Fen Bilimleri Öğretmenlerinin STEM Eğitimi Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi(Bursa İli Örneği)

Year 2020, Volume: 5 Issue: 6, 100 - 113, 20.12.2020

Gülizar Kaya Ersin Şahin , Rüçhan Özkılıç

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Fen bilimleri öğretmenlerinin STEM eğtimi ve uygulamaları hakkındaki görüşlerini belirlemektir. Çalışma grubunu Bursa ili ve diğer ilçelerindeki ortaokullarda görev yapan fen bilimleri öğretmenleri oluşturmuştur. Araştırmada “STEM Öğretmen İhtiyaç Belirleme Anket Formu” kullanılmıştır. Formun geliştirilmesine yönelik öncelikle literatür taraması yapılmış STEM eğitiminin açılımı, tarihçesi,içeriği, özellikleri ve uygulanma şekli gibi konularla ilgili araştırmalar da incelenmiştir. Elde edilen bilgiler doğrultusunda araştırmacı tarafından STEM ile ilgili uzman görüşüne (bir program geliştirme ve bir fen bilimleri öğretim üyesi) başvurularak cümleler şeklinde 56 anket maddesi oluşturulmuştur. Anket maddeleri katılımcıların; STEM eğitimine yönelik, STEM’in öğrencilerine olan katkılarına yönelik, STEM ile ilgili kendilerini değerlendirmelerine yönelik ve STEM için gerekli fiziki koşulları değerlendirmelerine yönelik 4 boyutlu farklı maddelerden meydana gelmiştir. Katılımcılara anketteki maddelere ait sunulan ‘Kesinlikle Katılmıyorum’, ‘ Kısmen Katılıyorum’, ‘Kesinlikle Katılıyorum’ şeklindeki ifadelerden kendilerine en uygun olanı seçmeleri beklenmiştir. Anket maddelerinin güvenirliğini test etmek için Cronbach Alpha testi uygulanmıştır. Araştırmada kullanılan anket formunun Cronbach Alpha değeri 0.92 olarak yüksek bir değer olarak hesaplanmıştır. Test sonuçlarına göre veri toplama aracı olarak oluşturulan bu anketteki maddelerin güvenilir olduğu söylenebilir.Resmi izinlerin alınmasının ardından anketlerin toplam uygulanma süresi yaklaşık 4 ay sürmüştür. Araştırmadan elde edilen veriler frekans, yüzde kullanılarak analiz edilmiştir.Araştırma da öğretmenlerden STEM eğitimi ve uygulamaları, STEM’ in öğrencilerine olan katkıları, STEM ile ilgili kendilerini değerlendirme görüşleri ve STEM için gerekli fiziki koşulları hakkındaki görüşleri toplanmıştır.Sonuç olarak öğretmenler STEM’ in olumlu yönlerinin fazla olduğunu, öğrenciler için birihtiyaç olduğunu, STEM ile ilgili kendilerinin bazı eksikliklerinin bulunduğunu ve STEM içingerekli fiziki koşulların nasıl olması gerektiğini belirtmişlerdir.Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu STEM etkinliklerini derslerde kullanmanın öğretmen için yorucu olduğunu, bu etkinliklerin tam olarak bütün fen konularına uygun olmadığını, haftalık fen bilimleri ders saatlerinin STEM etkinliklerini uygulamak için yeterli olmadığını düşünse de yetenekli öğrenciler yetiştirmek için STEM etkinliklerinin gerekli olduğunu, öğrencilere üst düzey düşünme becerileri ve problem çözme becerileri kazandırdığını düşünmektedirler. Ayrıca bu etkinliklerle ders işlemenin daha faydalı olduğu, öğrencilerin akademik başarılarının arttığı, öğrencilere daha kalıcı öğrenmeler sağladığı, öğrencilerin derse olan ilgilerini arttırdığı bunun yanında öğrencilere yaratıcı fikirler üretme fırsatı verdiği, etkinliklerin günlük yaşamdaki problemlerle ilişkilendirilmesi gerektiği ve materyal eksikliğinin etkinlikleri uygularken sıkıntılar yarattığı, bu etkinlikleri uygulamanın çok fazla zaman kaybına yol açmayacağı ve gruplar arasında da rekabetin oluşmasının fena olmadığı, bu etkinlikleri değerlendirmenin de çok zor olmadığı görüşünde oldukları da elde edilen sonuçlar arasındadır.
Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu kısmen de olsa STEM etkinliklerini uygularken zorluklar yaşadığına, bu etkinlikleri uygularken öğrencilerin seviyesine inebildiğine, öğrenme-öğretme ortamlarında STEM etkinliklerini uygularken yeterli beceriye sahip olduğuna, STEM konusunda yeterli alan bilgisine sahip olduğuna, STEM’i kullanarak öğrencilerin öğrenme performanslarını geliştirebildiğine, STEM etkinliklerini derslerinde kullanmayı uygun bulduğuna, etkinlikleri uygularken öğrencilere yeteri kadar rehberlik yapabildiğine, STEM etkinliklerini fen bilimleri her zaman kullandığına, STEM etkinlikleriyle sınıfta daha rahat işleyebildiğine, bu etkinliklerle öğrencilerin derse olan ilgilerini daha kolay çekebildiğine katılmaktadırlar. Ayrıca STEM etkinliklerinin sonuçlarını çok yönlü değerlendirebildiği, kendi başına farklı STEM etkinlikleri hazırlayabildiği, STEM etkinliklerini uygularken öğrencilerin zamanı iyi kullanmalarına önem verdiği, bu etkinlikler sırasında sabırla öğrencilerin keşif yapmalarını beklediği, etkinlikleri sınıfta yapmadan önce uygulayıp hatalı ve eksik yönlerini belirlediği, ders sırasında fen konularını STEM ile ilişkilendirirken sorun yaşadığı, ayrıca STEM etkinliklerini uygularken disiplinler arasında da sorun yaşadığı, teknoloji ve mühendislik alanlarında da eksikliklerinin olduğu görüşündedirler. 

Keywords

Fen Bilimleri, öğretmen, STEM

References

• Bakırcı, H. & Kutlu, E. (2018). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin FETEMM Yaklaşımı Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(2), 367-389.
• Baran, E., Bilici, S. C., & Mesutoglu, C. (2016). Moving STEM beyond schools: Students’ perceptions about an out-of-school STEM education program. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 4(1), 9-19.
• Barcelona, K. (2014). 21st century curriculum change initiative: A focus on STEM education as an ıntegrated approach to teaching and learning. American Journal of Educational Research, 2(10), 862-875.
• Buyruk & Korkmaz (2016). FETEMM Farkındalık Ölçeği (FFÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Part B: Türk Fen Eğitimi Dergisi, 13(2), 61-76.
• Bybee, R. W. (2013). The case for STEM education: challenges and opportunities. Virginia: NSTA Press, 116 p.
• Ceylan, S. (2014).Ortaokul Fen Bilimleri Dersindeki Asitler ve Bazlar Konusunda Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FETEMM) Yaklaşımı ile Öğretim Tasarımı Hazırlanmasına Yönelik Bir Çalışma. Uludağ Üniversitesi: Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Çorlu, M. S. (2012, June). Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FETEMM) Eğitimi Teorik Çerçevesi [A theoretical framework for STEM education]. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunuldu, Niğde.
• Çorlu, M.S., Capraro, R.M. & Capraro, M.M. (2014). Introducing STEM education: Implications for educating our teachers in the age of innovation. Education and Science, 39(171), 74-85.
• Dugger, W. E. (2010). Evolution of STEM in the United States (Paper) Presented at the 6th Biennial International Conference on Technology Education Research on Dec 8-11, 2010 in Australia.
• Gökbayrak, S. & Karışan D. (2017). Altıncı sınıf öğrencilerinin FeTeMM temelli etkinlikler hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-40.
• Gülhan, F., & Şahin, F. (2016). Fen-Teknoloji-Mühendislik-Matematik Entegrasyonunun (STEM) 5. sınıf Öğrencilerinin Bu Alanlarla İlgili Algı ve Tutumlarına Etkisi. Journal of Human Sciences, 13(1), 602-620.
• Hacıömeroğlu, G. & Bulut, A.S. (2016). Entegre FETEMM Öğretimi Yönelim Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Sempozyumu, Bildiri Özetleri, 626-630.
• Heaverlo, C. (2011). STEM Development: A Study of 6th-12th Grade Girls' Interest and Confidence in Mathematics and Science. Doctoral dissertation. Iowa State University, Lowa.
• Hiğde, E., Keleş, F. & Aktamış, H. (2020). STEM alanlarına ve öğretimine yönelik tutumları inceleyen model çalışması. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2), 1145-1160.
• International Techonogy Education Association. (2009). The overlooked STEM ımperatives: Technology and Engineering K-12 Education. Reston, VA: Author.
• Irkıçatal, Z. (2014). Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FETEMM) İçerikli Okul Sonrası Etkinliklerin Öğrencilerin Başarılarına ve FETEMM Algıları Üzerine Etkisi.
• Karakaya, F., Ünal, A., Çimen, O. & Yılmaz, M. (2018). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin STEM Yaklaşımına Yönelik Farkındalıkları. JRES, 5(1), 124-138.
• Kelley, T. (2010). Staking the claim for the "T" in STEM. Journal of Technology Studies, 36 (1), 2-11.
• Lantz, H. B. (2009). Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) Education: What form? What function?
• Kennedy, J. Quinn, F., & Taylor, N. (2016). The school science attitude survey: a new instrument for measuring attitudes towards school science. International Journal of Research & Method in Education, 39(4), 422-445.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018a). Matematik Dersi Öğretim Programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018b). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Morrison, J. (2006). TIES STEM education monograph series, attributes of STEM education. Baltimore, MD: TIES.
• National Academy of Engineering and National Research Council. (2009). Engineering in K–12 education: Understanding the status and improving the prospects. Washington, DC: NAP.
• Özçakır-Sümen, Ö., & Çalışıcı, H. (2016). Pre-service teachers’ mind maps and opinions on STEM education implemented in an environmental literacy course. Educational Sciences: Theory ve Practice, 16, 459-476.
• Rogers, C., & Portsmore, M. (2004). Bringing engineering to elementary school. Journal of STEM Education: innovations and research, 5(3).
• Thomas, T. A., (2014). Elementary teachers’ receptivity to ıntegrated science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education in the elementary grades. (Doctoral dissertation). Retrieved from Proquest. (3625770).
• Uluyol, Ç. & Eryılmaz, S. (2015). 21. Yüzyıl becerileri ışığında FATİH projesi değerlendirmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2).
• Wang, H. (2012). A New era of science education: science teachers‘ perceptions and classroom practices of science, technology, engineering, and mathematics (STEM) ıntegration. (Doctoral dissertation). Retrieved from Proquest. (3494678)
• Yamak, H., Bulut, N., ve Dündar, S. (2014). 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile fene karşı tutumlarına FeTeMM etkinliklerinin etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2).