Okul Öncesi Eğitimi Öğretmen Adaylarının Empatik Eğilim Düzeyleri ile Düşünme Stilleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Year 2015, Volume: 2 Issue: 2, 38 - 65, 11.07.2016

Metin Yaşar Ahmet Erol

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının empatik eğilim düzeyleri ile düşünme stilleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. İlişkisel tarama modeliyle desenlenmiş olan bu çalışmada, veriler kişisel bilgi formu, Dökmen (1988) tarafından geliştirilen empatik eğilim ölçeği ve Sternberg ve Wagner tarafından (1992) Zihinsel Özyönetim Kuramı doğrultusunda geliştirilen ve Buluş (2006) tarafından kısaltılarak Türkçeye uyarlanan düşünme stilleri ölçeği yardımıyla toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalına uygun örnekleme yoluyla belirlenen 209 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının %90’ı kızlardan (n=188), %10’u ise erkeklerden (n=21) oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS paket programı yardımıyla yüzde, frekans, aritmetik ortalama, t-testi, ANOVA, Pearson Momentler Çarpımı ve Linear Regresyon gibi istatistiksel yöntemler kullanarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının, empatik eğilim düzeyleri ortalama bir değer (X = 70.50) şeklinde ortaya konulurken cinsiyet, sınıf düzeyi ve yaş gibi değişkenlerin empatik eğilim düzeyini anlamlı bir şekilde etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır. Düşünme stil tercihlerinde ise en fazla yasamacı ve yürütmeci stillerin tercih edildiği, en az ise muhafazakâr stilin tercih edildiği belirlenmiştir. Düşünme stillerinin bazı alt boyutlarının da cinsiyet, sınıf düzeyi ve yaşa göre anlamlı şekilde farklılaştığı bulgulanmıştır. Ayrıca empatik eğilim ve düşünme stillerinin bazı alt boyutlarında istatiksel olarak anlamlı ilişkiler elde edilmiştir. Bu doğrultuda elde edilen bulgular alan yazında mevcut olan diğer çalışmaların bulguları ile tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur

Keywords

Empatik eğilim, Düşünme stilleri, Öğretmen adayları, Okul öncesi eğitim

Determination of Relationship Between the Empathic Tendency Levels and Thinking Styles of Preschool Teacher Candidates

Abstract

The main objective of this study is to determine the relationship between the empathic tendency levels and thinking styles of preschool teacher candidates. In this study that was patterned with the relational survey model, the data were collected through the use of the personal information form, empathic tendency scale developed by Dökmen (1988) and the thinking styles inventory which was developed by Sternberg and Wagner (1992) in accordance with the Mental Self-Management Theory and was both shortened and adapted into Turkish by Buluş (2006). The sample group of the study consisted of 209 teacher candidates who were selected through the suitable sampling method from Pamukkale University Faculty of Education Department of Primary Education and Preschool Education in the school year of 2014-2015. “Ninety percent” of the teacher candidates who participated in the study were female (n=188) and 10% were male (n=21). The data acquired in the study were analyzed by using the statistical methods of percentage, frequency, arithmetic mean, t-test, ANOVA, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient and Linear Regression with the help of the SPSS package software. As a result of the study, the empathic tendency levels of preschool education teacher candidates were presented as a mean value ( X =70.50) and it was concluded that variables like gender, class levels and age did not significantly affect the empathic tendency level. Regarding the thinking styles, on the other hand, it was determined that they mainly preferred the legislative and executive styles and merely the conservative style. It was also determined that some subscales of thinking styles significantly differentiated according to gender, class levels, and age. Furthermore, statistically significant correlations were obtained in some subscales of empathic tendency and thinking styles. Accordingly, the acquired results were discussed with the results of other studies in literature and some recommendations were made.

Keywords

Empathic tendency, Thinking styles, Teacher candidates, Pre-school education

References

• Acun Kapıkıran, N. (2009). Öğretmen Adaylarının Empatik Eğilim ve Kendini Ayarlama Açısından İncelenmesi. Pamukkale üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 26, 81-91.
• Acun Kapıkıran, N., Kapıkıran, Ş. ve Başaran, B. I. (2010). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Öğrencilerinin Empatik Eğilimler ve Algıladıkları Anne ve Baba Olumlu Sosyal Davranışları: Cinsiyetin Farklılaştırıcı Rolü. Ege Eğitim Dergisi, 1(11) 1–19.
• Adair, J. (2013). Etkili iletişim- Yönetim silahlarının en önemlisi. (Çev. Çolakoğlu, Ö.) Babıali Kültür Yayıncılığı, İstanbul.
• Akbulut, E. (2006, Nisan). Pamukkale üniversitesi eğitim fakültesi müzik eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin düşünme stil profilleri çerçevesinde değerlendirilmesi. Sözel bildiri, Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, Denizli.
• Akbulut, E. ve Sağlam, H. İ. (2010). Sınıf öğretmenlerinin empatik eğilim düzeylerinin incelenmesi. Uluslar Arası İnsan Bilimleri Dergisi, 2(7), 1068-1083.
• Alver, B. (2005). Psikolojik danışma ve rehberlik eğitimi alan öğrencilerin empatik beceri ve karar verme stratejilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Muğla üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 14, 19-34.
• Altundal, H. (2013). Öğretmen adaylarının düşünme stilleri ile matematik öğretim kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan üniversitesi, Konya.
• Avcı, E. ve Tural, A. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının düşünme stillerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Sözel bildiri, Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, İstanbul.
• Balat, G. U., Çelebi, G., Yılmaz, H. ve Gümüştekin, T. (2014). Duygusal zekâ ve empatik eğilim: okul öncesi öğretmenleri üzerine bir araştırma. Turkish Studies, 9(8), 893-901.
• Balgalmış, E. ve Baloğlu, M. (2010). Eğitim yöneticilerinin düşünme stilleri açısından çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 01- 10.
• Balkıs, M. (2003). Üniversite öğrencilerinin düşünme stilleri ile kişilik tipleri arasındaki ilişkinin değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz eylül üniversitesi: İzmir.
• Balkıs, M. (2006). Öğretmen adaylarında erteleme eğiliminin düşünme ve karar verme tarzları ile ilişkisi (Yayınlanmamış Doktora tezi). Dokuz eylül üniversitesi, İzmir.
• Başol, G. ve Türkoğlu, E. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının düşünme stilleri ile kontrol odağı durumları arasındaki ilişki. Uluslar Arası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 732-757.
• Bozgeyikli, (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin empatik düşünme becerileri ile öğrencileri motive etme düzeylerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes üniversitesi, Kayseri.
• Buluş, M. (2005). İlköğretim bölümü öğrencilerinin düşünme stilleri profili açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 6(1), 1-24.
• Buluş, M. (2006). Düşünme stilleri ölçeğinin güvenilirliği ve geçerliliği, Akademik başarı ve öğretmen adaylarının özellikleri. Eğitim ve bilim, 31(139), 35-48.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yönetmeleri. Pegem akademi yayıncılık, Ankara.
• Cüceloğlu, D. (2012). Yeniden insan insana. Remzi kitabevi, İstanbul.
• Çelik, E. ve Çağdaş, A. (2010). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 23-38.
• Çitil, N. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının düşünme stillerinin bazı değişkenler açısından karşılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Fırat üniversitesi, Elazığ.
• Coşkuner, Z., Gacar, A. ve Yanlıç, N. (2011). Beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının düşünme stillerinin değerlendirilmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-32.
• Çubukçu, Z. (2004a). Öğretmen Adaylarının Düşünme Stillerinin Belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 87-106.
• Çubukçu, Z. (2004b, Temmuz). Öğretmen adaylarının düşünme stillerinin öğrenme biçimlerini tercih etmelerindeki etkisi. Sözel bildiri, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Malatya.
• Dereli, E. ve Aybay, A. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin empatik eğilimleri ve işbirliği yapma karakterlerinin insani değerlerini yordaması ve bu özelliklerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1249-1270.
• Demir, T., Aydın, S. ve Kılıçoğlu, G. (2009). Türkçe - sosyal bilgiler ve biyoloji öğretmen adaylarının empati eğilimleri ve bunların çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Sözel Bildiri, Eğitim Bilimleri Kurultayı, İstanbul.
• Dinçer, B. (2009). Öğretmen adaylarının düşünme stilleri profillerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan menderes üniversitesi, Aydın.
• Dinçer, B. ve Saracaloğlu, A. S. (2011). Öğretmen adaylarının düşünme stilleri profillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 701-744.
• Dinçyürek, S. (2004). Üniversite öğrencilerinin empati becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 10, 99-116.
• Doğan, C. ve Doğan. S. (2011). İnsanlar konuşa konuşa (Aile içi iletişim- Aile sosyolojisi- Eğitim ve başarı). Selis kitaplar, İstanbul.
• Dökmen, Ü. (1987). Empati kurma becerisi ile sosyometrik statü arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20(1-2), 183-207.
• Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1-2), 155-190.
• Dökmen, Ü. (2003). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul, Sistem Yayıncılık.
• Duman, B. ve Çelik, Ö. (2011). İlköğretim Öğretmenlerinin Düşünme Stilleri İle Kullandıkları Öğretim Yöntemleri Arasındaki İlişki. İlköğretim Online, 10(2), 785-797.
• Durakoğlu, A. ve Gökçearslan, Ş. (2010). Lise öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy Humanities, 5(3), 354-364.
• Duru, E. (2002). Öğretmen adaylarında kişi-durum yaklaşımı bağlamında yardım etme davranış eğilimi empati ve düşünme stilleri ilişkisi ve bu değişkenlerin bazı psikososyal değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Duru, E. (2004). Öğretmen adaylarında empati -yardım etme eğilimi ilişkisi ve yardım etme eğiliminin bazı psikososyal değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 15, 31-41.
• Ekinci, Ö ve Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827.
• Elikesik, M. ve Alım, M. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin empatik becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 167-180.
• Emir, (2011). Düşünme stillerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi,15(1), 77-93.
• Emir, S. (2013). Öğretmenlerin düşünme stillerinin eleştirel düşünme eğilimlerini yordama gücü (İstanbul-Fatih Örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 325-347.
• Esmer, E. (2013). Öğretmen adaylarının zihinsel stil tercihlerinin (düşünme stillerinin) incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Fer, S. (2005). Düşünme stilleri envanteri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(2), 433- 461.
• Fırat Durdukoca, (2011, Nisan). Öğretmen adaylarının düşünme stillerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya.
• Genç, S. Z. ve Kalafat, T. (2008). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile empatik becerilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 211- 222.
• Genç, S. Z. ve Kalafat, T. (2010). Öğretmen adaylarının empatik becerileri ile problem çözme becerileri. Kuramsal Eğitim bilim, 3(2), 135-147.
• Grigorenko, E. L. ve Sternberg, R. J. (1997). Styles of thinking, abilities, and academic performance. Exceptional Children, 63 3, 295-312.
• İnci, N., Erden, H. ve Çitil, N. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının düşünme stilleri. e- Journal of New World Sciences Academy, 7(3), 930-944.
• Özbaş, N. ve Uluçınar Sağır, Ş. (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Düşünme Stilleri ve Kullandıkları Ölçme-Değerlendirme Yöntemleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 305-321.
• Özden, Y. (2014). Öğrenme ve Öğretme. Pegem Akademi, Ankara.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel akademi yayıncılık, Ankara.
• Karataş, Z. (2012). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Empatik Becerileri ve Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 97–114.
• Kaya, A. ve Siyez, D.M. (2010). KA-Sİ çocuk ve ergenler için empatik eğilim ölçeği: geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 35 (156), 110-125.
• Kesicioğlu, O. S. ve Güven, G. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının özyeterlik düzeyleri ile problem çözme, empati ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies, 9(5), 1371-1383.
• Kızılaslan Tunçer, B., Kıncal, R. ve Şahin, Ç. (2015). Öğretmen adaylarının ilk okuma yazma öğretimi dersindeki akademik başarıları, biliş üstü farkındalık düzeyleri, düşünme stilleri ve tutumları arasındaki ilişkiler. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 249- 263.
• Kiraz, C. (2011). Eğitim fakültesi öğrencilerinin empatik eğilimleri ile narsistik kişilik özellikleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Koçak, C. ve Önen, A. S. (2013). Emphatic Tendency Scale for Student Teachers: Validity and Reliability Studies. Educational Sciences: Theory & Practice, 13(2), 958-964.
• Köksal Akyol, A. ve Koçer Çiftçibaşı, H. (2005). Okul Öncesi Ögretmen Adaylarının Empatik Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 21, 13-23.
• Kuzgun, Y. (2000). İlköğretimde Rehberlik. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Maden, S. ve Durukan, E. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının empatik eğilim düzeyleri üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 19-25.
• Murat, M., Özgan, H. İ. ve Aslantaş, İ. (2005). Öğretmen adaylarının öğretim elemanlarının empati tutumlarına ilişkin algıları ile ders başarıları arasındaki ilişki. Milli Eğitim dergisi, 168. (http://dhgm.meb.gov.tr).
• Pala, A. (2008). Öğretmen adaylarının empati kurma düzeyleri üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 13-23.
• Palut, B. (2008). Düşünme stilleri ve anne baba tutumları arasındaki ilişki. Dokuz eylül üniversitesi Buca eğitim fakültesi dergisi, 24, 1-11.
• Patton, M. Q. (2015). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Ed. Bütün, M. ve Demir, S. B.). Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Piji Küçük, D. (2011). Müzik öğretmeni adaylarının empatik eğilimleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sözel Bildiri, 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, İstanbul.
• Rehber, E. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Rehber, E. ve Atıcı, M. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 323–342.
• Saraçoğlu, A. S., Yenice, N. ve Karasakaloğlu, N. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin düşünme stillerinin çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 732-751.
• Sharma, P. ve Neetu, (2011). A study of learning-thınkıng style of secondar school student ın relation to their academic achievement. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 2(4), 115-123.
• Sünbül, A. M. (2004). Düşünme stilleri ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 132(29) 25-42.
• Sternberg, R. J. (2009). Düşünme Stilleri. (Çev. Güngör, E.) Redhouse eğitim kitapları, İstanbul.
• Şahin, M. ve Özbay, Y. (1999). Üniversite Öğrencilerinin Empatik Sınıf Atmosferine İlişkin Algılamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 74 -83.
• Şahin, H. ve Ünüvar, P. (2010, Eylül). Eğitim fakültesi öğrencilerinin empatik becerileri ve kişilik özelliklerinin incelenmesi. Sözel Bildiri, Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İstanbul.
• Tortop, H. S., Çalışkan, G. ve Dinçer, M. (2012). Öğretmen adaylarının kişilikleri ile düşünme stilleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 307-319.
• Uğurlu, C. T. (2013). Öğretmenlerin iletişim becerisi ve empatik eğilim davranışlarının çocuk sevme düzeyleri üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 51-61.
• Uyanık Balat, G., Çelebi, G., Yılmaz, H. ve Gümüştekin, T. (2014). Duygusal zekâ ve empatik eğilim: okul öncesi öğretmenleri üzerine bir araştırma. Turkish Studies, 9(8), 893-901.
• Varol, E., Ertürk, N. ve Özgül Dursun, D. (2014). Moda tasarımı bölümü öğrencilerinin düşünme stillerinin belirlenmesi. NWSA-Vocational Education, 9(3), 28-37.
• Web: http://tr.wikipedia.org/wiki/Cogito_ergo_sum.
• Yıldırım, A. (2005). Kişilerin empatik eğilimleri ile boşanma arasındaki ilişkinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 233-242.
• Yıldırım, İ. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik programı öğrencileri ile psikoloji programı öğrencilerinin empatik eğilim ve empatik beceri düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 193 – 208.
• Yıldızlar, M. (2010). Farklı kültürlerden gelen öğretmen adaylarının düşünme stilleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 383-393.
• Yılmaz, İ. ve Akyel, Y. (2008). Beden eğitimi öğretmen adaylarının empatik eğilim düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 27-33.
• Yılmaz, N. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin iletişim becerileri, problem çözme becerileri ve empatik eğilim düzeyleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla üniversitesi, Muğla.
• Yüksel, İ. ve Adıgüzel, A. (2012). Atanan ve atanamayan öğretmenlerin eğilim düzeylerinin bazı değişkenler yönünden incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 287-293.
• Zhang, L. F. (2002). Thinking styles and modes of thinking: Implications for education and research. The Journal of Psychology, 136, 245-261.
• Zhang, L. F. (1999). Further cross-cultural validation of the Theory mental self government. The journal of Psychology, 133(2), 165-182.
• Zhang, L. F., ve Sternberg, R. J. (1998). Thinking styles, abilities, and academic achievement among Hong Kong University students. Educational Research Journal, 13, 41-62.
• Zhang, L. F. ve Sternberg, R. J. (2000). Are learning approaches and thinking styles related? A study in two Chinese populations. Journal of Psychology, 134(5), 469–489.
• Zıllıoğlu, M. (2010). İletişim nedir? Cem yayınevi, İstanbul.