KUR’AN’DA MÜŞRİKLERİN YENİDEN DİRİLİŞ İNANCI

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 135 - 161, 30.01.2018

İsmail Kılıç

Öz

Müşriklerin özellikle lider ve zengin olanları, yeniden dirilişin gerçekleşmeyeceği, öldükten sonra
bedenin toprağa dönüşmesi sebebiyle yeniden dirilişin gerçekleşmesinin çok zor
olacağı, gerçekleşse de eksiksiz olarak geri dönmeyecekleri itirazlarında
bulunmuşlardır. Dünya hayatında sahip oldukları imkânlara ve henüz azap
edilememiş olmalarına bakıp kibre kapılmışlar ve kendilerini Allah tarafından
ödüllendirilmiş görmüşlerdir. Ayrıca atalarını taklit eden müşrikler Allah’ı
hakkıyla takdir edemeyip O’nun berisinde ilahlar edinmiş olduklarından yeniden
diriliş ve ahiret hayatı hususunda şüpheler içinde olmuşlar ve kendilerine
gönderilen peygamberi de yalanladıkları için hiç azap görmeyecekleri zannıyla
hareket etmişlerdir.

Müşriklerin ahiret inançları ile ilgili tartışmalarda,
Kur’an’da yer alan itirazlarından hareketle onların hepsinin ya da bir kısmının
ahirete kesinlikle iman etmedikleri değerlendirmeleri yapılmıştır. Çalışmamızda
müşriklerin itirazları, bunlara verilen cevaplarla birlikle incelenmiş ve
müşriklerin ahiret inançları tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, şirk, müşrikler, itirazlar, cevaplar, yeniden diriliş

Kaynakça

• KAYNAKÇA el-Alûsî, Şehâbeddîn Mahmûd b. Abdullâh el-Hüseynî: Rûhü'l-Meânî fî Tefsîri'l-Kur’ani'l-Azîm ve's-Seb’i'l-Mesânî, Tahk. Ali Abdulbârî Atiyye, 15 c., Beyrut, Dâru Kütübi’l-İlmiyye, 1415. el-Askerî, Ebû Hilâl el-Hasan b. Abdullah b. Sehl b. Said b. Yahya: el-Furûkü'l-Luğaviyye, Tahk. Muhammed İbrahim Selim, Kahire, Dâru’l-ilim ves’Segâfe li’n-Neşr, t.y. Ateş, Süleyman: Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, 12 c., İstanbul, Yeni Ufuklar Neşriyat, t.y. el-Begavî, Ebû Muhammed Muhyissünne Hüseyin b. Mes’ûd: Tefsîrü'l-Begavî: Mealimü't-Tenzil, Tahk. Muhammed Abdullah en-Nemr, Osman Cuma Zamiriyye, Süleyman Müslim el-Harş, 8 c., 2. bs., Riyad, Dâru Taybe, 1993. el-Beydâvî, Ebû Saîd Nasırüddin Abdullah b. Ömer b. Muhammed: Tefsîrü’l-Kadı el-Beydâvî: Envarü’t-Tenzil ve Esrarü’t-Te’vil, 5 c., Beyrut, Dâru İhyau’t-Türasi’l-Arabî, 1418. el-Bikâî, İbrâhim b. Ömer b. Hasan: Nazmü'd-Dürer fî Tenâsübi'l-Ayâti ve's-Süver, 22 c., Kahire, Dâru’l-Kitabi’l-İslamiyye, t.y. el-Cevherî, Ebû Nasr İsmail b. Hammad: es-Sıhâh: Tâcü’l-Luğa ve Sıhâhu’l-Arabiyye, Tahk. Ahmed Abdülgafur Atar, 6 c., 4. bs., Beyrut, Dârü'l-İlmi'l-Melâyîn, 1990. el-Cevzî, Ebu’l-Ferec Cemâlüddîn Ebu’l-Ferec Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed: Zâdü'l-Mesîr fî İlmi't-Tefsîr, Tahk. Abdurrezzak el-Mehdî, 4 c., Beyrut, Dârul-Kitabi’l-Arabî, 1422. Derveze, Muhammed İzzet: et-Tefsîrü'l-Hadis, 10 c., Kahire, Dâru İhyai'l-Kütübi'l-Arabiyye, 1383. Ebû Ubeyde Ma'mer b. el-Müsenna et-Temîmî: Mecazü'l-Kur’an, Tahk. Mehmed Fuat Sezgin, 2 c., 2. bs., Beyrut, Müessesetü'r-Risâle, 1981/1401. Ebussuûd Efendi, Muhammed b. Muhammed b. Muhyiddin İmad: Tefsîru Ebi’s-Suûd: İrşâdü’l-Akli’s-Selim ilâ Mezâya’l-Kitabi’l-Kerim, 9 c., Beyrut, Darü Türâsî’l-Arabî, t.y. el-Ezherî, Ebû Mansur Muhammed b. Ahmed b. el-Ezherî: Tehzîbü'l-Luğa, Tahk. Muhammed Ivaz Mir’ab, 8 c., Beyrut, Dârü İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 2001. el-Ferrâ, Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyad, Meâni'l-Kur’an, 2. bs., 3 c., Mısır, Âlemü’l-Kütüb, 1980. el-Halîl b. Ahmed, Ebu Abdi’r-Rahman el-Halîl b. Ahmed el-Ferâhîdî: Kitâbu’l-Ayn, Tahk. Mehdî Mahzumî, İbrahim es-Sâmerrâî, 8 c., Beyrut, Müessesetü’l-A’lemi li’l-Matbûât, 1408/1988. İbn Âşûr, Muhammed Tahir b. Muhammed b. Muhammed et-Tunusî: Tefsîrü’t-Tahrîr ve't-Tenvîr, 30 c., Tunus, ed-Dârü't-Tunisiyye, 1984. İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Galib el-Endelüsî: el-Muharrerü'l-Vecîz fî Tefsîri'l-Kitâbi'l-Azîz, Tahk. Abdüsselam Abdüssafi Muhammed, 5 c., Beyrut, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1413/1993. İbn Düreyd, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasan İbn Düreyd el-Ezdî: Cemheretü'l-Luğa, Tahk. Remzî Münîr Baalbekî, 3 c., Beyrut, Dâru’l-İlm Lilmelâyîn, 1987. İbn Ebî Hâtim, Abdurrahman b. Muhammed b. İdris er-Râzî: Tefsîrü’l-Kur’ani’l-Azîm Müsneden an Resûlillah (s.a.v.) ve’s-Sahâbe ve’t-Tâbiîn, Tahk. Es’ad Muhammed et-Tayyib, 10 c., Mekke, Mektebetü Nizâr Mustafa el-Bâz, 1417/1997. İbn Kesîr, Ebu’l-Fida İmadüddin İsmail b. Ömer: el-Bidâye ve'n-Nihâye, thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, 21 c., Cîze, Hicr li't-Tıbaa ve'n-Neşr, 1417/1997 -1420/1999. İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim: Tefsîru Ğarîbi'l-Kur’an, Tahk. es-Seyyid Abbas Ahmed Sakr, Beyrut, Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1978/1398. İbn Manzûr, Ebu'l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî: Lisanü'l-Arab, 15 c., Beyrut, Dâru Sadır, t.y. el-İsfahânî, Ebu’l-Kasım el-Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Rağıp: Mu’cemu Müfredâti’l-Elfâzi’l-Kur’an, 10 c., Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1418/1998. el-Kâsımî, Muhammed Cemaleddin b. Muhammed Saîd: Mehâsinü’t-Te’vîl, Tahk. Muhammed Basil Uyun es-Sevved, 9 c., Beyrut, Dâru Kütübi’l-İlmiyye, 1418. el-Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr: el-Câmiu li-Ahkâmi'l-Kur’an, Tahk. Ahmed Abdülalim Berdunî, Ebû İshak İbrahim İtfiş, 10 c., 3. bs., Kahire, Dâru’l-Kitabi’l-Arabî, 1386/1966- 1387/1967. el-Kuşeyrî, Abdülkerim b. Hevâzin: Tefsîru’l-Kuşeyrî: Letâifu’l-İşârât, Tahk. İbrahim Besyûnî, 3 c., Kahire, el-Hey'etü'l-Mısriyyeti'l-Âmme li'l-Kitâb, 1981. Kutub, Seyyid: Fî Zilâli'l-Kur’an, 6 c., 11. bs., Beyrut, Dârü’ş-Şürûk, 1405/1985. el-Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd: Tefsîrü’l-Mâturîdî: Te’vîlâtu Ehli’s-Sünne: Te’vîlâtü’l-Kur’an, Tahk. Mecdî Baslum, 10 c., Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1426/2005. el-Mes’ûdî, Ebu'l-Hasan Ali b. Hüseyin b. Ali: Mürûcü’z-Zeheb ve Meâdinü'l-Cevher, Tahk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamid, 4 c., 4. bs., Kahire, el-Mektebetü't-Ticareti'l-Kübra, 1964. Mevdûdî, Seyyid Ebu’l-A’lâ: Tefhîmu’l- Kur’an, Edit. Ali Bulaç, Çev. Muhammed Han Kayânî v.d. 7 c., İstanbul, İnsan Yayınları, 1986-1988. Mukâtil b. Süleyman, Ebu'l-Hasan Mukâtil b. Süleyman b. Beşir: Tefsîru Mukâtil b. Süleyman (et-Tefsîrü'l-Kebir), Tahk. Abdullah Mahmûd Şehhate, 4 c., Kahire, el-Hey'etü'l-Mısriyyetü'l-Âmme li’l-Kitâp, 1979. er-Râzî, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer b. el-Hasan b. el- Hüseyin Fahreddin: et-Tefsîrü'l-Kebîr: Mefâtîhü’l-Ğayb, 32 c., 3. bs., Beyrut, Dâru İhyâi't-Türâsi’l-Arabî, 1420. es-Sa’lebî, Ebû İshak Ahmed b. Muhammed b. İbrâhim Nîsâbûrî: el-Keşf ve’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’an: Tefsîrü’s-Sa’lebî, Tahk. Ebû Muhammeed b. Aşur, 10 c., Beyrut, Dâru İhyâi’t-Turâs el-Arabî, 1402/2002. es-Sem’ânî, Ebu’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcebbâr Temîmî Mervezî: Tefsîrü'l-Kur’an: Kitâbü’t-Tefsîr, Tahk. Yâsir b. İbrâhim ve Ğanîm b. Abbas b. Ğanîm, 6 c., Riyad, Dâru’l-Vatan, 1418/1997. es-Semerkandî, Ebu'l-Leys İmamülhüda Nasr b. Muhammed b. Ahmed: Tefsîrü's-Semerkandî: Bahru’l-Ulûm, 3 c., Beyrut, Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1413/1993. et-Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir b. Yezid: Câmiü'l-Beyân an Te’vîli Âyi’l Kur’an, Tahk. Ahmed Muhammed Şakir, 24 c., y.y., Müessetü’r-Risale, 1420/2000. el-Vâhidî, Ebu’l-Hasan Ali b. Ahmed b. Muhammed b. Ali: el- Vecîz fî Tefsîri Kitabî’l-Azîz, Tahk. Saffân Adnân Dâvûdî, Dımeşk, Daru’l-Kalem, 1415/1995. ez-Zebidî, Ebu'l-Feyz es-Seyyid Muhammed Mürtaza: Tâcü'l-Arûs min Cevâhiri'l-Kâmûs, 10 c., Kahire, el-Matbaatü'l-Hayriyye, 1306. ez-Zeccâc, Ebû İshak İbrâhim b. es-Seri b. Sehl: Meâni’l-Kur’an ve İ'râbuhu, Tahk. Abdülcelil Abduh Şelebi, 5 c., Beyrut, Âlemü'l-Kütüb, 1408/1988. ez-Zemahşerî, Ebu'l-Kasım Carullah Mahmûd b. Ömer b. Muhammed: el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmidi’t-Tenzîl ve Uyûni'l-Ekâvîl fî Vucûhi't-Te’vîl: el-Keşşâf an Hakâiki't-Tenzîl ve Uyûni'l-Ekâvîl fî Vucûhi't-Te’vîl, 4 c., Beyrut, Dâru’l-Kitâb’l-Arabî, t.y.