Vesayet Hukukunda Geçici Hukuki Korumalar ve Vesayet Tedbir Şerhi Uygulaması

Year 2019, Volume: 77 Issue: 2, 813 - 846, 31.12.2019

Nejat Aday

Abstract

Uygulamadaki adıyla vesayet tedbir şerhi, TMK m 420 kapsamında verilen geçici hukuki koruma önlemleri arasında en çok uygulananıdır. Ancak bu önlemin ne anlama geldiği konusunda mahkemeler ve kararı uygulayan merciler arasında tam bir fikir birliği bulunmadığından uygulamada ciddi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Hâlbuki vesayet hukukunun amacı, belirli zayıflık durumu içinde bulunan kişilerin esenliğinin sağlanmasıdır. Dolayısı ile vesayet makamının alacağı geçici hukuki koruma önlemlerinin de bu amaca hizmet etmesi gerekir. Aksi takdirde bu önlemler kanun koyucunun amacına aykırı olarak ilgili kişinin esenliğini tehdit eden sonuçlar doğurabilmektedir. Uygulamada vesayet makamlarınca verilen geçici hukuki koruma önlemlerine ilişkin kararlara karşı kanun yollarına başvuru hakkı da tanınmamaktadır. Hukuka aykırı olan bu uygulama nedeniyle konuya ilişkin olarak yüksek mahkeme içtihatları oluşmamakta, böylece uygulamada yeknesaklık sağlanamamaktadır. Çalış-mamızda kısıtlı uygulama örneklerinden hareketle sorunu ortaya koyarak bazı çözüm yolları önerilmeye çalışılmıştır.

Keywords

Vesayet Hukuku, Vesayet Tedbir Şerhi, TMK m 220

Supporting Institution

Yazar bu çalışma için finansal destek almamıştır.

Provisional Legal Protection in Protection Law and Surveillance Measure Application

Abstract

With the name given to it in practice, precautionary wardship annotation is the most common temporary protec-tive measure among those that are outlined in Art. 420 TCC. However, since there is not a complete consensus about the meaning of this measure between the courts and the offices that execute the decision, big problems arise in practice. Nonetheless the purpose of the wardship is to maintain the welfare of the people in a certain state of weakness. Therefore, the temporary protective measures that the wardship office rules should serve this purpose. If not, against the purpose of the lawmaker, these measures may result in threatening the welfare of the relevant person. In practice, the temporary protective measures ruled by wardship offices are not allowed to be appealed. Because of this illegitimate practice, there are no Supreme Court decisions about this subject, therefore unity in practice cannot be maintained. In this study, we attempt to suggest some solutions by presenting the problem with reference to limited examples from practice.

Keywords

Protection Law, Precautionary wardship annotation, Art 220 TCC

References

• Açıkgöz A, Dar Anlamda Vesayeti Gerektiren Hâller ve Vesayet Altına Almanın İşlem Ehliyeti Bakımından Sonuçları (Onikilevha 2017).
• Affolter K, Basler Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Schweizerisches Zivilgesetzbuch I, Art. 1-456 ZGB, (Hrsg. Heinrich Honsell-Nedim Peter Vogt-Thomas Geiser) (2th edn, Helbing & Lichtenhahn 2002) Art. 406, N. 59, S. 2054.
• Akçaal M, ‘İsviçre Medenî Kanunu’na Göre Kayyımlık Türleri’ (2018) 20 (2) DEÜHFD 63-87.
• Albayrak H, Medeni Usul ve İcra İflas Hukukunda Yaklaşık İspat (Yetkin 2013)
• Arslan R, ‘Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Geçici Hukuki Korumalar Konusunda Getirdiği Yenilikler’, (2013) Özel Sayı Bankacılar Dergisi 7-28.
• Breitschmid P, Basler Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Schweizerisches Zivilgesetzbuch I, Art. 1-456 ZGB, (Hrsg. Heinrich Honsell-Nedim Peter Vogt-Thomas Geiser) (2th edn, Helbing & Lichtenhahn 2002) (Art. 386-391).
• Dural M, Öğüz T, Gümüş MA, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku (Filiz 2019).
• Ekşi N, ‘Yargıtay Uygulamasında Vesayete İlişkin Yabancı Kararların Tanınması Davalarında Karşılaşılan Sorunlar’ Public and Private International Law Bulletin, (2018) 38(1) 41-83.
• Elçin D, ‘Vesâyet Ve Kısıtlılık Kararı Verilmesine Veya Sona Ermesine Ve Vesâyetin Yürütülmesine Uygulanacak Hukuk, Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi Ve Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması’ (2018) 67 (2) AÜHFD 279-354.
• Erişir E, Geçici Hukukî Korumanın Temelleri ve İhtiyatî Tedbir Türleri (Onikilevha 2013).
• Ertürk F, Türk Hukukunda Vesayeti Gerektiren Haller, Vasi Tayini Ve Vesayetin Sona Ermesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2010).
• Geiser T, Basler Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Schweizerisches Zivilgesetzbuch I, Art. 1-456 ZGB, (Hrsg. Heinrich Honsell-Nedim Peter Vogt-Thomas Geiser) (2th edn, Helbing & Lichtenhahn 2002) (Art. 396-397f).
• Gençcan ÖU, 4721Sayılı Türk Medenî Kanunu Yorumu, Bilimsel Açıklama – Son İçtihatlar 2. Cilt, Md. 185-494 (Yetkin 2015).
• Gözüm A, Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2011).
• Gümüş MA, ‘Kısıtlı ve Kısıtlı Olmayan Ergin Kişilerin Koruma Amaçlı Özgürlüğünün Kısıtlanması’ (TMK 432-437) (2005) I/2, YÜHFD 189-228.
• Günay İnan E, Aile Hukukunda Geçici Hukukî Himaye Tedbirleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2018)
• Kaplan İ, ‘İsviçre Medeni Kanunu’nun (ZGB’nin) Yetişkinlerin Korunmasına İlişkin Yeni Hükümlerinin Değerlendirilmesi’, (2018) 137 TBBBD 375-404.
• Kayran B, Türk Medeni Kanununda Vesayet Hukuku, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2012).
• Köprülü B, Kaneti S, Aile Hukuku (2. Bası, Filiz1989).
• Kuru B, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı (2th edn, Yetkin 2018).
• Langenegger E, Basler Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Schweizerisches Zivilgesetzbuch I, Art. 1-456 ZGB, (Hrsg. Heinrich Honsell-Nedim Peter Vogt-Thomas Geiser) (2th edn, Helbing & Lichtenhahn 2002, (Art. 392-395).
• Oğuzman K, Dural M, Aile Hukuku (2th edn, Filiz 1998). Öztan B, Aile Hukuku (6th edn, Turhan 2015).
• Özuğur Aİ, Türk Medeni Kanununun Değişen Yeni Düzenlemeleriyle Açıklamalı – İçtihatlı Kişi Hukuku – Velayet Vesayet – Soybağı Evlat Edinme Hukuku Diğer Eşin Rıza ve Onamına Bağlı İşlemler (5th edn, Seçkin 2016).
• Sargın F, ‘Yetişkinlerin Milletlerarası Plânda Korunmasına Dair La Haye Sözleşmesi’ (2003) 52(2) AÜHFD 1-75. Schweizerischer Bundesrat, Botschaft zur Änderung des Schweizerischen Zivilgesetzbuches (Erwachsenenschutz, Personenrecht und Kindesrecht), Bern 28 Juni 2006, BBL, 158 (2006), H. 36, (S. 7001-7196).
• Taşkın F, Vesayet Organlarının Görev ve Sorumlulukları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2002).
• Yavuz C, Erlüle F, Topuz M, Yeni Vesayet Hukukuna Doğru: Yetişkinlerin Korunması Hukuku (İsviçre Örneği) (Beta 2017).
• Yıldız E, Gürsoy S, Türk Vesayet Hukuku Yargılama Usul ve Esasları (Vedat 2010).
• Yılmaz E, Geçici Hukuki Himaye Tedbirleri Cilt 1 (Yetkin 2001).