Yabancılar için Türkçe Okuma Kitaplarında Yer Alan İkileme, Deyim ve Atasözlerinin Kullanım Sıklığı ve Seviyelere Göre Dağılımı

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 112 - 142, 30.06.2020

Gökçen Göçen , Gülümser Karabulut Nuran Yıldız Memiş Mustafa Darama

Öz

Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesinde sözcükler ve hedef söz varlığı unsurlarından olan ikileme, deyim ve atasözleri hem
söz varlığını geliştirmede hem de kültür aktarımını sağlamada önemli bir yere sahiptir. Bu önemle yapılan çalışmada yabancılar
için Türkçe okuma kitaplarında geçen ikilemeleri, deyimleri ve atasözlerini tespit etmek; bunların kullanım sıklığını ve
seviyelere dağılımını incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla doküman analiziyle gerçekleştirilen çalışmada Erdem Yayınları
tarafından yayınlanan ve A1, A2, B1, B2, C1 seviyelerinde olmak üzere 8 kitaptan oluşan yabancılar için Türkçe okuma
kitaplarındaki ikilemeler, deyimler ve atasözleri incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda incelenen okuma kitaplarında var olan
ikilemelerin ve deyimlerin ilk defa hangi dil seviyesinde yer aldığı tespit edilmiş ve bunların kullanım sıklıkları belirlenmiştir.
İncelenen yabancılar için okuma kitaplarında atasözü kullanımına ise rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, yabancılar için Türkçe okuma kitapları, sözcük öğretimi, sözcük sıklığı.

The Frequency of Use and Distribution of Reduplications, Idioms and Proverbs in Turkish Graded Readers For Foreigners by Levels

Öz

The teaching of reduplication, idioms and proverbs, which are the elements of vocabulary in teaching Turkish to foreigners, has
an important place both in developing vocabulary and providing cultural transfer. In this study, it is aimed to identify the
reduplications, idioms and proverbs in Turkish graded readers for foreigners and to analyze their frequency and distribution by
level. For this purpose, the reduplications, idioms and proverbs in 8 Turkish graded readers for foreigners at A1, A2, B1, B2, and
C1 levels published by Erdem Publications have been analyzed for this study, which employs document analysis. At the end of
the study, the first level that each reduplication and idiom have been mentioned for the first time, and their frequency of use
have been identified. No proverbs have been found in the graded readers analyzed within the scope of this study.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a foreign language, Turkish graded readers for foreigners, teaching vocabulary, word frequency

Kaynakça

• Açık, F. (2013). Temel Türkçe (A1-A2) için söz dağarcığı tespit denemesi. Abdurahman Güzel için Armağan Kitabı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akpınar, M., & Açık, F. (2010). Avrupa dil gelişim dosyası bağlamında yabancılara Türkçe öğretiminde deyim ve atasözlerinin öğrenme-öğretme sürecine aktarımı. III. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Aksan, D. (1998). Her yönüyle dil-ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: TDK Yayınları. Aksan, D. (2006). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
• Aksan, Y., Aksan, M., Mersinli, M., & Demirhan, U. U. (2017). A frequency dictionary of Turkish. London and New York: Routledge, Taylor & Francis Group.
• Aksan, Y., Mersinli, Ü., & Yaldır, Y. (2011). İlköğretim Türkçe ders kitapları derlemi ve Türkçe ulusal dil derlemi örneklemindeki sözcük sıklıkları. D. Günay, & diğerleri (Ed.), Türkçe Öğretimi Üzerine Çalışmalar (s. 397-407). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.