FROM FORMATION TO TODAY SHIITE MILITIA FORCE OF IRAQ HASHD al-SHAABI

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 46 - 63, 04.05.2018

Mehmet Kılıç , Mustafa Gök , Ghulam Faroq Keskin

Öz

Iraq,
which has experienced great conflicts throughout history, continues to be on
the agenda today. Iraq, which has always been exposed to interventions by
foreign powers due to its underground resources, comes on the agenda with its
internal disputes and conflicts. Iraq has been affected by Iran after Saddam's
overthrow, has become a country with many militias. Along with Iran's direct
influence on the country's politics, Iraq has become a place of competition and
influence for Iran. Hashd al-Shaabi, mostly under influences of Iran and
established against the Islamic State of Iraq and Levant (ISIL) leads to
further deeper problems in the country. Hashd al-Shaabiorganization, which has
many groups within, has become stronger than the Iraqi Army. In the changingof
this balance of power disturbs countries rivaling Iraq in the region and causes
them to take some measures against this entity.

Anahtar Kelimeler

Hashd al-Shaabi, Shiite militias, Iran, Iraq

KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZE IRAK’IN Şİİ MİLİS GÜCÜ HAŞDİ ŞABİ

Öz

Tarih
boyunca büyük çekişmelerin yaşandığı Irak günümüzde de bu konumuyla gündemde
kalmaya devam etmektedir. Yeraltı kaynaklarından dolayı dış güçler tarafından
hep müdahalelere maruz kalan Irak günümüzde yaşadığı iç çekişme ve çatışmalarla
gündeme gelmektedir. Saddam’ın devrilmesi ile İran’ın etki alanı altına girmiş,
birçok milis gücün oluştuğu bir ülke konumuna gelmiştir. İran’ın ülke
siyasetini doğrudan etkisi altına alması ile birlikte, Irak İran için bir
rekabet ve nüfuz alanı olmaya başlamıştır. Daha çok İran’ın etkisinde bulunan
ve Irak ve Şam İslam Devleti’ne (IŞİD) karşı kurulmuş olan Haşdi Şabi ülke
içinde daha derin sorunlara neden olmaktadır. 
Birçok örgütü bünyesinde barındıran Haşdi Şabi oluşumu Irak Federal
Ordusu’ndan daha güçlü bir konuma geldi. Bu güç dengesindeki değişim bölgede
Irak’a rakip ülkeleri tedirgin etmekte ve bu oluşuma karşı bir takım önlemler
almaya yönlendirmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Haşdi Şabi, Şii Milisler, İran, Irak

Kaynakça

• Acun, Can (Haziran 2014), “Neo El-Kaide: Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD)”, SETA Perspektif, Sayı: 53. Akoğlu, Muharrem (Güz 2013), “Irak’ta Şii Varlığı”, Mezhep Araştırmaları, Cilt: 6, Sayı: 2. Baştürk, Levent ve diğerleri (2013), “Irak Siyasetini Anlama Kılavuzu”, SETA Rapor http://file.setav.org/Files/Pdf/20130920191335_iraksiyasetinianlamaklavuzu.pdf (24.11.2016) Doğan, Soner, Düşmanda Piyon Devlete: İran’ın Irak’a Nufuzu, İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (İNSAMER), Araştırma 31 Duman, Bilgay (Mayıs 2015), “IŞİD Sonrası Tartışmalı Yeni Aktör: Haşdi Şaabi (Halk/Miilet Yığınları)”, Orsam Rapor, No: 198. Irak ve Suriye’deki Gelişmelerin Türkiye’ye Etkileri (Nisan 2015), BİLGESAM, Rapor No: 65. Irak’ta 2014 Seçimleri, IŞİD Operasyonları ve Irak’ın Geleceği (Haziran 2014), ORSAM Raporu, No: 190 İnat, Kemal (2010), “Irak: ABD ve Saddam Hüseyin “İşbirliği” ile Gelen Yıkım”, Kemal İnat, Burhanettin Duran ve Muhittin Ataman (Edt.), Dünya Çatışmaları: Çatışma Bölgeleri ve Konuları, Cilt:1, Ankara, Nobel Yayınevi İnat, Kemal ve Diğerleri(Ocak 2016), “İran-Suudi Arabistan Rekabetinin Bölgesel Yansımaları”, SETA Analiz, sayı 148 KÖSE, Hasan Hüseyin (Ekim 2015), “Şii Grupların Irak Siyasetine Etkisi: 2003-2012 Dönemi”, The Journal Of Europe - Middle East Social Science Studies (JEMSOS), Cilt: 1, Sayı: 2 Levitt,Matthew ve Smith Phillip (5 Ocak 2015), “Kataib al-Imam Ali: Portrait of an Iraqi Shiite Militant Group Fighting ISIS”, The Washington İnstitute Rıdvan Kalaycı, Oğuz Güngörmez (2015), Irak 2015, Kemal İnat ve Ataman Muhittin (edt.), Ortadoğu Yıllığı 2015, İstanbul, Açılım Kitap
• Semin, Ali, “Irak’ta Abadi Hükümetinin İç ve Dış Siyasetinin Geleceği”, BİLGESAM Analiz, Ortadoğu Dergisi, No: 1166. Terörün Geldiği Yeni Boyut: IŞİD Örneği (Haziran 2015), BİLGESAM Raporu, Rapor No: 67.
• İnternet Kaynakları
• Ataş, R. Serdar, “İran’ın Ortadoğu’daki kılıcı: Kasım Süleymani”, Aljazeera Türk, 11.11.2014, http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/iranin-ortadogudaki-kilici-kasim-suleymani(10.12.2016) Dehghanpisheh, Babek, “İran’s Men İn Baghdad”, Reuters, Özel rapor 1, 12.11.2014, http://graphics.thomsonreuters.com/14/11/MIDDLEEAST-CRISIS:IRAN.pdf (27.11.2016) Gökler, Firuze Yağmur, “Irak ve Suudi Arabistan Arasındaki Anbar Gerginliği”, ORSAM, 29 Mart 2014, http://orsam.org.tr/index.php/Content/Analiz/4092?s=orsam%7Cturkish (12.11.2016) Göksedef,Ece,“İran’ın Irak’taki Silah Gücü: Haşdi Şabi”, Aljazeera Türk,02.11.2016 http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/iranin-iraktaki-silahi-hasdi-sabi(18.11.2016) Haşdi Şabi’ye yasal statü verilmesini öngören tasarı onaylandı, www.trthaber.com, 26.11.2016, http://www.trthaber.com/haber/dunya/hasdi-sabiye-yasal-statu-verilmesini-ongoren-tasari-onaylandi-284820.html(20.11.2016) “Kaçıştan İdama Tarık Haşimi Dosyası”, IRIB NEWS, http://news.irib.ir/commentaries/item/18213-%D9%BE (12 Kasım 2016) Irak’ta resmi seçim sonuçları açıklandı, Anadolu Ajansı, 19.05.2014 http://aa.com.tr/tr/dunya/irak-ta-resmi-secim-sonuclari-aciklandi/158389 (13.11.2016) Irak'ta Haşdi Şabi yasasıyla milislere askeri yetkiler tanındı(27 Kasım 2016), www.star.com.tr, http://www.star.com.tr/guncel/katliamci-sii-hasdi-sabiye-yasal-kilif-irak-meclisi-atesleoynuyor-haber-1162104/(27.11.2016) Iraklı Şii milisler Halep’e 1000’den fazla savaşçı gönderdi, sputniknews.com, 07.09.2016, https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201609071024749420-nuceba-hareketi-suriye/ (04.12.2016)
• Iraqi Sunni accuse shi’ite paramilitariesof burning homes outside Tikrit(23 Kasım 2016), www.reuters.com, 21.03.2015, http://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-iraq-idUSKBN0MH0R720150322(23 Kasım 2016) IŞİD’in Kâbusu Ebu Azrail Kahraman Gibi Karşılandı, 09.05.2016 https://t24.com.tr/haber/isidin-kabusu-ebu-azrail-kahraman-gibi-karsilandi,339717 (12.12.2016) İran’dan endişe yaratan Haşdi Şabi açıklaması, www.cnnturk.com, 24.11.2016, http://www.cnnturk.com/dunya/irandan-endise-yaratan-hasdi-sabi-aciklamasi(14.12.2016) İranlı komutan Irak’ta öldürüldü, www.star.com.tr, 20.03.2015 http://www.star.com.tr/dunya/iranli-komutan-irakta-olduruldu-haber-1012130/(21.11.2016) Irak'taki Seraya El-Horasani Grubu Savaşçısı İle Röportaj, Fars News, 8 Ağustos 2015 http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940131001462
• Kagans, Frederick W. ve Diğerleri, İranian influence: in the Levant, Egypt, İraq, and Afghanistan”, the American Enterprise Institute and the Institute for the Study of War,Mayıs 2012, https://www.aei.org/wp-content/uploads/2012/05/-iranian-influence-in-the-levant-egypt-iraq-and-afghanistan_171235465754.pdf (29.11.2016) Iraqi Shi'ite cleric Sadr sets conditions for disarming his fighters after Islamic State defeated, Reuters December 11 2017, https://uk.reuters.com/article/uk-mideast-crisis-iraq-sadr/iraqi-shiite-cleric-sadr-sets-conditions-for-disarming-his-fighters-after-islamic-state-defeated-idUKKBN1E51IQ Keta’ib Sayyid Al-Shuhada, web.stanford.edu, http://web.stanford.edu/group/mappingmilitants/cgi-bin/groups/view/629(02.12.2016) Knights, Micheal, “The Evolution Of İran’s Special Groups İn Iraq”, Combating Terrorism Center, 01.11.2010, https://www.ctc.usma.edu/posts/the-evolution-of-iran%E2%80%99s-special-groups-in-iraq (24.11.2016) Nader, Alireza, “İran’s Role in Iraq: Room for US.-İran Cooperation”, RAND Corporation(www.rand.org), 01.06.2015, http://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/perspectives/PE100/PE151/RAND_PE151.pdf (27.11.2016) Nour Samaha, Iraq’s “Good Sunni”, foreignpolicy.com, 16.11.2016 http://foreignpolicy.com/2016/11/16/iraqs-good-sunni/ (16.11.2016) Parker, Ned ve Salman Raheem, “In defense of Baghdad, Iraq turns to Shi'ite militias”, Reuters, 14.06.2014, http://www.reuters.com/article/us-iraq-security-volunteers-idUSKBN0EP0O920140614 (01.12.2016)
• Popular Crowd Forces in Iraq ( Al-Hashd al-shaabi ) .. Origin and Future “survey”, Rawabet Research and Strategic Studies Center, 29.08.2016http://rawabetcenter.com/en/?p=1037(16.112016) Ramadi’de IŞİD ile milisler çatışıyor, Aljazeera Türk, 07.01.2014 http://www.aljazeera.com.tr/haber/ramadide-isid-ile-milisler-catisiyor (13.11.2016) Ruinous Aftermath Militias Abuses Following Iraq’s Recapture of Tikrit,Human Rights Watch, 20.09.2015,https://www.hrw.org/report/2015/09/20/ruinous-aftermath/militias-abuses-following-iraqs-recapture-tikrit(24.11.2016) Tikrit son dakika İran’da komutan yolladı, www.internethaber.com, 02.03.2015, http://www.internethaber.com/tikrit-son-dakika-iran-da-komutan-yolladi-769745h.htm(10.12.2016) Seraya El-İslam Mukteda Sadrr’ın Emrine Uyuyor, Isna News, 11.12.2017 https://isna.ir/news/96092111506 (12 Aralık 2017)
• "پرونده طارق هاشمی از فرار تا صدور حکم اعدام"، خبرگزاری صدا و سیما، ( تاریخ دسترسی 12 مهر 1396) “Kaçıştan İdama Tarık Haşimi Dosyası”, IRIB NEWS http://news.irib.ir/commentaries/item/18213-%D9%BE (4 Ekim 2016) " تعداد نیروهای حشدالشعبی چند نفر است؟"، مشرق نیوز، (تاریخ دسترسی 10 آبان 1396) Haşdi Şabi’nin Üye Sayısı Ne Kadar?”, Mashregh News, https://www.mashreghnews.ir/news/697867 (01 Mart 2017) تدبیر فرمانده کل قوا برای تولید جنگنده بومی توسط وزارت دفاع، تسنیم نیوز، ( تاریخ دسترسی 10 آبان 1396) Irak Haşdi Şabi’sinin Yapısı, Kurucu Grupların En Önemlisi, Tasnim News, )12 Kasım 2015(, www.tasnimnews.com/fa/news/1396/09/21/1598565
• سرایا السلام دستور مقتدی صدر را اجابت می‌کنند، ایسنا نیوز، ( تاریخ دسترسی 10 آبان 1396) Seraya El-İslam Mukteda Sadrr’ın Emrine Uyuyor, Isna News, https://isna.ir/news/96092111506 (12 Aralık 2017) چه کار کنیم که شهید نشویم/ هراسی از اعلام ارتباط‌مان با ایران نداریم، خبرگزاری فارس، (تاریخ دسترسی 18 بهمن 1396) Irak'taki Seraya El-Horasani Grubu Savaşçısı İle Röportaj, Fars News, (7Şubat 2018), http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940131001462 پرواز اولین پهپادمقاومت‌در عراق، مشرق نیوز،( تاریخ دسترسی 11 بهمن 1396 Irak’ta Direniş’in İlk İHA’sı Uçtu, Mashreg News, (01 Ocak 2018) https://www.mashreghnews.ir/news/373758 گروه «عصائب» عراق هم سلاحش را تحویل الحشد الشعبی می‌دهد، خبرگزاری فارس، (تاریخ دسترسی 15 آذر 1396) Irak Asaeb Grubu Da Silahlarını Haşdi Şabi'ye Teslim Ediyor, Fars News, (06 Aralık 2017), http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13960923000481 آیا مقتدی صدر به ایران خیانت کرده است؟، دنیای اقتصاد،( تاریخ دسترسی 14 بهمن 1396) “Mukteda el-Sadr İran’a İhanet Mi Etti?”, Dünya-ye Eqtesad, (03 Şubat 2018) http://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/3240336-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%