Öz
21. yüzyılda yaşanan jeopolitik ve jeostratejik çalkantıların ortasında, enerji kaynakları ve
enerji yollarının çeşitlendirilmesi birçok ülkenin öncelikli stratejisi olmuştur. Fosil yakıt kaynakları
açısından zengin olmayan Türkiye ve Hırvatistan, büyük ölçüde enerji ithalatına bağımlı olup
alternatifler aramak zorunda kalmaktadır. Çalışmada, Hırvat ve Türk işbirliğine genel bir bakışın
yanı sıra enerji politikaları karşılaştırılmış, enerji görünümü ve bağımlılığına ilişkin verilerle
değerlendirmeler yapılmış ve her bir enerji kaynağının enerji karışımındaki önemi açıklanmıştır.
Adriyatik Denizi'nin kullanılmayan potansiyeline ve iki ülke arasında enerji konularında iş birliği
olasılığına özel vurgu yapılmıştır. Bu bağlamda, Hırvatistan ve Türkiye örneği üzerinden, ikili ticari iş
birliği konusundaki olumlu tavrın ve yine nispeten olumlu bir siyasi anlatının aksine enerji alanında
somut iş birliği söz konusu olduğunda inisiyatiflerin hâlâ eksik olduğu kanıtlanmaya ve bunun
nedenleri bulunmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Turkey Croatia Energy Resources Balkans Bilateral Cooperation
Kaynakça
- ADAL, H. (2022, Şubat 25). “Russia-Ukraine war: How will it affect Turkey’s economy?” Nisan 29, 2022 tarihinde Bianet: bianet.org/english/economy/258257-russia-ukraine-war-how-will-it-affect-turkey-s-economy
- AKKUYU NÜKLEER - ROSATOm. (tarih yok). “Akkuyu NGS İnşaat Projesi”, Mayıs 28, 2022 tarihinde Akkuyu Nükleer - Rosatom: akkunpp.com/ adresinden alındı
- AYTAÇ, O. (2020). “Ülkemizdeki Kömür Yakıtlı Santraller Çevre Mevzuatıyla Uyumlu Mu?”
- TÜRKİYE’NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ 2020 ODA RAPORU. (2021). MMOB Makina Mühendisleri Odası, Yayın No: MMO/717. Ankara
- AZU. (tarih yok). “Geološki potencijal mora”. Agencija za ugljikovodike: azu.hr/istra%C5%BEivanje-i-eksploatacija/geolo%C5%A1ki-potencijal/ (15 Nisan 2022)
- BARTLETT, W. (2007). “Varieties of Capitalism in the post-Communist Countries”, (Ed.) The Western Balkans. D. Lane, & M. Myant, London: Palgrave.
- BEN-MEİR, A. (02.04.2018) “The Serbia-Turkey-Russia Axis: Alarm Bells for Europe.” The Globalist: theglobalist.com/serbia-balkans-turkey-russia-eu-nato/ (10.04.2022).
- CARİĆ HERCEG, S. (01.11.2021) Nacional. “NOVA UDRUGA: ‘Hrvatska tek treba iskoristiti ogroman potencijal svojih geotermalnih izvora’”, nacional.hr/nova-udruga-hrvatska-tek-treba-iskoristiti-ogroman-potencijal-svojih-geotermalnih-izvora/ (29.05.2022)
- CARİAGA, C. (2022, Mart 10). “Interview with JESDER’S Ufuk Senturk on geothermal in Turkey”, Think Geoenergy: thinkgeoenergy.com/interview-with-jesders-ufuk-senturk-on-geothermal-in-turkey/, (4.05.2022)
- CLİMATE TRANSPARENCY. (2021). “Turkey, Country Profile” 2021. Climate Transparency: climate-transparency.org/media/turkey-country-profile-2021
- COFACE FOR TRADE. (2022, Şubat). “Turkey & Croatia”, Coface For Trade: coface.com/Economic-Studies-and-Country-Risks/Croatia (04.06.2022)
- ÇOBAN, H. H. (2020). “A 100% Renewable Energy System: The Case of Turkey In The Year 2050.”, İleri Mühendislik Çalışmaları ve Teknolojileri Dergisi, 1(2), 130-141.
- DOĞRULUK PAYI. (10.07.2017). “Nükleer Santraller Elektrik İhtiyacımızın Ne Kadarını Karşılayacak?” Doğruluk Payı: dogrulukpayi.com/iddia-kontrolu/recep-tayyip-erdogan/akkuyu-ve-sinop-nukleer-guc-santrallerinin-devreye-girmesiyle-enerji-ihtiyacimizin, (29.05.2022)
- ERKUL KAYA, N. (01.09.2021). “Türkiye, hidroelektrik kurulu gücünde dünyada ilk 10 ülke arasında bulunuyor”, Anadolu Ajansı: aa.com.tr/tr/ekonomi/turkiye-hidroelektrik-kurulu-gucunde-dunyada-ilk-10-ulke-arasinda-bulunuyor/2352223 (29.05.2022)
- EUROPEAN COMMİSSİON. (08.03.2022.). “REPowerEU: Joint European action for more affordable, secure and sustainable energy”, European Commission: ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_1511 (16.04.2022)
- GALLOP, P., GRAY, E., NİKOLOVSKA, E., MUSTAȚĂ, A., & PETCU, R. (2021). “The Political Economy of Energy Transition in Southeast Europe – Barriers and Obstacles”, Bankwatch Network.
- HÜRRİYET DAİLY NEWS. (22.01.2022). “Non-hydro renewables overtake hydro for first time”, Hürriyet Daily News, hurriyetdailynews.com/non-hydro-renewables-overtake-hydro-for-first-time-170949 (03.04.2022)
- HIRVATİSTAN CUMHURİYETİ ÇEVRE KORUMA VE ENERJİ BAKANLIĞI. (2019). Prvi Nacrt Integriranog energetskog i klimatskog plana za razdoblje od 2021. do 2030. godine. Zagreb: Hırvatistan Cumhuriyeti Çevre Koruma ve Enerji Bakanlığı.
- HAKE, M., & RADZYNER, A. (2019). “Western Balkans: Growing economic ties with Turkey, Russia and China”, BOFIT Policy Bried, 4-17.
- KAKIŞIM, C. (2020, Aralık). “Türkiye’nin Bölgesel Doğal Gaz Merkezine Dönüşebilme Potansiyeli”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(24), 255-280.
- KAYA, N. E. (29.11.2021). “Rüzgar enerjisi santralleri dün ilk kez Türkiye’nin elektrik üretiminde birinci sırada yer aldı”, Anadolu Ajansı :aa.com.tr/tr/cevre/ruzgar-enerjisi-santralleri-dun-ilk-kez-turkiye-nin-elektrik-uretiminde-birinci-sirada-yer-aldi/2433317 (29 Nisan 2022)
- MULALİC, M. (2019). “Prospects for Trilateral Relations between Turkey, Serbia, and Bosnia and Herzegovina”, Insight Turkey, 21(2), 129-148.
- NARODNE NOVİNE. (28.02.2020). “Strategija energetskog razvoja RH do 2030. s pogledom na 2050”, Narodne novine: narodne-novine.nn.hr/clanci/sluzbeni/2020_03_25_602.html (28.05.2022)
- NEZİROVİĆ, V. (18.02.2022.). “Najveća geotermalna elektrana u Hrvatskoj prestala s radom, Turci: ‘Ovo je izravna šteta za RH‘”. Jutarnji list: jutarnji.hr/vijesti/hrvatska/najveca-geotermalna-elektrana-u-hrvatskoj-prestala-s-radom-turci-ovo-je-izravna-steta-za-rh-15160103 (29.05.2022)
- ÖNSOY, M., & UDUM, Ş. (2015). “The role of Turkey in western Balkan energy security”, Asia Europe Journal Studies on Common Policy Challenges, 13(2), 175-192.
- PEARSON S. (2021). “The Effect of Renewable Energy Consumption on Economic Growth in Croatia”, Zagreb International Review of Economics & Business, 24(1), 113-126.
- PETRA, A. J., PRİMORAC, Ž., & ŠKURLA, I. (2013). “Energetska perspektiva Republike Hrvatske s posebnim osvrtom na zaštitu Jadranskog mora”, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Splitu, 50(4), 823-853.
- PROLEKSİS ENCİKLOPEDİJA. (09.10.2019). “Jadransko more ili Jadran”, Proleksis enciklopedija: proleksis.lzmk.hr/28692/ (16.04.2022)
- SİX, S., & CORBEAU, A.-S. (2017, Şubat). “Third-Party Access to Regasification Terminals: Adapting to the LNG Markets' Reconfiguration”, Future of Natural Gas Markets
- ŠİMARA, E. (2021). “Turska ulaganja u Hrvatsku”, Zagreb Üniverstesi: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- KİŞİ BAŞINA ENERJİ TÜKETİMİ. ÇEVRESEL GÖSTERGELER (tarih yok). T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. cevreselgostergeler.csb.gov.tr/kisi-basina-enerji-tuketimi-i-85805 (28.05.2022)
- ENERJİ VERİMLİLİĞİ (tarih yok). T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı: enerji.gov.tr/enerji-verimliligi (12.04.2022)
- TURKEY'S INTERNATİONAL ENERGY STRATEGY (tarih yok), Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı: mfa.gov.tr/turkeys-energy-strategy.en.mfa (25.04.2022)
- TEKİN, E., RAMADANİ, V., & DANA, L.-P. (2021). Entrepreneurship in Turkey and other Balkan countries: are there opportunities for mutual co-operation through internationalisation? Review of International Business and Strategy, 31(2), 297-314.
- TİKVİCA, M., & KORDA, Z. (17.04.2020). “Hrvatska ima najveći udio turizma u BDP-u u Europi: Kakve će posljedice ostaviti pandemija koronavirusa?”, Narod.hr: narod.hr/hrvatska/hrvatska-ima-najveci-udio-turizma-u-bdp-u-u-europi-kakve-ce-posljedice-ostaviti-pandemija-koronavirusa (15.04.2022)
- VRBANUS, S. (01.07.2020). “Hrvatska se priključila Savezu za proizvodnju energije bez ugljena”, Bug.hr: bug.hr/energetika/hrvatska-se-prikljucila-savezu-za-proizvodnju-energije-bez-ugljena-22178 (19.04.2022)
- YILDIZHAN, H. (2017). ”Incentive Policies for coal plants in Turkey”, Thermal Science, 21(5), 1917-1924.
- ZORİĆ, M. (2018). “Balkanska federacija - istorija jedne ideje”, Vojno delo, 70(7), 493-564.
Öz
21. yüzyılda yaşanan jeopolitik ve jeostratejik çalkantıların ortasında, enerji kaynakları ve
enerji yollarının çeşitlendirilmesi birçok ülkenin öncelikli stratejisi olmuştur. Fosil yakıt kaynakları
açısından zengin olmayan Türkiye ve Hırvatistan, büyük ölçüde enerji ithalatına bağımlı olup
alternatifler aramak zorunda kalmaktadır. Çalışmada, Hırvat ve Türk işbirliğine genel bir bakışın
yanı sıra enerji politikaları karşılaştırılmış, enerji görünümü ve bağımlılığına ilişkin verilerle
değerlendirmeler yapılmış ve her bir enerji kaynağının enerji karışımındaki önemi açıklanmıştır.
Adriyatik Denizi'nin kullanılmayan potansiyeline ve iki ülke arasında enerji konularında iş birliği
olasılığına özel vurgu yapılmıştır. Bu bağlamda, Hırvatistan ve Türkiye örneği üzerinden, ikili ticari iş
birliği konusundaki olumlu tavrın ve yine nispeten olumlu bir siyasi anlatının aksine enerji alanında
somut iş birliği söz konusu olduğunda inisiyatiflerin hâlâ eksik olduğu kanıtlanmaya ve bunun
nedenleri bulunmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Türkiye Hırvatistan Enerji Kaynakları Balkanlar İkili İş Birliği Türkiye, Hırvatistan, Enerji Kaynakları, Balkanlar, İkili İş Birliği
Kaynakça
- ADAL, H. (2022, Şubat 25). “Russia-Ukraine war: How will it affect Turkey’s economy?” Nisan 29, 2022 tarihinde Bianet: bianet.org/english/economy/258257-russia-ukraine-war-how-will-it-affect-turkey-s-economy
- AKKUYU NÜKLEER - ROSATOm. (tarih yok). “Akkuyu NGS İnşaat Projesi”, Mayıs 28, 2022 tarihinde Akkuyu Nükleer - Rosatom: akkunpp.com/ adresinden alındı
- AYTAÇ, O. (2020). “Ülkemizdeki Kömür Yakıtlı Santraller Çevre Mevzuatıyla Uyumlu Mu?”
- TÜRKİYE’NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ 2020 ODA RAPORU. (2021). MMOB Makina Mühendisleri Odası, Yayın No: MMO/717. Ankara
- AZU. (tarih yok). “Geološki potencijal mora”. Agencija za ugljikovodike: azu.hr/istra%C5%BEivanje-i-eksploatacija/geolo%C5%A1ki-potencijal/ (15 Nisan 2022)
- BARTLETT, W. (2007). “Varieties of Capitalism in the post-Communist Countries”, (Ed.) The Western Balkans. D. Lane, & M. Myant, London: Palgrave.
- BEN-MEİR, A. (02.04.2018) “The Serbia-Turkey-Russia Axis: Alarm Bells for Europe.” The Globalist: theglobalist.com/serbia-balkans-turkey-russia-eu-nato/ (10.04.2022).
- CARİĆ HERCEG, S. (01.11.2021) Nacional. “NOVA UDRUGA: ‘Hrvatska tek treba iskoristiti ogroman potencijal svojih geotermalnih izvora’”, nacional.hr/nova-udruga-hrvatska-tek-treba-iskoristiti-ogroman-potencijal-svojih-geotermalnih-izvora/ (29.05.2022)
- CARİAGA, C. (2022, Mart 10). “Interview with JESDER’S Ufuk Senturk on geothermal in Turkey”, Think Geoenergy: thinkgeoenergy.com/interview-with-jesders-ufuk-senturk-on-geothermal-in-turkey/, (4.05.2022)
- CLİMATE TRANSPARENCY. (2021). “Turkey, Country Profile” 2021. Climate Transparency: climate-transparency.org/media/turkey-country-profile-2021
- COFACE FOR TRADE. (2022, Şubat). “Turkey & Croatia”, Coface For Trade: coface.com/Economic-Studies-and-Country-Risks/Croatia (04.06.2022)
- ÇOBAN, H. H. (2020). “A 100% Renewable Energy System: The Case of Turkey In The Year 2050.”, İleri Mühendislik Çalışmaları ve Teknolojileri Dergisi, 1(2), 130-141.
- DOĞRULUK PAYI. (10.07.2017). “Nükleer Santraller Elektrik İhtiyacımızın Ne Kadarını Karşılayacak?” Doğruluk Payı: dogrulukpayi.com/iddia-kontrolu/recep-tayyip-erdogan/akkuyu-ve-sinop-nukleer-guc-santrallerinin-devreye-girmesiyle-enerji-ihtiyacimizin, (29.05.2022)
- ERKUL KAYA, N. (01.09.2021). “Türkiye, hidroelektrik kurulu gücünde dünyada ilk 10 ülke arasında bulunuyor”, Anadolu Ajansı: aa.com.tr/tr/ekonomi/turkiye-hidroelektrik-kurulu-gucunde-dunyada-ilk-10-ulke-arasinda-bulunuyor/2352223 (29.05.2022)
- EUROPEAN COMMİSSİON. (08.03.2022.). “REPowerEU: Joint European action for more affordable, secure and sustainable energy”, European Commission: ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_1511 (16.04.2022)
- GALLOP, P., GRAY, E., NİKOLOVSKA, E., MUSTAȚĂ, A., & PETCU, R. (2021). “The Political Economy of Energy Transition in Southeast Europe – Barriers and Obstacles”, Bankwatch Network.
- HÜRRİYET DAİLY NEWS. (22.01.2022). “Non-hydro renewables overtake hydro for first time”, Hürriyet Daily News, hurriyetdailynews.com/non-hydro-renewables-overtake-hydro-for-first-time-170949 (03.04.2022)
- HIRVATİSTAN CUMHURİYETİ ÇEVRE KORUMA VE ENERJİ BAKANLIĞI. (2019). Prvi Nacrt Integriranog energetskog i klimatskog plana za razdoblje od 2021. do 2030. godine. Zagreb: Hırvatistan Cumhuriyeti Çevre Koruma ve Enerji Bakanlığı.
- HAKE, M., & RADZYNER, A. (2019). “Western Balkans: Growing economic ties with Turkey, Russia and China”, BOFIT Policy Bried, 4-17.
- KAKIŞIM, C. (2020, Aralık). “Türkiye’nin Bölgesel Doğal Gaz Merkezine Dönüşebilme Potansiyeli”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(24), 255-280.
- KAYA, N. E. (29.11.2021). “Rüzgar enerjisi santralleri dün ilk kez Türkiye’nin elektrik üretiminde birinci sırada yer aldı”, Anadolu Ajansı :aa.com.tr/tr/cevre/ruzgar-enerjisi-santralleri-dun-ilk-kez-turkiye-nin-elektrik-uretiminde-birinci-sirada-yer-aldi/2433317 (29 Nisan 2022)
- MULALİC, M. (2019). “Prospects for Trilateral Relations between Turkey, Serbia, and Bosnia and Herzegovina”, Insight Turkey, 21(2), 129-148.
- NARODNE NOVİNE. (28.02.2020). “Strategija energetskog razvoja RH do 2030. s pogledom na 2050”, Narodne novine: narodne-novine.nn.hr/clanci/sluzbeni/2020_03_25_602.html (28.05.2022)
- NEZİROVİĆ, V. (18.02.2022.). “Najveća geotermalna elektrana u Hrvatskoj prestala s radom, Turci: ‘Ovo je izravna šteta za RH‘”. Jutarnji list: jutarnji.hr/vijesti/hrvatska/najveca-geotermalna-elektrana-u-hrvatskoj-prestala-s-radom-turci-ovo-je-izravna-steta-za-rh-15160103 (29.05.2022)
- ÖNSOY, M., & UDUM, Ş. (2015). “The role of Turkey in western Balkan energy security”, Asia Europe Journal Studies on Common Policy Challenges, 13(2), 175-192.
- PEARSON S. (2021). “The Effect of Renewable Energy Consumption on Economic Growth in Croatia”, Zagreb International Review of Economics & Business, 24(1), 113-126.
- PETRA, A. J., PRİMORAC, Ž., & ŠKURLA, I. (2013). “Energetska perspektiva Republike Hrvatske s posebnim osvrtom na zaštitu Jadranskog mora”, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Splitu, 50(4), 823-853.
- PROLEKSİS ENCİKLOPEDİJA. (09.10.2019). “Jadransko more ili Jadran”, Proleksis enciklopedija: proleksis.lzmk.hr/28692/ (16.04.2022)
- SİX, S., & CORBEAU, A.-S. (2017, Şubat). “Third-Party Access to Regasification Terminals: Adapting to the LNG Markets' Reconfiguration”, Future of Natural Gas Markets
- ŠİMARA, E. (2021). “Turska ulaganja u Hrvatsku”, Zagreb Üniverstesi: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- KİŞİ BAŞINA ENERJİ TÜKETİMİ. ÇEVRESEL GÖSTERGELER (tarih yok). T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. cevreselgostergeler.csb.gov.tr/kisi-basina-enerji-tuketimi-i-85805 (28.05.2022)
- ENERJİ VERİMLİLİĞİ (tarih yok). T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı: enerji.gov.tr/enerji-verimliligi (12.04.2022)
- TURKEY'S INTERNATİONAL ENERGY STRATEGY (tarih yok), Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı: mfa.gov.tr/turkeys-energy-strategy.en.mfa (25.04.2022)
- TEKİN, E., RAMADANİ, V., & DANA, L.-P. (2021). Entrepreneurship in Turkey and other Balkan countries: are there opportunities for mutual co-operation through internationalisation? Review of International Business and Strategy, 31(2), 297-314.
- TİKVİCA, M., & KORDA, Z. (17.04.2020). “Hrvatska ima najveći udio turizma u BDP-u u Europi: Kakve će posljedice ostaviti pandemija koronavirusa?”, Narod.hr: narod.hr/hrvatska/hrvatska-ima-najveci-udio-turizma-u-bdp-u-u-europi-kakve-ce-posljedice-ostaviti-pandemija-koronavirusa (15.04.2022)
- VRBANUS, S. (01.07.2020). “Hrvatska se priključila Savezu za proizvodnju energije bez ugljena”, Bug.hr: bug.hr/energetika/hrvatska-se-prikljucila-savezu-za-proizvodnju-energije-bez-ugljena-22178 (19.04.2022)
- YILDIZHAN, H. (2017). ”Incentive Policies for coal plants in Turkey”, Thermal Science, 21(5), 1917-1924.
- ZORİĆ, M. (2018). “Balkanska federacija - istorija jedne ideje”, Vojno delo, 70(7), 493-564.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 16 Ağustos 2022 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 7 Sayı: 14 |
All rights reserved. International Journal of Afro-Eurasian Research (IJAR) is an International refereed journal and published biannually. Authors are responsible for the content and linguistic of their articles. Articles published here could not be used without referring to the Journal. The opinions in the articles published belong to the authors only and do not reflect those of International Journal of Afro-Eurasian Research.