Hz. Peygamber'in Savaşlarının Ahlaki Boyutu

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 475 - 510, 15.01.2022

Mustafa Soycan

Öz

Öz
İnsanlığın tarihi bir nevi savaşların tarihidir ve yeryüzündeki değişim ve dönüşümler büyük ölçüde savaşların eseridir. İslam’ın tarihinde de Bedir Savaşı bir kırılma anıdır. Savaşlar, sebep ve yöntemleri açısından iki kez yargılanır. Sebebinin meşru olup almadığına göre haklı ya da haksız bir savaş, yöntemi hakkında da adilce ya da zalimce savaşıldığını söyleyebiliriz. Bununla birlikte meşru bir savaşın gayr-ı meşru bir şekilde yürütülmesi ya da haksız bir savaşın hukuka uygun bir şekilde yürütülmesi de mümkündür. İslam, savaş gerçeğini reddetmemiş, belli şartlar altında savaşa izin vermiştir. Savaş, birçok ahlak kavram içeren bir eylem olduğu için bir savaş ahlakından bahsetmek mümkündür ve savaş ahlakı, savaş hukukundan daha önce gelir. Çünkü ahlakın desteklemediği hukuk metinlerinin satırlar arasında kaldığına tarih şahittir. Hz. Peygamber, risaletinin Medine döneminde savaş gerçeğiyle karşı karşıya kalmış, bu savaşlarda örnek ahlakının gereğini yerine getirerek savaşta bile bir ahlak dünyası kurulabileceğini göstermiştir. Hz. Peygamber’in savaşları amaç ve yöntem açısından vahyin çizdiği sınırlar çerçevesinde gerçekleştiği için onun savaşlarına en ahlaki savaşlardır diyebiliriz.
Anahtar Kelimeler: savaş, ahlak, hukuk, Hz. Muhammed, İslam,

Anahtar Kelimeler

Savaş, ahlak, hukuk, Hz. Muhammed, İslam

Teşekkür

hüseyin hocam ilginiz için çok teşekkür ederim

The Moral Aspect Of Battles Of Prophet Muhammed

Öz

Abstract
The history of the humankind is a kind of history of battles and wars and changes and transformations on the earth are mostly outcomes of these battles. In Islamic History Battle of Badr is a turning point. Battles are judged twice for their cause and method. Depending on the cause, legitimate or not we can say that it is a fair or unfair war, moreover depending on its method we can say it is fought fairly or cruelly. However, it is also possible for a legitimate war to be waged illegally or for an unfair war to be conducted in accordance with the law. Islam did not reject the reality of war, it allowed war under certain conditions. As war is an action that includes many moral concepts, it is possible to talk about a morality of war, and the morality of war comes ahead of the law of war. The Prophet Muhammed faced the reality of the war during the Medina era of his prophethood, and showed that a world of morality can be established even in war by fulfilling the requirements of morality in these wars. Since the wars of the Prophet Muhammed took place in the limitations of revelation, in terms of purpose and method, we can say his wars are the most moral wars.
Key words: war, morality, law, Prophet Muhammed, Islam

Anahtar Kelimeler

war, morality, prohet Muhammed, İslam, law,

Kaynakça

• Kaynakça Acar, Cafer. “Ana Hatlarıyla Cahiliye Toplumunda Savaş Sebepleri”. İlahiyat Araştırmaları Dergisi, 1 (2014), 93-114.
• Akdemir, Salih, Kitâb-ı Mukaddes ve Kur’an’a göre Hz. İsa, İstanbul: Kuramer, 2017.
• Aydın, Mehmet S. Din Felsefesi, İzmir: İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları. 2018.
• Cevâd Ali, el-Mufassal fî tarihi’l-‘Arab kable’l-İslâm. Beyrut, 1993.
• Christon I. Archer v. dğr. Dünya Savaş Tarihi, çev. Cem Demirkan, İstanbul: Tüm Zamanlar Yayıncılık, 2006.
• Clausewitz, Carl Von. Savaş Üzerine. çev. Şiar Yalçın. y.y., May Yayınları, 1975.
• Demircan, Adnan. Hz. Peygamber Döneminde Kurumsal Yapının Oluşumu. İstanbul: Siyer Yayınları, 2015.
• Dağcı, Şamil, “İşkence” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2001.
• Çağrıcı, Mustafa. “Tevazu”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2011.
• Ebû Dâvûd Süleyman b. Eşa’s es-Sicistânî, Sunen-u Ebû Dâvûd, thk. Muhammed Abdulaziz el-Halidî. Beyrut: Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2001.
• Erkal, Mehmet. “Ganimet”, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1996.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm b. Eyyûb el-Himyerî. es-Sîretü’n-Nebeviyye. nşr. Mustafa es-Sakkâ v.dğr. 2 Cilt. Kahire: Dârü’l- kütübi’l-Mısriyye, 1955.
• İbn Kesîr, İsmâil b. Ömer b. Kesîr, el-Bidâye ve’n-nihâye, thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Kahire: Dâruhicra, ty.
• İbn Sa’d, Ebû Abdullah Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘. et-Tabakâtü’l-kübrâ. thk. Ali Muḥammed Ömer. 11 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Hâncî, 2001.
• Karaman, Hayrettin v.dğr. Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsîr. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2017.
• Muhammed Hamidullah, Hz. Peygamber’in Savaşları, çev. Salih Tuğ. İstanbul: Yağmur Yayınları, 1972.
• Mukâtil b. Süleyman, Tefsîrû Mukâtil b. Süleyman. nşr. Abdullah Mahmûd Şehhâte. Kahire: 1979.
• Müslim, İmam Ebu’l Hüseyin Müslim b.Haccâc el-Kureşî en-Nisâbûrî, Sahîh-i Müslim, nşr. Muhammed Fuad Abdulbâki. Beyrut: Dâru’t-Türâsi’l-Arabî, 1972.
• Özlem, Doğan. Etik-Ahlak Felsefesi, İstanbul: Say Yayınları, 2010.
• Râğıb el-İsfehânî, el-Mufredât, thk. Muhammed Seyyid Geylânî. Beyrut: Darü’l-Ma’rife,
• Robınson, Neal, Kur’ân’ı Keşfetmek. çev. Süleyman Kalkan. İstanbul: Kuramer, 2018.
• Said, Edward W. Oryantalizm, çev. Nezih Uzel. İstanbul: İrfan Yayıncılık, 1998.
• Sarıçam, İbrahim, Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2004.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr. “Câmi‘u’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân”. Thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 26 Cilt. Kahire: Dâru Hecer, 2001.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr. Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk. thk. Muhammed Ebü’l-Fazl İbrâhim. 11 Cilt. Mısır: Dâru’l-Maârif, ts.
• Toksarı, Ali. Hz. Peygamber Devrinde Kadın, Diyanet İlmi Dergi, 29/4 (1993), 67-80.
• Tolstoy, Lev Nikolayeviç. Savaş ve Barış, çev. Tansu Akgün, 2 Cilt. İstanbul: İş Bankası Yayınları, 2020.
• Topçu, Nurettin. Kültür ve Medeniyet, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2016.
• Özel, Ahmet. “Esir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995.
• Vâkıdî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer. Kitâbü’l-Megâzî. thk. Marsden Jones. 3 Cilt. Beyrut: y.y., 1984.
• Walzer, Michael. Haklı Savaş Haksız Savaş, trc. Mehmet Doğan, İstanbul: Alfa Yayınları, 2017.
• Watt. W. Montgomery, Peygamber ve Devlet Adamı Hz. Muhammed. çev. Ünal Çağlar. İstanbul: Yöneliş Yayınları, 2001.
• Yaşaroğlu, M. Kâmil. “İnsân Suresi” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2000.
• Yazır, Elmalılı Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Yenda Yayınları, 1997.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmud b. Ömer b. Ahmed. el-Keşşâf an hakâ‘ikı ğavâmizı’t-tenzîl ve uyûni’l-akâvîl fî vücûhi’t-te’vîl, çev. Muhammed Coşkun vd. editör Murat Sülün. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2016.