HEİDEGGER FELSEFESİNDE TEKNOLOJİ VE İNSAN İLİŞKİSİ: HAYAO MİYAZAKİ’NİN “RÜZGARLI VADİ” ANİME FİLM ANALİZİ

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 15, 52 - 60, 31.12.2022

Elif Dokur

Öz

Modern felsefeyle birlikte teknik kavramların başka dillere aktarılması, zamanla anlam değişikliğine
uğramasına yol açmıştır. İnsanın özne konumuna sokulmasıyla birlikte teknik ve tekniğin özü arasında olan
bağ birbirinden uzaklaşmıştır. Martin Heidegger; teknolojiyi hakikat’i bulmak ve hakikate doğru gitmek
çerçevesinde bir bakış açısıyla ele alır ve değerlendirir. Heidegger, bu bakış açısını Aristoteles düşüncesi
üzerinden inceler. Bu çerçevede Heidegger, teknolojinin kurtarıcı bir yönü olup olamayacağı sorusunu
araştırmasına dahil eder.
Bu çalışma, teknolojinin gelişip ilerlemesiyle birlikte sorunsallaşan teknik problem ve insanla birlikte ortaya
çıkan etkilerden bahsederek; teknolojinin yeniden sorgulanması gerektiğini vurgulamıştır. Bu bağlam
içerisinde Heidegger’in teknolojiye bakış açısına yer verilmiş, teknoloji ve insan arasındaki ilişki süreci ele
alınmıştır.
Çalışmanın birinci bölümünde Heidegger’in teknolojiye dair görüşleri incelenmiştir. Daha sonrasında
Heidegger’in teknoloji ve insan ile ilişkisi hakkındaki düşüncesini doğa üzerinden ele alarak, Hayao
Miyazaki'nin “Rüzgarlı Vadi” anime filmi analiz edilmiştir. Filmde Heidegger gibi, sanatın önemini, doğayı
ve teknolojiyi daha derin bir bakış açısıyla göstermeyi amaçlamıştır. Çalışma Miyazaki’nin öne çıkan filmi
“Rüzgarlı Vadi”yi içerik analizi yöntemiyle ele alarak, insanın doğa ve teknoloji ile ne şekilde etkileşime
girmesi gerektiği konusunda alternatif bir görüş sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Heidegger, Teknoloji, insan, Doğa, Rüzgarlı Vadi

TECHNOLOGY AND HUMAN RELATION IN HEIDEGGER’S PHILOSOPHY: HAYAO MIYAZAKI’S “NAUSICAA OF THE VALLEY OF THE WIND” ANIME FILM ANALYSIS

Öz

The transfer of technical concepts to other languages with modern philosophy has led to a change in meaning
over time. With the human being put into the subject position, the bond between technique and the essence
of technique has moved away from each other. Martin Heidegger considers and evaluates technology from
a perspective within the framework of finding the truth and moving towards the truth. Heidegger examines
this point of view through Aristotle's thought. In this context, Heidegger includes the question of “whether
technology can be a redemptive aspect or not” in his research.
This study emphasizes that technology should be re-examined by addressing the technical problem that
becomes problematic with the development and progress of technology and the effects that occur on people.
In this context, Heidegger's perspective on technology is mentioned and the relationship process between
technology and human is examined.
In the first part of the study, Heidegger's views on technology were examined. Afterwards, Hayao
Miyazaki's “Nausicaä of the Valley of the Wind” was analyzed by considering Heidegger's thoughts about
technology and its relationship with humans through nature. Like Heidegger, it lead to a deeper
understanding of the importance of art, nature, and technology. The study presents an alternative view on
how people should interact with nature and technology, by handling Miyazaki's prominent film “Nausicaä
of the Valley of the Wind” with the method of content analysis.

Anahtar Kelimeler

Heidegger, Teknoloji, insan, Doğa, Rüzgarlı Vadi

Kaynakça

• Bonnici, J. (2017). Ethics Animated Hayao Miyazaki, Martin Heidegger and Hans Jonas, https://www.academia.edu/37546294/Ethics_Animated_Hayao_Miyazaki_Martin_Heidegger_and_Hans_ Jonas, (erişim tarihi: 10.05.2020).
• Bolt, B. (2010). Yeni Bir Bakışla Heidegger, (Çev: Murat Özbank), İstanbul: Kolektif Kitap Yayınevi.
• Çüçen, A. K. (2018). Heidegger'de Varlık ve Zaman, Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Delice, D. (2017). Heidegger'in Tekniğin Kökenine İlişkin Soruşturması, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 23, s.307-328.
• Gravett, P. (2008). Manga Japon Çizgi Romanının Tarihi, Rüstem Baksoy(çev), İstanbul: Plan B.
• Güngör, N., Binark, M. (1993). Televizyonda ve Basında Haberler: Karşılaştırmalı İçerik Çözümlemesi, Amme İdaresi Dergisi, Sayı: 10, 139-170.
• Heidegger, M. (1997). Tekniğe Yönelik Soru, (Çev: Doğan Özlem), İstanbul: AFA Yayıncılık.
• Heidegger, M., (1977). The Question Concerning Technology, And Other Essays. 1st ed. New York: Harper & Row.
• Heidegger, M. (2013). Olmaya Bırakılmışlık, (Çev: Mesut Keskin), İstanbul: Avesta Basın Yayınları
• Jonas, H. (1984). The Imperative Of Responsibility. 1st ed. Chicago: University of Chicago Press.
• Karaman, D. (2019). Animede Zaman- Mekan Anlatımı ve Histografik Temelleri: Miyazaki Animeleri Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Kırmacı, N. Y. (2011). Martin Heidegger’de Teknoloji Problemi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Şen A. (2014), Çevresel Kıyametin Eşiğinde Doğa ile Barış Hala Mümkün mü? Prenses Mononoke ve Rüzgarlı Vadi, https://www.academia.edu/9754697/%C3%87evresel_K%C4%B1yametin_E%C5%9Fi%C4%9Fin de_Do%C4%9Fa_ile_Bar%C4%B1%C5%9F_Hala_M%C3%BCmk%C3%BCn_m%C3%BC_Pren ses_Mononoke_ve_R%C3%BCzgarl%C4%B1_Vadi (erişim tarihi: 13.05.2020).
• Menken, Ö. (2022). Heidegger’in Teknoloji Anlayışı Üzerinden “Prenses Mononoke” Filminin Çözümlenmesi ve Bir Uygulama Filmi, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Odell, C., Blanc, M. (2011). Hayao Miyazaki ve Isao Takahata Filmleri, Stüdyo Ghibli, İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• Ökten. K. H. (2012). Heidegger Kitabı, İstanbul: Agora Kitaplığı.