GAZİANTEP ALEVİ KÜLTÜR DERNEĞİ DİNİ RİTÜEL VE MÜZİKLERİ

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 43 - 49, 27.11.2023

Bayram Kurt , Şakir Orçun Akgün , Derya Karaburun Doğan

https://doi.org/10.22252/ijca.1180344

Öz

Türkiye’de sanayi, ticaret, gastronomi ve kültür-sanat anlamında önemli bir yere sahip olan Gaziantep nüfus bakımından da Türkiye’nin en büyük dokuzuncu ili olma özelliğine sahiptir. Birçok kültür ve medeniyete ev sahipliği yapmış olan Gaziantep günümüzde hala çeşitli kültürleri içerisinde barındırmaktadır. Anadolu coğrafyasında birçok ilde bulunduğu gibi Gaziantep ilinde de Alevi-Bektaşi cemaatinin varlığı bilinmektedir. Bu çalışmada Gaziantep merkez ilçesi olan Şehitkamil ilçesinde varlığını gösteren Cem evi baz alınarak, buradaki Alevi-Bektaşi cemaatine ait sosyo-kültürel yapının, cemaatin inanç sisteminin dini ritüelleri ve bu ritüellerde kullandıkları müziklerin içeriğine yönelik tespite yer verilmiştir.

Bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden kültür analizi modeli ile gerçekleştirilmiştir. Bahsi geçen Cem evinde bulunan cemaatin müziği ile birlikte “Dini ritüel ve Müzik kültürü” üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda burada dini ritüeller uygulanırken bu ritüellerin ne şekilde olduğu ve ritüeller uygulanırken icrası gerçekleştirilen eserlerin form ve repertuvar analizlerine yer verilmiş olup deyişlerin makamsal özellik taşıdığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şehitkamil, Ritüel, Alevi bektaşi,, Deyiş, Kültür, Rıtuals, Alevi-Bektaşi, Culture

RELIGIOUS RITUALS AND MUSIC OF THE GAZIANTEP ALEVI CULTURAL ASSOCIATION

Öz

Gaziantep, which has an important place in Turkey in terms of industry, commerce, gastronomy and culture and arts, is also the ninth largest city in Turkey in terms of population. Gaziantep, which has hosted many cultures and civilizations, still hosts various cultures today. The existence of the Alevi-Bektashi community is known in Gaziantep, as in many cities in the Anatolian geography. In this study, based on the Cem House, which shows its existence in the Şehitkamil district, the central district of Gaziantep, the socio-cultural structure of the Alevi-Bektashi community, the religious rituals of the community's belief system and the content of the music they use in these rituals are included.
This study was carried out with the cultural analysis model, one of the qualitative research methods. Along with the music of the congregation in the aforementioned Cem house, "Religious ritual and music culture" was emphasized. In this context, the form and repertoire analyzes of the works performed while performing the rituals and how these rituals are performed are included here, and it has been concluded that the sayings have a modal feature.

Anahtar Kelimeler

Rıtuals, Alevi-Bektaşi, Culture, Şehitkamil, Rıtuals, Alevi-Bektaşi, Deyiş, Culture

Kaynakça

• BATUK, Cengiz (2013), Dinler Tarihi Bağlamında Din ve Müzik İlişkisine Genel Bir Bakış Denemesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, ss.45-70.
• ERDOĞAN, Azize & LEVENDOĞLU N. Oya & GÜRAY, Cenk (2020), Alevilik-Müzik ilişkisi Üzerine Fenomenolojik Bir Yaklaşım (Tunceli Örneği), Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırmaları Dergisi, ss.83-94.
• DEDEKARGINOĞLU, Hüseyin (2010), Dünkü ve Bugünkü Alevilik, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırmaları Dergisi, ss.328-337.
• M. DÖNMEZ, (2013), Banu, Türk İnançsal Halk Danslarının Figürlerine Göstergebilimsel Bir Bakış (Alevi Semah Figürlerinin Anlamları) ss.75-79.
• KARKIN, A. Metin & K.DOĞAN, Derya, (2015), Divriği Yöresi Alevi Bektaşi Cemaati Dini Ritüel ve Müzikleri, II. Uluslararası Güzel Sanatlar Bilimsel Araştırma Günleri, ss. 266-273.
• K.DOĞAN, Derya & KILINÇER, Zafer (2017), Malatya Alevi Cemlerinde Semahlar ve Anlamları, Uluslararası Cumhuriyet Sanat Günleri, ss. 141-150.
• K.DOĞAN, Derya & DOĞAN, Uğur (2019), Sivas/Zara Kültürel Kimliği ve Müzikleri, Uluslararası Sanad Kongresi Bildiri Kitabı, ss. 207-213.