Narration in Poetry and Narrative Features of Rıfat Ilgaz's Poem: “Kuş Misali"

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 99 - 110, 30.03.2021

Gülsemin Hazer

Öz

Rıfat Ilgaz, who has adopted the socialist-realist understanding of art, generally focuses on the problems of the working class and the poor masses in his poems. Most of the poems of the poet, who handles the troubles of the class thought by him to be oppressed and wronged, have a structure and essence that can be considered as "narrative poetry". The narrative weave of these poems include the troubles, daily lives, poverty and problems of ordinary people. Although poetry and short story are different literary genres, a relationship can also be established between them in the context of narrative. Poetry, one of these two genres which are fundamentally narrative, have narrative features occasionally, the short story can also sometimes emerge like a lyrical poem by writer. In this study, first of all, the concepts of narrative poetry and poetry-story are discussed; the narrative element in poetry and the way the poetry approaches the story. Rıfat Ilgaz's poem "Kuş Misali (Like a Bird)" in his poetry book called Yaşadıkça (As Long As We Live). In the poem, which has narrative features in the poetic discourse, it is more or less adhered to the event, person, time and place as in narrative texts; and a poetic discourse that reveals the importance of poetry is included as well. While analyzing the poem in accordance with "reflective-narrative short stories" and "lyrical short stories", which are shown as two types of short stories, it was attempted to show the narrative features of the text.

Anahtar Kelimeler

Rıfat Ilgaz, poetry, short story, narrative poetry, lyrical short stories, stages of the narrative

Şiirde Anlatı ve Rıfat Ilgaz’ın “Kuş Misali” Şiirinde Öyküsel Özellikler

Öz

Toplumcu gerçekçi sanat anlayışını benimsemiş olan Rıfat Ilgaz, şiirlerinde genel olarak çalışanların, yoksul insanların dertlerine odaklanır. Ezilip, haksızlığa uğradığını düşündüğü sınıfın dertlerini anlatan şairin çoğu şiiri, “anlatımlı şiir” olarak değerlendirilebilecek bir yapı ve öz taşımaktadır. Bu şiirlerin anlatı örgüsünde; sıradan insanın dertlerine, gündelik hayatlarına, yoksulluklarına, sıkıntılarına yer verilir. Şiir ile kısa öykü, farklı edebî türler olmalarına rağmen, anlatı bağlamında aralarında bir yakınlık kurulabilir. Özünde anlatı olan bu iki türden şiir bazen öyküsel özellikler taşırken, kısa öykü de bazen yazarın kaleminden lirik bir şiir gibi çıkabilir. Bu çalışmada, öncelikle anlatımlı şiir ve şiir öykü kavramları ele alınmış, şiirdeki anlatı unsuru ve şiirin öyküye yaklaşma biçimi üzerinde durulmuştur. Rıfat Ilgaz’ın Yaşadıkça adlı şiir kitabında yer alan ve içinde öyküsel özellikler barındıran “Kuş Misali” şiirinde, hem anlatısal metinlerde olduğu gibi olaya, kişiye, zamana ve mekâna az çok bağlı kalınmış hem de şiiriyetin önemsendiğini açığa çıkaran bir şiirsel söyleyişe yer verilmiştir. Şiir, kısa öykünün iki türü olarak gösterilen “yansıma aktarmalı öyküler” ile “lirik öyküler”in taşıdığı unsurlara göre incelenirken, metnin taşıdığı öyküsel özellikler gösterilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rıfat Ilgaz, şiir, kısa öykü, anlatımlı şiir, lirik öykü, anlatının evreleri

Kaynakça

• Bezirci, A. (1992). Rıfat Ilgaz. İstanbul: Çınar Yay.
• Bohner, C.- Grant, L. (2006). Short Fiction Classic and Contemporary. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Bourneur, R.- Quellet, R. (1989). Roman Dünyası ve İncelenmesi. Çev.: Hüseyin Gümüş, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
• Cuddon J. A. (2013). A Dictionary of Literary Terms and Literary Theory. Wiley-Blacwell Publication.
• Culler, J. (2007). Yazın Kuramı. Çev.: Hakan Gür, Ankara: Dost Yayınevi.
• Eagleton, T. (2011). Şiir Nasıl Okunur. Çev.: Kaya Genç, İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Erden, A. (2010). Kısa Öykü ve Dilbilimsel Eleştiri. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• Fischer, E. (1993). Sanatın Gerekliliği. Çev.: Cevat Çapan, Ankara: V Yay.
• Ilgaz, R. (1992). “Kuş Misali”. Yaşadıkça. İstanbul: Çınar Yay. s.51-54.
• Ilgaz, R. (2002). Bütün Şiirleri (1927-1991). Haz.: Aydın Ilgaz, İstanbul: Çınar Yay.
• Kıran (Eziler), A. - Kıran, Z. (2003). Yazınsal Okuma Süreçleri. Ankara: Seçkin Yay.
• Moran, B. (1994). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: Cem Yay.
• Necatigil, B. (1999), “Şiirimizde Hikâye”, Düzyazılar II. İstanbul: Yapı Kredi Yay., s.185-196.
• Necatigil, B. (2009), Şiirler- Bütün Yapıtları. Haz.: Ali Tanyeri-Hilmi Yavuz, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Necatigil, B. (1995), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yay.
• Öztorun, H. (1997). Şair Olarak Rıfat Ilgaz. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sezer, S. (1989). “Rıfat Ilgaz’ın Şiiri: Hüzün ve Alay”. Varlık, 979 (Nisan), s. 21-22.
• Süreya, C. (2008). Üstü Kalsın. Haz.: Doğan Hızlan, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Todorov, T. (2001). Poetikaya Giriş. Çev.: Kaya Şahin, İstanbul: Metis Yayınları.
• Watt, I. (2007), Romanın Yükselişi. Çev.: Ferit Burak Aydar, İstanbul: Metis Yay.
• Wellek, R.- Warren, A. (1993). Edebiyat Teorisi. Çev.: Ömer Faruk Huyugüzel, İzmir: Akademi Kitabevi