Türkiye’de Dış Borcun Enflasyon Üzerindeki Simetrik ve Asimetrik Etkisi: Doğrusal Olmayan ARDL Analizi

Yıl 2024, Cilt: 39 Sayı: 4, 1049 - 1062, 12.12.2024

Erdal Alancıoğlu , Seyit Ali Miçooğulları

https://doi.org/10.24988/ije.1460381

Öz

Gelişmekte olan ülkeler, altyapı projeleri gibi kritik yatırımları finanse etmek ve ekonomik büyümeyi desteklemek amacıyla sıklıkla dış borçlanmaya başvurur. Bu ülkeler, genellikle yeterli iç tasarrufları olmadığı için, tasarruf ve yatırım arasındaki açığı kapatmak üzere dış kaynaklara yönelirler. Türkiye'de 1998-2021 yılları arasını kapsayan bu çalışma, dış borçların enflasyon üzerindeki etkilerinin asimetrik mi yoksa simetrik mi olduğunu değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, çalışma dış borç stoklarındaki artış ve azalışların enflasyon üzerinde nasıl bir etki yarattığını analiz ederek, bu ilişkinin doğasını ortaya koymayı hedefler. Çalışmada kullanılan doğrusal olmayan Otoregresif Dağıtılmış Gecikme (NARDL) modeli, hem pozitif hem de negatif dış borç değişimlerinin enflasyon üzerindeki etkilerini incelemek için tercih edilmiştir. Analiz sonuçları, dış borç stoklarındaki her iki yönlü değişimlerin de kısa ve uzun dönemde enflasyon üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Bulgular, dış borcun enflasyon üzerindeki etkisinin zaman içinde asimetrik bir yapı sergileyebileceğini göstermektedir. Bu asimetri, dış borcun artırılmasının veya azaltılmasının, enflasyon üzerinde farklı etkiler yaratabileceğini ve bu etkilerin ekonomik politika açısından önemli sonuçlar doğurabileceğini göstermektedir. Sonuç olarak, bu çalışma, Türkiye örneğinde dış borçlanmanın ekonomik sonuçlarını detaylı bir şekilde inceleyerek, dış borç stoklarının yönetiminde dikkatli olunması gerektiğini vurgulamaktadır. Hem kısa hem de uzun dönemde enflasyon üzerinde belirgin etkilere sahip olan dış borç dinamikleri, politika yapıcılar için önemli bilgiler sunmaktadır. Bu nedenle, çalışma hükümete ve ilgili makamlara, dış borcu artırma kararlarında temkinli davranmaları ve enflasyonist baskıları minimize edecek stratejiler geliştirmeleri yönünde önerilerde bulunmaktadır

Anahtar Kelimeler

Dış Borç, Enflasyon, Asimetrik Etki, Türkiye

Symmetric and Asymmetric Effects of External Debt on Inflation in Türkiye: Nonlinear ARDL Analysis

Öz

Developing countries often resort to external borrowing as an indispensable resource to support economic growth and finance critical investments such as infrastructure projects. These nations typically turn to external sources to bridge the gap between insufficient domestic savings and investment needs. This study, covering the years 1998-2021 in Turkey, aims to assess whether the effects of changes in external debt on inflation are asymmetric or symmetric. In this context, the study seeks to analyze how increases and decreases in external debt stocks affect inflation, thereby elucidating the nature of this relationship. The study employs the nonlinear Autoregressive Distributed Lag (ARDL) model to examine the impacts of both positive and negative changes in external debt on inflation. The analysis results indicate that changes in external debt stocks, whether increases or decreases, have a positive and significant impact on inflation in both the short and long run. The findings point to an asymmetry in the long-run effects of external debt on inflation, suggesting that increasing or decreasing external debt can have different impacts on inflation, with significant implications for economic policy. In conclusion, this study provides a detailed examination of the economic outcomes of external borrowing in the Turkish context, emphasizing the need for caution in managing external debt stocks. The dynamics of external debt, which have substantial effects on inflation in both the short and long run, offer important insights for policymakers. Therefore, the study recommends that the government and relevant authorities exercise caution when making decisions to increase external debt and develop strategies to minimize inflationary pressures

Anahtar Kelimeler

External Debt, Inflation, Asymmetric Effect, Turkiye

Kaynakça

• Aimola, A. U., and Odhiambo, N. M. (2022). Is the effect of public debt on inflation symmetric or asymmetric? Evidence from the Gambia. Croatian Review of Economic, Business and Social Statistics, 8(1), 41–57.
• Akan, Y. ve Kanca, O C. (2015). Türkiye’de Dış Borçlanma, Büyüme ve Enflasyon İlişkisi: VAR Yaklaşımı (1980-2013)” Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 33, (3), 1-22.
• Asmamaw, M. (2012). Relationship between inflation and economic growth in ethiopia. Budapest International Research and Critics Institute-Journal, I(3), 264-271.
• Buyrukoğlu, S., ve Canbolat, N.(2023), Türkiye’deki kamu dış borç stokunun enflasyon üzerine etkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), 251-267.
• Demir, E., ve Çetin, P. (2020). Türkiye’de dış borçların enflasyon üzerindeki etkilerine ilişkin bir inceleme. Antalya Bilim Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 34-46.
• Ekinci, M. . (2016). External borrowing and ınflation in Turkiye between 2003 and 2015: A simple linear regression analysis. International Journal of Economics and Financial Issues, 6(1), 45-54.
• Essien, S. N., Agboegbulem, N. T. I., Mba, M. K., and Onumonu, O. G. (2016). An empirical analysis of the macroeconomic ımpact of public debt in Nigeria. CBN Journal of Applied Statistics, 7(1), 125–145.
• Helmy, H. E. (2021). The external debt‐inflation nexus in Egypt. Journal of Public Affairs, 28(2). https://doi.org/ https://doi.org/10.1002/pa.2802
• Kamacı, A. (2016). Dış borçların ekonomik büyüme ve enflasyon üzerine etkileri: Panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analizi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (Special Issue 1), 165-175.
• Karakaplan, M. U. (2009). the Conditional effects of external debt on inflation. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 203–217.
• Lopes da Veiga, J. A., Ferreira‐Lopes, A., and Sequeira, T. N. (2016). Public debt, economic growth and inflation in African economies. South African Journal of Economics, 84(2), 294-322.
• Mweni, F. T., Njuguna, A., & Oketch, T. (2016). The effect of external debt on inflation rate in Kenya, 1972-2012. International Journal of Financial Research, 7(4), 198-207
• Nastansky, A., Mehnert, A. and Strohe, H. G. (2014). A vector error correction model for the relationship between public debt and ınflation in Germany. Statictical Discussion Contributions, University of Postdam Faculty of Economics and Social Sciences, Postdam.
• Ngangnchi, F. H., and Joefendeh, R. (2021). external debt, public ınvestment and economic growth in Cameroon. International Journal of Finance Research, 2(4), 260-273.
• Pesaran, Shin, Y., and Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326.
• Shin, Y., Yu, B., and Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling asymmetric cointegration and dynamic multiplier in a nonlinear ARDL framework. Festschrift in Honor of Peter Schmidt: Econometric Methods and Applications içinde(ss. 281-314). Sickles, R. C., Horrace, W. C. (eds), Springer, New York.
• Sims, C. A. (2016). Fiscal policy, monetary policy and central bank independence. Kansas Citi Fed Jackson Hole Conference (ss. 1-17).
• Sulaiman, L. A.and Azeez, B. A. (2012). Effect of external debt on economic growth of Nigeria, Journal of Economics and Sustainable Development, 3(8), 71-79.
• Taghavi, M. (2000). Debt, growth and inflation in large European economies: A vector autoregression analysis. Journal of Evolutionary Economics, 10(1–2), 159–173.
• Tskhadadze, K. (2019). The ımpact of external debt on İnflation rate in Georgia. Eco Forum Journal, 8 (2), 1-5.
• Ulusoy, A., ve Cural, M. (2006). Türkiye’de 1980 sonrası dönemde iç borçların sürdürülebilirliği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 1-21.
• World Bank. (2023). https://databank.worldbank.org/indicator/NE.EXP.GNFS.ZS/1ff4a498/Popular-Indicators
• Yenipazarlı, A. ve Demir, E. (2019). Politik istikrar döneminde dış borçların enflasyon üzerindeki etkileri: Türkiye üzerine ampirik analiz. Econworld 2019 Konferansı, Ocak 23-25, 1-13, Sevilla, İspanya.