AB ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİNDE ENERJİ GÜZERGAHLARININ ÖLÇEK EKONOMİSİ FAKTÖRÜ

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 19, 81 - 94, 31.01.2025

Alaeddin Yalçınkaya , Mesut Arslan

Öz

Petrol ve gaz başta olmak üzere enerji kaynağı olarak fosil yakıtlar halen sanayileşmenin temel girdisini oluşturmaktadır. Temiz enerji unsurları olarak hidroelektrik, güneş, rüzgar, biyolojik kaynaklar yanında nükleer santrallerin toplam enerjideki payı artmasına rağmen uzun vadede fosil yakıtlara bağımlılık devam edecektir. AB ülkelerinin petrol ve gaz konusunda Rusya’ya bağımlılığı, stratejik ve jeopolitik gelişmelere paralel olarak birçok sorunlara yol açmış, alternatif enerji arz güvenliği kapsamında arayışlar gündeme gelmiştir. Bu bağlamda başta Azerbaycan olmak üzere birçok tedarikçi ülkeyle bağlantılar güçlendirilmiştir. AB’nin Akdeniz komşuları ve diğer Afrika ülkelerinden gaz ithali konusunda hukuki ve fiziki altyapının güçlendirilmesi ve gelişmesi gereği ortaya çıkmıştır. Makalede AB’nin petrol ve gaz ihtiyacı kapsamında enerji arz güvenliğini güçlendirmek üzere Azerbaycan, Libya, Cezayir, Nijerya ve diğer Afrika ülkeleriyle iş birliğinin başta ilgili ülkelerle gümrük ve ticaret anlaşmaları ile uluslararası hukuk kapsamındaki riskler ve fiziki alt yapı boyutları ölçek ekonomisi kapsamında tahlil edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fosil Yakıtlar, Ölçek Ekonomisi, AB-Afrika İlişkileri, AB-Azerbaycan İlişkileri, Enerji Arz Güvenliği

Etik Beyan

Makaleyi ortak yazarla hazırladım

Destekleyen Kurum

yok

Teşekkür

Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisine Teşekkür

Kaynakça

• AB’den TANAP’a 5 milyon euro hibe, 01,08,2018, https://enerjigunlugu.net/icerik/28280/abden-tanapa-5-milyon-euro-hibe.html, Erişim Tarihi: 28,12,2018.
• ARAS, Osman Nuri, Yaşanan Yeni Süreçte Avrasya Enerji Kaynaklarının Yeri ve Önemi, Strateji Dergisi, 2001.
• ARIKAN S. (2014). Türkiye Azerbaycan Enerji Birlikteliğindeki Tanap Örneği.
• Baloğlu M. (2010) “Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Yatirimlarinin Türkiye Ekonomisine Etkilerinin Değerlendirilmesi”, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2257961, Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024.
• CAFERSOY N. (2001). Elçibey Dönemi Azerbaycan Dış Politikası, Ankara, ASAM.
• EDİGER V. Ş. (2007). “Enerji Arz Güvenliği ve Ulusal Güvenlik Arasındaki İlişkiler”, Stratejik Araştırma ve Etüt Merkezi Yayınları (SAREM), Ankara, 2007, içinde s.1-47.
• Enerji Kaynağına Göre Toplam Birincil Enerji Arzı https://www.iea.org/publications, 2016.
• GÜNEŞ M., ARSLAN T. (2018) Enerji Bağımlılığında Avrupa Birliği, Rusya, Türkiye Üçgeni ve Doğu Akdeniz Alanı, İnternational Journal of Humanities and Educations, Yıl 2018, Cilt 4, Sayı 7.
• FURUNCU Y. (2018). TANAP’ın Orta Asya ve Avrupa Enerji Pazarlarına Olan Etkisi, Yönetim Ve Ekonomi, Yıl:2018, C.25.
• http://sahipkiran.org/2014/06/13/enerji-acigi-ve-bagimliligi/, 06.01.2018.
• https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ab-rus-gazi-olmadan-devam-etmeye-kararli/3327577
• https://www.finansgundem.com/haber/turkiye-ile-rusyanan-dogalgaz-bagimliligi/1310567, 06.01.2019.
• https://www.tanap.com/bulten-26#:~:text=1%20Temmuz%20%C4%B0tibar%C4%B1yla%20Avrupa'ya,en%20%C3%B6nemli%20halkas%C4%B1%20TANAP%20tamamland%C4%B1. 2019.
• KARAGÖL E. T., ATEŞ, S. A. KAYA S., KIZILKAYA M. (2016). Türkiye’nin Enerjide Merkez Ülke Olma Arayışı, SETA Yayınları.
• PAMİR N. (2016). Enerjinin iktidarı: enerji kaynaklarını elinde tutan dünyayı elinde tutar, İstanbul, Hayykitap Yayınevi, 2016.
• www.socar.com.tr/hakkimizda/socar-global, (06.01.2019)
• YAZAR Y. (2012) Renewable energy in Turkey.