Settlement as an Alternative Method of Performance in an Inflationary Environment

Year 2025, Issue: 45, 1 - 28, 30.06.2025

Faruk Emrah Oruç

https://doi.org/10.59777/ihad.1634173

Abstract

In the centuries when gold and silver, served as currency, significant fluctuations in the value of money and related problems were not commonly encountered. On the contrary, in today's economies, which are based on fiat currencies, the continuous depreciation of money is considered one of the most significant issues. A major factor influencing this problem is the persistent rise in the general price level, i.e., inflation. Whether inflation affects the debt recorded on one’s account is one of the issues that concerns researchers of modern Islamic law. In the majority of existing academic works on the subject, the opinion of Imam Abu Yusuf (d. 182/798) is referenced, which suggests that when paying debts, especially those whose values fluctuate, regard should be given to the equivalent value in dirhams, thereby proposing that an inflation difference be added to debts. However, there are considerable differences between the economic context in which this view was formulated and the fiat currency systems prevailing in today’s inflationary environments. Therefore, directly applying this view to contemporary monetary systems poses certain risks. Additionally, considering the inflation differential as legitimate is problematic from a theoretical perspective, as it would imply treating paper money, which is nominally valued, as a commodity. Moreover, it must be acknowledged that inflation cannot be precisely and accurately measured. However, if the debt is settled in a currency whose value has declined, it might appear that the creditor has suffered a loss, thus necessitating alternative solutions to address this issue. As a modest contribution to fulfilling this necessity, this study recommends that the parties involved engage in a settlement agreement. Settlement refers to the process in which a creditor and debtor, before the court's judgment, resolve their dispute through a mutually agreed contract. This can be achieved by waiving part or all of the right or by exchanging the type of debt for another form of property. In modern times, an example of such a settlement agreement could be an EWR (Electronic Warehouse Receipts), which operates as a liquid asset. A settlement agreement executed through an EWR, which represents an electronic record issued by a licensed warehouse operator, would not impede the creditor’s access to liquidity even if the type of debt is altered. It is also possible to find other methods serving similar purposes.

Keywords

Islamic Law , Dept , Performance , Settlement , Substitute Performance (Datio in Solutum) , Inflation , Electronic Warehouse Receipts (EWR)

Enflasyonist Ortamda Alternatif İfa Yöntemi Olarak Sulh

Abstract

Altın ve gümüşün rayiç olduğu yüzyıllarda parada ciddi değer dalgalanmaları ve buna bağlı problemler çok yaşanmamıştır. Bilakis kaydi paralara dayalı günümüz ekonomilerinde paranın sürekli değer kaybetmesi en önemli sorunlardan sayılmaktadır. Buna etki eden faktörlerin başında da fiyatlar genel düzeyinin sürekli artması yani enflasyon gelmektedir. Enflasyonun zimmetteki borca etkisinin bulunup bulunmadığı, modern dönem İslâm hukuku araştırmacılarını meşgul eden meselelerden biridir. Konuyla ilgili mevcut akademik çalışmaların büyük çoğunluğunda İmam Ebû Yûsuf’un (v. 182/798), değeri artan ya da azalan fels borçlarının ödenmesinde dirhem karşılığına itibar edilmesi yönündeki görüşü referans alınarak borçlara enflasyon farkının eklenmesi gerektiği savunulmaktadır. Ancak söz konusu görüşün dayandığı iktisadi bağlam ile günümüzün enflasyonist ortamında geçerli olan itibari para sistemleri arasında ciddi farklar bulunmaktadır. Bu nedenle ilgili görüşün çağdaş para sistemlerinde doğrudan uygulanması bazı sakıncaları beraberinde getirmektedir. Ayrıca enflasyon farkını meşru görmek, neticede mislî olan kağıt paraları kıyemî mal kabul etmek anlamına geleceği için teorik olarak da problemlidir. Bunlara ilaveten enflasyonun kesin ve doğru biçimde tespit edilemediği de dikkate alınmalıdır. Ancak zimmetteki borcun değeri düşen para birimi üzerinden ifa edilmesi durumunda alacaklının zahiren bir zarara uğrayacağı düşünüldüğünde konu ile ilgili alternatif çözüm önerileri sunulması gerekmektedir. Çalışmamızda bu gerekliliğin yerine getirilmesine mütevazi bir katkı olarak tarafların sulh yapmaları tavsiye edilmektedir. Sulh, davalaşan alacaklı ile borçlunun mahkemenin hükmünden önce rızaya dayalı bir akidle aralarındaki anlaşmazlığı ortadan kaldırmalarıdır. Bu, hakkın tamamından veya bir kısmından feragat etmek ya da borcun mahallini başka cins malla değiştirmek suretiyle gerçekleştirilebilir. Günümüzde likit bir varlık olarak işlem gören ELÜS (Elektronik Ürün Senedi), sulh akdinin pratik bir örneği olabilir. Lisanslı bir depo işletmesi tarafından oluşturulan elektronik kaydı ifade eden ELÜS üzerinden yapılacak bir sulh akdi ile borcun cinsi değiştirilse bile alacaklının nakde ulaşması zorlaştırılmamış olur. Benzer amaçlarla başka yöntemlerin bulunması da mümkündür.

Keywords

İslam Hukuku , Borç , İfa , Sulh , İfa Yerine Edim/Eda , Enflasyon , Elektronik Ürün Senedi (ELÜS)

References

• Abdülʿazîz el-Buhârî, Alâuddîn Abdülʿazîz b. Ahmed. Keşfü’l-esrâr fî şerhi Usûli’l-Pezdevî. 4 Cilt. İstanbul: y.y., 1308.
• Abdürrezzâk es-Sanʿânî, Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmâm el-Himyerî. el-Musannef. thk. Habîbürrahmân el-Aʿzamî. 11 Cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 1983.
• Akyıldız, Ali. “Para”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 34/163-166. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Ali Haydar Efendi. Düreru’l-hukkâm şerhu Mecelleti’l-ahkâm. 4 Cilt. İstanbul: y.y., 1330.
• Aliyyü’l-Kârî, Ebu’l-Hasen Nûruddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Heravî. Fethu bâbi’l-inâye bi-şerhi’n-Nukâye. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Erkam, 1997.
• Armağan, Servet. “Enflasyonun Tesirleri Hakkında Bazı Düşünceler”. İslam Açısından Enflasyon ve Çözüm Yolları. 265-287. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1983.
• Aydın, Aytaç. “Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) ve İslam Hukuku Açısından Tahlili”. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 7/1 (Haziran 2021), 21-36.
• Aynî, Ebû Muhammed (Ebu’s-Senâ) Bedruddîn Mahmûd b. Ahmed. el-Binâye şerhu’l-Hidâye. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
• Bâbertî, Ekmelüddîn Muhammed b. Mahmûd er-Rûmî el-Mısrî. el-İnâye (Fethu’l-Kadîr ile Birlikte). thk. Abdürrezzâk Ğâlib el-Mehdî. 7 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Bakkal, Ali. “İslâm Hukukunda Para ve Faiz Telakkisi Zaviyesinden Enflasyon Farkının Ödenmesi Problemi”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (1995), 45-80.
• Bayındır, Abdulaziz. “Paranın Değer Kaybetmesiyle Ortaya Çıkan Problemler ve İslâm Hukuku’na Göre Çözüm Yolları”. İslam Açısından Enflasyon ve Çözüm Yolları. 265-287. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1983.
• Beki, Abdulaziz. “Faizli İşlemin Enflasyon Altındaki Faizinin Caiz Olduğu Görüşüne Reddiye”. Avrupa İslam Üniversitesi İslam Araştırmaları Dergisi 1 (2008), 128-136.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Bezzâzî, Hâfızüddîn Muhammed b. Muhammed el-Kerderî el-Hârizmî. el-Fetâva’l-Bezzâziyye (el-Fetâva’l-Hindiyye’nin Hâmişinde 4-6. Ciltler). 6 Cilt. Bulak: y.y., 1310.
• Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukûk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmûsu. 8 Cilt. İstanbul: Bilmen Yayınevi, 1980.
• Birinci, Yüksel. “Enflasyon, Para Politikası ve Stratejileri”. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası 47/1 (1989), 19-30.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl el-Cuʿfî. el-Câmiu’s-sahîh. 9 Cilt. Bulak: y.y., 1311.
• Burhâneddîn el-Buhârî, (Burhânüşşerîa) Ebu’l-Meâlî Mahmûd b. Ahmed el-Mergînânî. el-Muhîtu’l-Burhânî fi’l-fıkhi’n-Nuʿmânî. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2004.
• Çetin, İsmail. Ölçüler. Isparta: Dilara Yayıncılık, 2006.
• Dalgın, Nihat. “Faiz Yasağıyla İlgili Farklı Yaklaşımlar”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 16 (Ekim 2010), 77-110.
• Dârakutnî, Ebu’l-Hasen Alî b. Ömer. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût. 5 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2004.
• Döndüren, Hamdi. “İslâm’da Para, Kredi, Faiz ve Enflasyon İlişkileri”. Para, Faiz ve İslâm Tartışmalı İlmî Toplantı (1984). 243-278. İstanbul: y.y., 2015.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eşʿas es-Sicistânî el-Ezdî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût. 7 Cilt. Dımaşk: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 2009.
• Eskicioğlu, Osman. “İslâm Hukukunda Enflasyonla İlgili Bazı Meseleler”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (1983), 97-117.
• Fîrûzâbâdî, Ebu’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Yaʿkûb. el-Kâmûsü’l-muhît. thk. Komisyon. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2005.
• Gezgin, Yusuf Erdem. “Fıkhî Açıdan Altının Para veya Metâʿ Olma Niteliği”. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi 6/2 (Temmuz 2020), 156-179. https://doi.org/10.25272/ijisef.692914
• Habergetiren, Ömer Faruk. “İslam Hukukunda Fulûs’un Değerinde Değişimi İfade Eden Dört Kavram: Rahs, Galâ, Kesâd, Inkıtaʿ”. Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi 1/2 (2017), 106-120. https://doi.org/10.32711/tiad.347856
• Habergetiren, Ömer Faruk. “İslam Hukukunda Paranın Değer Kaybının Ödenmesini Gerektiren Esaslar”. Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi 1/1 (2017), 19-31. https://doi.org/10.32711/tiad.326583
• Hâkim en-Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh. el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn. thk. Mustafâ Abdülkâdir Atâ. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2002.
• Hazıroğlu, Temel. “İktisadi Dayanışma İçin Yeni Bir Sistem Olarak Enflasyona Endeksli TL ve Karz-ı Hasen Fonu”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi 7/2 (Aralık 2021), 255-292. https://doi.org/10.54863/jief.932736
• IIFA, Mecmau’l-fıkhi’l-İslâmî. “Karâr bi-şeʾni ahkâmi’n-nukûdi’l-varakıyye ve teğayyüri kıymeti’l-umle”. Erişim 01 Şubat 2025. https://iifa-aifi.org/ar/1679.html
• IIFA, Mecmau’l-fıkhi’l-İslâmî. “Karâr bi-şeʾni mevdûi’t-tedahhum ve teğayyüri kıymeti’l-umle”. Erişim 01 Şubat 2025. https://iifa-aifi.org/ar/2074.html
• IIFA, Mecmau’l-fıkhi’l-İslâmî. “Karâr bi-şeʾni teğayyüri kıymeti’l-umle”. Erişim 01 Şubat 2025. https://iifa-aifi.org/ar/1754.html
• IIFA, Mecmau’l-fıkhi’l-İslâmî. “Karâr bi-şeʾni’t-tedahhum ve teğayyüri kıymeti’l-umle”. Erişim 01 Şubat 2025. https://iifa-aifi.org/ar/5209.html
• İbn Âbidîn, Muhammed Emîn b. Ömer el-Hüseynî ed-Dımaşkî. Hâşiyetü İbn Âbidîn: Reddü’l-muhtâr ale’d-Dürri’l-muhtâr. thk. Husâmüddîn b. Muhammed Sâlih Farfûr vd. 24 Cilt. Dımaşk: Dâru’s-Sekâfeti ve’t-Türâs, 2000–2023.
• İbn Âbidîn, Muhammed Emîn b. Ömer el-Hüseynî ed-Dımaşkî. Şerhu Ukûdi resmi’l-müftî. thk. Şenol Saylan. İstanbul: TDV Yayınları, 2021.
• İbn Âbidîn, Muhammed Emîn b. Ömer el-Hüseynî ed-Dımaşkî. “Tenbîhu’r-rukûd alâ mesâili’n-nukûd”. Mecmûatü Rasâili İbn Âbidîn. 2/57-67. Dersaâdet: y.y., 1325.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullâh b. Muhammed el-Absî el-Kûfî. el-Musannef fi’l-ehâdîs ve’l-âsâr. 7 Cilt. Beyrut: Dâru’t-Tâc, 1989.
• İbn Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn Abdullâh b. Ahmed el-Cemmâîlî el-Makdisî. el-Muğnî. thk. Abdullâh et-Türkî - Abdülfettâh Muhammed. 14 Cilt. Riyad: Dâru Âlemi’l-Kütüb, 1997.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût. 5 Cilt. Dımaşk: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 2009.
• İbn Nüceym, Zeynüddîn b. İbrâhîm el-Mısrî. el-Bahru’r-râik şerhu Kenzi’d-dekâik. 7 Cilt. Kahire: y.y., 1333.
• İbnü’l-Münzir, Ebû Bekr Muhammed b. İbrâhîm en-Nîsâbûrî. el-İcmâʿ. thk. Ebû Hammâd Hanîf. Acman: Mektebetü’l-Furkân, 2. Basım, 1999.
• İftihâruddîn el-Buhârî, Tâhir b. Ahmed. Hulâsatü’l-fetâvâ. 4 Cilt. Karaçi: Mektebe-i Raşîdiyye, ts.
• İmam Ahmed, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî el-Mervezî. el-Müsned. thk. Şuayb el-Arnaût vd. 45 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1996.
• Kâsânî, Alâuddîn Ebû Bekr b. Mesʿûd. Bedâiu’s-sanâiʿ fî tertîbi’ş-şerâiʿ. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd - Alî Muhammed Muavviz. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Kemalpaşazâde, Şemsüddîn Ahmed b. Süleymân. Tabakâtü’l-fukahâʾ. thk. Salâh Muhammed Ebu’l-Hâc. Amman: y.y., 2020.
• Kürdî, Muhammed Necmeddin. el-Mekâdîru’ş-şerʿiyye ve’l-ahkâmi’l-fıkhiyyeti’l-müteallika bihâ. Kahire: y.y., 2005.
• Mesʿûd Efendi. Mirʾât-ı Mecelle. İstanbul: y.y., 1302.
• Mevsılî, Ebu’l-Fazl Mecdüddîn Abdullâh b. Mahmûd. el-İhtiyâr li-taʿlîli’l-Muhtâr. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2005.
• Meydânî, Abdülğanî b. Tâlib el-Ğuneymî ed-Dımaşkî. el-Lübâb fî şerhi’l-Kitâb. nşr. Abdürrezzâk el-Mehdî. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1997.
• Molla Hüsrev, Mehmed b. Ferâmurz. Düreru’l-hukkâm fî şerhi Ğurari’l-ahkâm. İstanbul: y.y., 1317.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî. el-Câmiu’s-sahîh. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 4 Cilt. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 1991.
• Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb. es-Sünen. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1994.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref. Ravzatü’t-tâlibîn ve umdetü’l-müttakîn. thk. Abduh Alî Küşk. 7 Cilt. Dımaşk: Dâru’l-Feyhâ, 2012.
• Nomer, Haluk Nami. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta Yayıncılık, 10. Basım, 2011.
• Oruç, Faruk Emrah. 19. Yüzyılda Fıkhi Mezheplere Bakış (Şevkânî ve Neylü’l-evtâr Özelinde). Ankara: Sonçağ Yayıncılık, 2021.
• Oruç, Faruk Emrah. “Musarrâh Hadisi Özelinde Şevkânî’nin Görüşleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Bilimname 41 (Mayıs 2020), 201-230. https://doi.org/10.28949/bilimname.652408
• Pamuk, Şevket. Osmanlı İmparatorluğun’da Paranın Tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1999.
• Peşe, Ahmet Muhammet. “Hanefî Hukuk Düşüncesinde Enflasyonun Borca Etkisi”. Kocatepe İslami İlimler Dergisi 4/2 (Aralık 2021), 329-345. https://doi.org/10.52637/kiid.987891
• Peşe, Ahmet Muhammet. “Klasik Hanefî Faiz Teorisinin Günümüzde Geçerliliği Sorunu: Kağıt Paraların ve Sanayi Ürünlerinin Kendi Cinsleriyle Mübadelesinde Fazlalık Faizi”. Amasya İlahiyat Dergisi 13 (Aralık 2019), 475-494. https://doi.org/10.18498/amailad.613476
• Serahsî, Ebû Bekr Şemsüleimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsût. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Maʿrife, 1989.
• Simnânî, Ebu’l-Kâsım Alî b. Muhammed. Ravzatü’l-kudât ve tarîku’n-necât. thk. Salâhuddîn en-Nâhî. 4 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1984.
• Songur, Haluk. İslam Hukukunda Enflasyonlu Ortamda Ödeme. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1995.
• Sübkî, Ebu’l-Hasen Takıyyüddîn Alî b. Abdilkâfî. Tekmiletü’l-Mecmûʿ şerhi’l-Mühezzeb. thk. Muhammed Necîb el-Mutîî. 3 Cilt. Cidde: Mektebetü’l-İrşâd, 1980.
• Şirbînî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed el-Hatîb el-Kâhirî. Muğni’l-muhtâc ilâ maʿrifeti meânî elfâzi’l-Minhâc. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Maʿrife, 2010.
• Tahâvî, Ebû Caʿfer Ahmed b. Muhammed el-Ezdî el-Hacrî el-Mısrî. Şerhu müşkili’l-âsâr. thk. Şuayb el-Arnaût. 15 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1994.
• Tehânevî, Zafer Ahmed b. Latîf el-Osmânî. İʿlâü’s-sünen. thk. Muhammed Takî Osmânî. 21 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 2013.
• Tekin, Oğuz. “Mangır”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 27/568. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Timurtâşî, Şihâbüddîn (Şemsüddîn) Muhammed b. Abdillâh el-Ömerî el-Gazzî. Bezlü’l-mechûd fî tahrîri esʾileti teğayyüri’n-nukûd. thk. Husâmüddîn b. Mûsâ Afâne. Kudüs: y.y., 2001.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ. el-Câmiu’s-sahîh. thk. Ahmed Muhammed Şâkir - Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 5 Cilt. Mısır: y.y., 1977.
• TKBB, Türkiye Katılım Bankaları Birliği. “Enflasyona Endeksli Katılım Hesabı Açılması”. Erişim 01 Şubat 2025. https://tkbb.org.tr/danisma-kurulu/kararlar/Enflasyona_Endeksli_Katilim_Bankasi_Hesaplari
• Trablusî, Ebu’l-Hasen Alâuddîn Alî b. Halîl. Muînü’l-hukkâm. Kahire: y.y., 1310.
• TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu. Tüketici Fiyat Endeksi Metodoloji Dokümanı. Ankara: TÜİK, 2025. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadFile?p=iufulpMTGvpIB4AJ6VVZfInBhUH7oAuL/mgeeeuS77otHTDCV14fSECZXB9Dj7WACdade8K2Pg7/i32m4ULzleyqTRfoK5AkrYGb9yoS4NY=
• TÜRİB, Türkiye Ürün İhtisas Borsası. “Piyasa ve İşleyiş”. Erişim 01 Şubat 2025. https://www.turib.com.tr/elektronik-urun-senedi-nedir/
• Varelci, Muhammet. “İslâm Hukuku Akit Teorisi Bağlamında Enflasyon Farkının Ödenmesine Dair Görüşler”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 41 (Haziran 2023), 217-241. https://doi.org/10.59777/ihad.1271031
• Yılmaz, Mustafa. “Ebû Yûsuf’un Felslerin Değer Değişimine İlişkin Görüşünün Günümüz Kâğıt Paralarına Uyarlanmasının İmkânı: Nitel Bir Analiz”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 42 (Aralık 2023), 121-141. https://doi.org/10.59777/ihad.1368601
• Zeylaî, Ebû Muhammed Fahruddîn Osmân b. Alî es-Sûfî el-Bâriî. Tebyînü’l-hakâik şerhu Kenzi’d-dekâik. 6 Cilt. Bulak: y.y., 1314.