Impact Of Alzheimer’s Disease On Capacity For Execution (Ahliyyah Al-Ada) In Islamic Law

Year 2016, Issue: 27, 147 - 181, 30.04.2016

Ömer Menekşe

Abstract

Capacity (ahliyyah) is a term that refers to an individual’s competence to have rights and obligations. The capability to have rights and act upon them constitutes the “al-wujub” part of said capacity. Bearing certain responsibilities and being held account able for unlawful acts constitute the “al-ada” segment of one’s capacity. “Capacity defects” are situations that occur under the ahliyyah al-ada or al-wujub, eliminating or restricting both or one, or causing change in various provisions without affecting the individual’s capacity. Within the scope of dementia, a capacity defect which brings certain restric tions to the individual’s legal dispositions in Islamic law, this article deals with Alzheimer’s disease from the phase of a lack of reasoning and weakness of the mind; it attempts to ex amine issues such as “Which acts can be carried out by an Alzheimer’s patient and under which conditions”, “In which cases can the patient be held accountable for their action”, and “How their unlawful acts are perceived by the law.”

Keywords

Capacity , Ahliyyah Al-Ada , Ahliyyah Al-Wujub , Dementia , Senility , Alzheimer’s

İslâm Hukukunda Alzheimer Hastalığının Edâ Ehliyeti Üzerindeki Etkileri

Abstract

Ehliyet, kişinin hak ve yükümlülük sahibi olmasını ifade eden bir terimdir. Kişinin hak sahibi olması ve bu haklar üzerinde tasarrufta bulunabilmesi ehliyetin “vücûb” kısmını oluşturur. Bir takım yükümlülüklerinin bulunması ve hukuka aykırı fiillerden sorumlu tutulması ise kişi ehliyetinin “edâ” kısmını oluşturur. Vücûb veya edâ ehliyetinde orta ya çıkarak her ikisini veya sadece birisini yok eden veya daraltan yahut ehliyetlere etki etmeden onların bazı hükümlerinde değişiklik meydana getiren durumlara ise “ehliyet ârızaları” denmektedir. Bu makalede, İslam hukukunda kişinin hukukî tasarruflarına be lirli sınırlamalar getiren bir ehliyet ârızası olan ateh kapsamında, bir akıl eksikliği ve zayıflığı halinden ibaret alzheimer hastalığı ele alınmış, alzheimer hastasının hangi hukukî işlemleri hangi şartlar altında yapabileceği, hangi hallerde bunlardan sorumlu tutulabileceği, hukuka aykırı eylemlerinin hukuk karşısındaki değerinin ne olduğu gibi konular irdelenmeye çalışılmıştır.

Keywords

Ehliyet , Vücûb Ehliyeti , Edâ Ehliyeti , Ateh , Bunama , Alzheimer