Limited Şirket Esas Sermaye Payının Miras Yoluyla İntikaline İlişkin Bazı Sorunlar ve Bunlara Dair Çözüm Önerileri

Year 2025, Volume: 83 Issue: 2, 804 - 826, 21.08.2025

Muhammet Emin Bingöl

Abstract

Ölen ortağın birden fazla mirasçısı olması durumunda Türk Medenî Kanunu’nun 640. maddesi çerçevesinde elbirliği ile hak sahipliğinin esas olduğu bir miras ortaklığı kurulur. Miras ortaklığı, tüzel kişiliği bulunmayan bir ortaklık olduğu için, limited şirkette ortak sıfatını kazanamaz. Dolayısıyla henüz mirasın paylaştırılmasından önce, tüm mirasçılar payların sağladığı ortak konumuna birlikte sahiptir. Limited şirketlere yönelik Türk Ticaret Kanunu’nun 594 ve 596. maddeleri karşısında birden fazla mirasçının bulunduğu durumlarda, şirkete başvurunun kimler tarafından (tek bir mirasçı/mirasçıların tamamı) yapılacağına yönelik bir tartışmanın yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Mirasçılar tarafından temsilci atanması, hakların birlikte kullanılması açısından hem mirasçılar hem de şirket bakımından öngörülen bir imkân olarak görülmelidir. Mirasçılar, esas sermaye payından kaynaklanan haklarını elbirliği hak sahipliğine ilişkin hükümlere uygun bir şekilde temsilci atamadan da kullanabilmelidir. Şirketin birtakım mirasçıları kabul ederek diğerlerini reddetme imkânı bulunmamaktadır. Dolayısıyla şirketin mirasçıların yalnızca bir kısmını kabul etmek istemesi durumunda başvurabileceği tek yöntem, ilgili payları önce kendi adına iktisap edip ardından devre ilişkin şartlar çerçevesinde şirkette kalmasını istediği mirasçılara tekrardan devretmesidir. Mirasçılara yönelik karar almaya yetkili organ genel kuruldur ve genel kurul tarafından verilen ret kararı, kanundan kaynaklanan bir bozucu şart olup hükümlerini Türk Ticaret Kanunu’nun 596. maddesinin 3. fıkrası çerçevesinde geçmişe etkili olarak göstermektedir.

Keywords

Limited şirket , Miras , Elbirliği mülkiyeti , Oy hakkı , Oydan yoksunluk , Bildirim yükümlülüğü

Issues Concerning the Inheritance of Capital Shares in a Limited Liability Company and Proposed Solutions

Abstract

If the deceased partner has more than one heir, a community of heirs is established within the framework of Article 640 of the Turkish Civil Code, which is based on joint ownership. Since a community of heirs is a partnership without legal personality, it cannot acquire the title of partner in a limited liability company. Therefore, even after the partition of the estate, all heirs jointly hold the shareholder status provided by the shares. The appointment of a representative by the heirs should be seen as an opportunity for the joint exercise of rights for both the heirs and the company. In accordance with the provisions on joint ownership, the heirs should be able to exercise their rights arising from the capital share without appointing a representative. The company does not have the possibility of accepting some heirs and rejecting others. Therefore, if the company wishes to accept only some of the heirs, the only method that the company can resort to is to first acquire the relevant shares in its own name and then transfer them back to the heirs it wishes to remain in the company in accordance with the transfer conditions. The general assembly is the authorised body to make decisions regarding the heirs, and the rejection decision made by the general assembly is a condition subsequent arising from the law, and its provisions have retroactive effect within the framework of paragraph 3 of Article 596 of the Turkish Commercial Code.

Keywords

Limited liability company , Inheritance , Joint ownership , Right to vote , Right to vote exclusion , Obligation to notify

References

• Aker H, ‘Anonim ve Limited Şirketlerde Ortaklık Sıfatının Sona Ermesi ve Özellikle Haklı Sebeple Fesih Davasına İlişkin Bazı Değer- lendirmeler’ (2016) 32 (1) BATİDER 63-150. google scholar Amstutz M ve Chappuis F, Basler Kommentar Obligationenrecht II (5. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag 2016). google scholar
• Antalya G, Marmara Hukuku Yorumu: Miras Hukuku Cilt III (4. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2019). google scholar
• Ayan Ö, ‘Ölümün Şirketler Hukuku İlişkilerine Etkileri’ (2019) 21 (1) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1-25. google scholar
• Bahtiyar M, Ortaklıklar Hukuku (17. Bası, Beta Basım 2024). google scholar
• Bayer W, Lutter/Hommelhoff GmbH-Gesetz (21. Auflage, Otto Schmidt Verlag 2023). google scholar
• Bilgili F ve Cengil MF, ‘Limited Şirket Genel Kurulunda Pay Sahibinin Oy Hakkından Yoksunluğu’, (2017) 2017 (1) Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 69-121. google scholar
• Bilgili F ve Demirkapı E, Şirketler Hukuku (9. Baskı, Dora Yayıncılık 2013). google scholar
• Cengil F, ‘Limited Şirket Sözleşmesi’ (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi 2022). google scholar
• Çebi H, ‘md. 593-615’ iç Kemal Şenocak (edr) Şirketler Hukuku Şerhi (Seçkin 2023). google scholar
• Doğrusöz Koşut H, Limited Şirkette Oy Hakkı (Vedat Kitapçılık 2021). google scholar
• Doğrusöz-Koşut H, ‘Limited Şirket Esas Sermaye Payının Miras Yoluyla İntikalinde Mirasçının Oy Hakkı (TTK m. 596)’ (II. Ticaret Hukuku Kongresi Aristo 2022). google scholar
• Domaniç H, Anonim Şirketler Hukuku ve Uygulaması (Temel Yayınları 1988). google scholar
• du Pasquier S, Wolf M ve Oertle M, Basler Kommentar, Obligationenrecht II ( 5. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag 2016). google scholar
• Dural HA, ‘Limited Şirket Esas Sermaye Payının Miras, Eşler Arası Mal Rejimi ve İcra Yoluyla Edinilmesine İlişkin TTK m. 596 Düzenlemesi Üzerine Düşünceler ve Eleştiriler’ (2018) 6 (1) Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 111-124. google scholar
• Dural M ve Öz T, Türk Özel Hukuku Cilt IV Miras Hukuku (19. Baskı, Filiz Kitapevi 2023). google scholar
• Evlek M, ‘Limited Ortaklıklarda Esas Sermaye Payının Miras, Eşler Arasındaki Mal Rejimi Hükümleri ve Cebri İbra Yoluyla Geçişi’ (Yayım- lanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi 2019). google scholar
• Gökdemir Demir T, Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Oy Hakkının Kapsamı ve Etkisi (On İki Levha 2022). google scholar
• Göz P, ‘Die Nachfolgeregelung bei der GmbH & Co. KG’ (2004) NZG 345-355. google scholar
• Gümüş A, Medeni Hukuk ve Medeni Usul Hukuku Boyutuyla Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi (TMK m. 640/III) (Filiz Kitapevi 2020). google scholar
• Handschin L ve Truniger C, Die GmbH (3. Auflage, Schulthess 2019). google scholar
• Ivo M, ‘Die Vererbung von GmbH-Geschäftsanteilen’ (2006) ZEV 252-257. google scholar
• İmregün O, Bilirkişi Raporları (Filiz Kitapevi 2000). google scholar
• Karaman Çoşgun Ö, ‘Anonim ve Limited Şirketlerde Pay Sahipliği Hakkının Miras Yoluyla İntikali’ iç Sibel Özel, Hatice Selim Pürselim Arning, Özlem Karaman Coşgun ve Hanife Doğrusöz Koşut (edr), Özel Hukukun Güncel Sorunları ve Anayasanın Özel Hukuka Etkileri Cilt 1 (On İki Levha 2022) 453-492. google scholar
• Karamanlıoğlu K, ‘Yargıtay Kararları ve Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Anonim ve Limited Ortaklık Paylarının Yasal Mirasçılara Geçişine İlişkin Bazı Sorunların Değerlendirilmesi’ (36. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, Ankara, Aralık 2023). google scholar
• Karamanlıoğlu A, Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Genel Kurul Toplantısında Temsili (Vedat Kitapçılık 2016). google scholar
• Kaya Z, ‘Erbengemeinschaft und Gesellschafterversammlung’ (2013) ZEV 593-597. google scholar
• Keller A, Jegher G ve Vasella D, Kurz Kommentar OR (Helbing Lichtenhahn Verlag 2014). google scholar
• Kendigelen A, Yeni Türk Ticaret Kanunu, Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler (3. Baskı, On İki Levha 2016). google scholar
• Kendigelen A ve Kırca İ, Şirketler Hukuku Cilt III, Sermayesi Paylara Bölünmüş (Paylı) Komandit Şirket İle Limited Şirket (On İki Levha 2022). google scholar
• Kırca İ ve Gürel M, ‘Limited Şirket Ortağının Kendisini Çıkarmaya Yönelik Genel Kurul Kararının Alınmasında Oy Hakkına Sahip Olup Olmadığı Sorunu’ iç Sabih Arkan, Korkut Özkorkut, Murat Gürel, Ufuk Tekin ve İbrahim Bektaş (edr), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 60. Yıl Armağanı (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2015) 197^224. google scholar
• Kocayusufpaşaoğlu N, Borçlar Hukuku Genel Bölüm: Borçlar Hukukuna Giriş, Hukuki İşlem, Sözleşme (7. Baskı, Filiz Kitabevi 2017). google scholar
• Kowalski P, Die Ausübung mitgliedschaftlicher Kapitalgesellschafterrechte durch eine Erbengemeinschaft (Springer 2023). google scholar
• Montavon P ve Morarcaliev D, ‘Die Übertragung von Stammanteilen einer GmbH durch Abtretung und durch besondere Erwerb- sarten’ (2023) TREX (5/23) 282-289. google scholar Moroğlu E, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Değerlendirme ve Öneriler (8. Baskı, On İki Levha, 2016). google scholar
• Oğuzman MK ve Öz MT, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt II (16. Bası, Vedat Kitapçılık 2021). google scholar
• Perzborn P, ‘Gesellschaftsvertragliche Nachfolgeregelungen bei Gesellschaften mit beschränkter Haftung und Aktienge- sellschaften’ (2017) RNotZ 405-427. google scholar
• Poroy R, Tekinalp Ü ve Çamoğlu E, Ortaklıklar Hukuku (9. Baskı, Beta Yayınları 2003). google scholar
• Poroy R, Tekinalp Ü ve Çamoğlu E, Ortaklıklar Hukuku II (15. Baskı, Vedat Kitapçılık 2023). google scholar
• Pulaşlı H, ‘Limited Şirketler Hukukundaki Güncel Gelişmeler ve Türk Ticaret Kanunu Tasarısındaki Bazı Sorunlar’, (2009) 25 (2) BATİDER 38-54. google scholar
• Pulaşlı H, Şirketler Hukuku Şerhi Cilt V (5. Baskı, Adalet Yayınevi 2024). google scholar
• Reichert J ve Weller MP, Münchener Kommentar zum Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung: GmbHG, Band 1: §§ 1-34 (4. Auflage, Beck Verlag 2022). google scholar
• Schürnbrand J, ‘Die Ausübung von Gesellschafterrechten in der GmbH durch Erbengemeinschaften’ (2016) NZG 241-247. google scholar
• Siffert R, Fischer MP ve Petrin M, GmbH-Recht Revidiertes Recht der Gesellschaft mit beschränkter Haftung (Art. 772-827 OR) SHK - Stämpflis Handkommentar (Stämpfli Verlag 2008). google scholar
• Spitzer M, ‘Universalsukzession, Erbengemeinschaft und GmbH- Geschäftsanteile’ (2021) 2021 (11) ÖJZ 501-510. google scholar
• Sturny T ve Trüeb HR, GmbH, Genossenschaft, Handelsregister und Wertpapiere - Art. 772-1186 OR – Bucheffektengesetz, CHK - Handkom- mentar zum Schweizer Privatrecht (4. Auflage, Schulthess 2024). google scholar
• Şener OH, Yargıtay Kararları Işığında Limited Ortaklıklar Hukuku (Seçkin Yayıncılık 2017). google scholar
• Taşdelen N, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Limited Ortaklıklarda Çıkma Çıkarılma ve Fesih (Yetkin Yayınları 2012). google scholar
• Tekinalp Ü, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku (5. Baskı, Vedat Kitapçılık 2020). google scholar
• Teoman Ö, Yaşayan Ticaret Hukuku [Hukukî Mütalâalar], Kitap 16: 2014-2020 (On İki Levha 2021. google scholar
• Tokcan FP, Limited Ortaklıkta Oy Hakkından Yoksunluk (On İki Levha 2018). google scholar
• Toraman Çolgar E, ‘Limited Şirket Esas Sermaye Payı Üzerinde Elbirliğiyle Mülkiyet’ (Limited Şirketler Hukuku Sempozyumu, İstanbul, Haziran 2024). google scholar
• Wibmer JK, Kommentar zum Schweizerischen Obligationenrecht, OFK - Orell Füssli Kommentar (4. Auflage, Orell Füssli Verlag AG 2023). google scholar
• Wiedemann H, Die Übertragung und Vererbung von Mitgliedschaftsrechten bei Handelsgesellschaften (Beck 1965). google scholar
• Wolkerstorfer T, Erbfolge in den GmbH-Geschäftsanteil (Verlag Österreich 2020). google scholar
• Yıldız Ş, Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Limited Şirketler Hukuku (Arıkan 2007). google scholar