RESSAM SEURAT’IN GRANDE JATTE ADASI’NDA BİR PAZAR ÖĞLEDEN SONRASI ADLI TABLOSU VE BESTECİ WEBERN’İN OP. 21 SENFONİ ADLI ESERLERİNDEN HAREKETLE NOKTACILIK

Yıl 2016, Sayı: 1, 129 - 143, 01.12.2016

Bülent Yüksel

Öz

Bu makalede, Noktacılık akımı, Ressam Georges Seurat’nın Grande Jatte Adası’nda Bir Pazar Öğleden Sonrası, Besteci Anton Webern’in ise Op.21 Senfoni adlı yapıtları özelinde incelenmektedir. Bu kapsamda sırasıyla Noktacılığın tarihsel arka planı, Seurat’nın resim anlayışı, Grande Jatte Adası’nda Bir Pazar Öğleden Sonrası adlı tablo, Webern’in Noktacılığa yaklaşımı ve Op. 21 Senfoni’si incelenmiş; bu yapıtlar karşılaştırılmıştır. Makalenin amacı, söz konusu yapıtlar özelinde Noktacılık akımına projeksiyon tutarak, bu akımın beslendiği damarları ve ortaya çıkış nedenlerini yeni bir zemine oturtmaktır. Noktacılık akımının felsefi arka planı, tıpkı Webern’in yapıtlarındaki palindrom gibi hem makalenin çıkış hem de varış noktasıdır. Yapılan inceleme ve çözümlemeler neticesinde, Georges Seurat ile Anton Webern’in, farklı sanat dallarının temsilcileri olmasına karşın benzer yaklaşımlar sergiledikleri görülür. Ancak temsil ettikleri sanat dallarının kendine özgü koşulları nedeniyle bu sanatçıların yapıtlarında, Noktacılık akımının farklı izdüşümlerine de rastlanabilir. Söz konusu farklılıklar, Seurat ile Webern’in aynı akım içinde değerlendirilmesine engel değildir. İnsanoğlu tarih boyunca, ele aldığı her nesneyi bölüp, parçalara ayırma eğiliminde olmuştur. Özellikle Rönesans’tan sonra hakikati de kendi dışında bir olgu olarak değerlendirmeye başlamıştır. Bilim ve sanat gibi alanlarda da uzmanlaşmaya doğru bir yönelim başlamış, bu kapsamda parçalama eğilimi söz konusu alanlara da yansımıştır. Bu eğilimin sosyolojideki yansıması birey, psikolojideki yansıması şizofreni, fizikteki yansıması ise atomun parçalanmasıdır. Söz konusu eğilim doğrultusunda sanat dalları gittikçe ana gövdeden uzaklaşarak daha spesifik alt dallara ayrılmış, ortaya çıkan her alt dal ise özerk bir nitelik kazanmıştır. Sürekli yeni filizler veren bu dallar, sonunda Noktacılık akımına kadar gelip dayanmıştır. Symphony, Op. 21 ve A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte bu filizlenmenin en önemli meyveleri arasında gösterilebilir.

Anahtar Kelimeler

Noktacılık, Webern, Seurat, Op. 21 Senfoni, Grande Jatte Adası’nda Bir Pazar Öğleden Sonrası

POINTILLISM FROM THE WORKS OF PAINTER SEURAT’S “A SUNDAY AFTERNOON ON THE ISLAND OF LA GRANDE JATTE” AND COMPOSER WEBERN’S “SYMPHONY, OP. 21”

Öz

This article involves analyzing the Pointillism technique specifically by Painter Seurat’s A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte and Composer Webern’s Symphony, Op. 21. Within this framework, historical backround of Pointillism, Seurat’s painting perception, the scene named as A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte, Webern’s approach toward the Pointillism and Symphony, Op. 21 were studied respectively, then these works were compared. The purpose of this research is to build on a new ground of feeding streams and emerging causes of this method by shedding light on the Pointillism technique specific to aforementioned works. The philosophical background of the Pointillism technique is both the origin and destination of the article, just like the palindrome in Webern's works. As a result of the analyzes, it can be seen that although Georges Seurat and Anton Webern are representatives of different art branches, they exhibit similar approaches. But, due to the original conditions of the arts they represent, different projections of the Pointillism technique can be observed in the works of these artists. Such differences do not preclude the evaluation of Seurat and Webern in the same movement. Throughout history, mankind has tended to disintegrate every object it dealt with. Especially after the Renaissance, he began to consider the truth as a phenomenon outside of itself. A trend towards specialization in fields such as science and art has begun, therefore the tendency of disintegration is also reflected in these areas. The reflection of this tendency to disintegrate, is the individual in the sociology, the schizophrenia in the psychology and the division of the atom in the physics. In the direction of the trend, the art branches gradually move away from the main body, focusing on subdivisions, and every subdivision becomes a main division itself. The continuous sprouting of this specialization eventually came up to the border Pointillism technique. Symphony, Op. 21 and A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte can be shown as the most important foliage of this continuous sprouting.

Anahtar Kelimeler

Pointillism, Anton Webern, Georges Seurat, Symphony Op. 21, A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte