A Review on Dystopia and Critical Dystopia Examples in the Debates on Civil Liberties and the Future of Opposition

Year 2025, Volume: 12 Issue: 1, 341 - 354, 21.04.2025

Tuğçe Gür Türkdoğan

https://doi.org/10.17336/igusbd.1350495

Abstract

Based on the relationship between opposition and democracy, the study aims to discuss the space of civil liberties and the future of opposition. The possibilities and limitations of social opposition in existing (and different) social formations are analysed in depth in the context of dystopian examples. Within the scope of the study, the dystopias titled We, 1984, Brave New World, and The Dispossessed are discussed in the context of their common features (fictionalising a more advanced historical period, opening capitalist relations of production to discussion, expansion of state power to all areas of life and criticism of the consumer society) and the narrowing of the space of both civil liberties and opposition in conditions where the boundaries and authority of the state are blurred, and the future of opposition and democracy in this context are discussed.

Keywords

Social Opposition, Democracy, Dystopia, Future of Opposition, Social Movements

Sivil Özgürlükler ve Muhalefetin Geleceği Tartışmalarında Distopya ve Eleştirel Distopya Örnekleri Üzerine İnceleme

Abstract

Çalışma, muhalefet ve demokrasi arasında kurulan ilişkiden hareketle, sivil özgürlüklerin alanı ile muhalefetin geleceğini tartışma konusu yapmayı amaçlamaktadır. Mevcut (ve farklı) toplumsal formasyonlarda toplumsal muhalefetin sahip olduğu imkanlar ve sınırlılıklar distopya örnekleri bağlamında derinlemesine incelenmiştir. Çalışma kapsamında, Biz, 1984, Cesur Yeni Dünya ve Mülksüzler isimli distopyalar ele alınarak, sahip oldukları ortak özellikler bağlamında (daha ileri bir tarihsel periyodu kurgulaması, kapitalist üretim ilişkilerini tartışmaya açması, devlet iktidarının yaşamın tüm alanlarına yayılması ve tüketim toplumu eleştirisi) devletin sınırlarının ve otoritesinin muğlaklaştığı koşullarda hem sivil özgürlüklerin hem de muhalefetin alanının daralması ve bu bağlamda muhalefetin ve demokrasinin geleceği tartışılmaktadır.

Keywords

Toplumsal Muhalefet, Demokrasi, Distopya, Muhalefetin Geleceği, Toplumsal Hareketler

References

• AKÇORAOĞLU, A. (2018). “Küresel Neoliberal Sistemin Krizi, Çelişkileri ve Direnci: Post-Neoliberal Küresel İktisadi Düzene Geçiş Mümkün Mü?”, İktisat ve Toplum Dergisi, Cilt: 8(90), pp: 40-53.
• ARRIGHI, G. HOPKINS T. VE WALLERSTEIN, I. (2004). Sistem Karşıtı Hareketler, çev. C. Kanat, B. Somay, S. Sökmen, İstanbul: Metis Yayınları.
• ATWOOD, M. Sunuş, (2017.) Aldous Huxley, Cesur Yeni Dünya, çev. Ümit Tosun, 22. Baskı, İstanbul: İthaki Yayınları.
• BEAUCHAMP, G. (1975). "Utopia and Its Discontents", The Midwest Quarterly. Vol (2).
• BLOCH. E. (2007). Umut İlkesi, Cilt 1. Çev Tanıl Bora, İstanbul: İletişim Yayınları.
• BOOKER, M. K. (1994). Dystopian Literature: A Theory and Research Guide, London: Grennwood Press., (özel Part I).
• BURNS T. (2010). Political Theory, Science Fiction, and Utopian Literature: Ursula K. Le Guin and The Dispossessed ", UK: Lexington Books.
• CASTELLS, M. (2013), İsyan ve Umut Ağları, İnternet Çağında Toplumsal Hareketler, çev. Ebru Kılıç, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• ÇÖREKÇIOĞLU, H. (2015). Modernite ve Ütopya, 1984 ve Mülksüzler Üzerinden, İstanbul: Sentez Yayınları.
• DAMS, C. VE STOLLE. M. (2017). Gestapo Nazizim Döneminde Tahakküm ve Terör, çev. Cem Şentürk, İstanbul: İletişim Yayınları.
• DANIELS, R. V. (2007). Rise and Fall of Communism in Russia, New Haven: Yale University Press.
• FORAN, J. (2014). Devrim ve Küreselleşme: Chiapos’tan Seattle ve Ötesine, Toplumsal Hareketler Tarih, Teori ve Deneyim (der Doğan Çetinkaya), İstanbul: İletişim Yayınları.
• FRASER, N. (2015). Kamusal Alanı Yeniden Düşünmek, Kamusal Alan, Ed. Meral Özbek, 4. Baskı, İstanbul: Hil Yayın.
• HARDT, M. & NEGRI A. (2003), İmparatorluk, çev. Abdullah Yılmaz, 5. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• HARVEY, D. (2013). Asi Şehirler Şehir Hakkından Kentsel Devrime Dogru, çeviren ve sunuş Ayşe Deniz Temiz, İstanbul: Metis Yayınları.
• HUXLEY, A. (2017). Cesur Yeni Dünya, çev. Ümit Tosun, 22. Baskı, İstanbul: İthaki Yayınları. MORE, T. (2010). Utopia, Sabahattin Eyüpoğlu (çev)., Vedat Günyol ve Mina Urgan), İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• KLUGE, A. & NEGT, O. (2018). Kamusallık ve Tecrübe Burjuva ve Proleter Kamusallığın Analizine Doğru, çev. Müge Atala, İstanbul: Notabene Yayınları.
• JESSOP, B. (2009). Kapitalist Devletin Geleceği, çev Ahmet Özcan, Ankara: Epos Yayınları.
• LEGUIN, U. (2021). Mülksüzler, çev. Levent Mollamustafaoğlu, İstanbul: Metis Yayınları.
• LEVITAS, R. (1990). The Concept of Utopia, Great Britain: Syracuse University Press.
• MANNHEIM, K. (1979). Ideology and Utopia, Ed. and trans. L. Wirth and E. Shils, London: Routledge and Kegan Paul.
• NEGRI, A. (2016). İmparatorluktaki Hareketler Geçişler ve Görünümler, çev Kemal Atakay, İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• ORWELL, G. (2017). 1984, çev. Celal Üster, 58. Baskı, İstanbul: Can Yayınları.
• PAUL R. (1986). Lectures on Ideology and Utopia, Ed. George H. Taylor, New York: Columbia University Press.
• POULANTZAS, N. (2014), Siyasal İktidar ve Toplumsal Sınıflar, çev, Şule Ünsaldı, Ankara: Epos Yayınları.
• RICOEUR, P. (1986). Lectures on Ideology and Utopia, Ed. George H. Taylor, New York: Columbia University Press,
• SARTORI, G. (1996). Demokrasi Teorisine Geri Dönüş, çev Tuncer Karamustafaoğlu ve Mehmet Turhan, Yetkin Basımevi.
• STANLEY. J. L. (1987). Is Totalitarianism a New Phenomenon? Reflections on Hannah Arendt’s Origins of Totalitarianism, The Review of Politics, Cilt: 49(2), Cambridge University Press.
• STEINHOFF, W. (1975). Orwel and the Origins of 1984, Ann Arbor: University of Michigan Press.
• TOURAINE, A. (1985) “An Introduction to the Study of Social Movements”, Social Research, 52(4), pp: 749-787.
• TOURAINE, A. (2016). Toplumdan Toplumsal Harekete, Yeni Toplumsal Hareketler, Ed. Kenan Çayır, 2. Baskı, İstanbul: Kaktüs Yayınları.
• TÜRKMEN, B. Kepeği İndiririz ama Boyun Eğmeyiz Covid 19 İzolasyonunda Toplumsal Direniş, Birikim Dergisi, (31. Mart 2020) https://birikimdergisi.com/guncel/10004/kepengi-indiririz-ama-boyun-egmeyiz-covid-19-izolasyonunda-toplumsal-direnis erişim tarihi (8.04.2020).
• ZAMYATIN. Y. (2016), Biz, Füsun Tüfek çev, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• WEGNER, P. E. (2002). Imaginary Communities: Utopia, The Nation and the Spatial Histories of Modernity, London: University of California Press,
• WOOD, E. M. (2008). Kapitalizm Demokrasiye Karşı, Tarihsel Maddeciliğin Yeniden Yorumlanması, çev. Şahin Artan, İstanbul: Yordam Kitap.