Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretiminde Okuma Motivasyonu Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 4, 401 - 411, 30.12.2019

Semih Alper Dündar Halil Erdem Çocuk

https://doi.org/10.29228/ijlet.39665

Öz

Bu araştırma, yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin okuma motivasyonlarına ilişkin algılarını ölçen, güvenirliği
ve geçerliği yüksek bir ölçek geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın amacı, yabancılara Türkçe öğretiminde
okuma motivasyonlarının belirlenmesinde kullanılabilecek bir ölçek geliştirmek olduğundan, araştırma, “temel
araştırma” niteliğindedir. Bu doğrultuda, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazılı metinlerinden ve alan
yazındaki ilgili çalışmalardan yararlanılarak 63 maddelik bir deneme formu oluşturulmuştur. Deneme formundaki
maddeler, beş kategorili olarak derecelendirilmiştir. Hazırlanan form, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen 360
katılımcıya uygulanmıştır. Varimax döndürme ile gerçekleştirilen açımlayıcı faktör analizi sonucunda 29 maddelik
beş faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Faktör analizi sonucunda toplam varyans %49,1’dir. Her bir faktörün açıkladığı
toplam varyans ise sırasıyla %12,84; %10,34; %10,12; 8,2 ve %7,59’dur. Her faktöre ilişkin özdeğerler sırasıyla 5,40;
3,15; 2,30; 1,94; 1,42’dir. Ölçeğin alfa güvenirliği 0,843 olarak hesaplanmıştır. Faktör analizi bulguları, ölçeğin yapı
geçerliğinin sağlandığını ortaya koymaktadır

Anahtar Kelimeler

: Yabancılara Türkçe Öğretimi, okuma becerisi, motivasyon, güvenirlik, geçerlik

Developing Reading Motivation Scale in Teaching Turkish as a Foreign Language: Reliability and Validity Study

Öz

This study was conducted to develop a high reliability and validity scale that measures the perceptions of Turkish
language learners about reading motivation. In this direction, a 63-item trial form was created by using written
texts of the learners of Turkish as a foreign language and related studies in the literature. The items in the trial form
were graded into five categories. The form was applied to 360 participants who learned Turkish as a foreign
language. As a result of exploratory factor analysis performed with Varimax rotation, a five-factor structure with
29 items was obtained. As a result of factor analysis, total variance is 49.1%. The total variance explained by each
factor was 12.84%; 10.34%; 10.12%; 8.2% and 7.59%. The eigenvalues for each factor were respectively 5.40; 3.15;
2.30; 1.94; 1.42. Alpha reliability of the scale was calculated as 0.843. Factor analysis findings revealed that the
construct validity of the scale was achieved.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish to Foreigners, reading skill, motivation, reliability, validity

Kaynakça

• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi. Cambria, J., & Guthrie, J. T. (2010). Motivating and engaging students in reading. The NERA Journal, 46(1), 16-29.
• Çeliktürk, Z. ve Yamaç, A. (2015). İlkokul ve Ortaokul Öğrencileri İçin Okuma Kaygısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Elementary Education Online, 14(1), 97‐107, 2015. İlköğretim Online, 14(1), 97‐107, 2015.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.