pp: 47-59.
- MULLINS L. J. (2010). Management and Organisational Behaviour, Ninth edition, England:Prentice Hall.
- MUNJURI M. & K'OBONYO P. (2015). “Human Capital, Employee Empowerment And Performance Of Commercial Banks And Insurance Firms In Kenya”, International Journal Of Arts And Commerce, V:4 N:6, August, pp:163- 181.http://www.ijac.org.uk/images/frontImages/gallery/Vol._4_No._6/17._163-181.pdf
- NİŞANCI, Z. N. (2015). Geçmişten Günümüze Yönetim Düşüncesi, Yönetim Bilimleri Dergisi. 13(25), 257-294.
- ÖZAYDIN, M. M. ve ÖZDEMİR, Ö. (2014) Çalışanların Bireysel Özelliklerinin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir Kamu Bankası Örneği. 251-281
- RICE, G. (2006). Individual Values, Organizational Context, and Self-Perceptions of Employee Creativity: Evidence from Egyptian Organizations. Journal of Business Research, 59, 233-241.
- ROBBINS, SP & JUDGE, T. (2015). (Çev. Ed. Erdem, İ), Örgütsel Davranış, Ankara: Nobel Akademik
- SEVGİN, M. N. (2019). Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Davranışının iş Yaşam Kalitesi Ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Beş Yıldızlı Otel Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- TOP, S. (2008). İşletmelerde Yenilik ve Yaratıcılık Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları, 55
- TUNA, M. (2016). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara: Detay.
Türk Dil Kurumu (2021). https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 03.03.2021
- UZUNÇARŞILI, Ü. ve ÖZDAYI, N. (1997). “Okul Yöneticilerinin Yaratıcılık ile Liderlik Özelliklerinin Araştırılması”. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(9), 359-367.
- YAHŞİ, Ü. (2014). Gençlik ve Spor Bakanlığı Personelinin Örgüt iklimi Algıları ile Örgütsel Yaratıcılık Düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- YEŞİLYURT, E. (2020). Yaratıcılık ve Yaratıcı Düşünme: Tüm Boyut ve Paydaşlarıyla Kapsayıcı Bir Derleme Çalışması, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15 (25), 3874 – 3915.
- YILMAZ, S. (2013). Çalışanların iş Tatminini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Eğitim Sektörü Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.