An Analysis of Tülin Kozikoğlu's Books in Context of Supporting Creative Thinking Skills in Early Childhood

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 4, 159 - 177, 30.12.2023

Seda Çağrıcı Zühal Gizir Ergen

https://doi.org/10.29228/ijlet.72914

Öz

With the developing technology and changing world conditions, people's needs have changed, and educational programmes and philosophies have also changed in order to adapt to these conditions and to catch up with the current ones. In the new world order where communication has gained a lot of importance, language and thinking skills have become more prioritised. Since the early childhood period has an important share in the formation of personality, the importance of literary texts for children of this period increases. In this study, the main aim was to analyze the books of Tülin Kozikoğlu, one of the writers of children's literature, in the context of supporting creative thinking skills in early childhood. Tülin Kozikoğlu's stories have been translated into many foreign languages and she organizes creative writing workshops for children, teachers and adults. Twenty-seven works of Tulin Kozikoğlu published until 2021 were analyzed as study materials. In this qualitative study, document analysis data collection method was used. In order to classify the data, the source units and context units of the research were determined and categories were determined in line with the units and a 'checklist for determining creative thinking skills in illustrated storybooks' was created. According to the checklist, storybooks were evaluated separately in terms of their titles, cover and binding features, illustrations and texts to support creative thinking skills, and the data obtained were described. It was concluded that the titles, covers, illustrations and texts in Tülin Kozikoğlu's books have elements that support creativity in terms of emotional expression, fantastic elements, richness and colorfulness of imagination, front and back cover integrity, unconventional visualization, movement or activity, extending and crossing borders, unconventional auditoryisation.

Anahtar Kelimeler

Preschool period, Children’s literature, Creative thinking, Children’s picture book, Tülin Kozikoğlu

Tülin Kozikoğlu’nun Kitaplarının Erken Çocuklukta Yaratıcı Düşünme Becerilerini Desteklemesi Bağlamında İncelenmesi

Öz

Gelişen teknoloji, değişen dünya şartlarıyla birlikte insanların ihtiyaçları değişmiş, bu şartlara uyum sağlayabilmek, güncel olanı yakalayabilmek için eğitim program ve felsefeleri de değişmiştir. İletişimin fazlaca önem kazandığı yeni dünya düzeninde, dil ve düşünme becerileri daha öncelikli hale gelmiştir. Erken çocukluk dönemi kişiliğin oluşumunda önemli bir paya sahip olduğu için, bu dönem çocuğuna yönelik edebi metinlerin önemi artmaktadır. Bu çalışmada çocuk edebiyatı yazarlarından Tülin Kozikoğlu’nun kitaplarının erken çocuklukta yaratıcı düşünme becerilerini desteklemesi bağlamında incelenmesi başat amaç olmuştur. Tülin Kozikoğlu’nun bir çok yabancı dile çevirisi yapılan öykülerinin bulunmasının yanı sıra çocuklar, öğretmenler ve yetişkinler için yaratıcı yazı atölyeleri düzenlemesi yazarın araştırma konusu olmasının sebeplerindendir. Çalışma materyalleri olarak Tülin Kozikoğlu’nun 2021 yılına kadar yayımlanmış yirmi yedi eseri incelenmiştir. Nitel bir araştırma olan bu çalışmada doküman analizi veri toplama yöntemi kullanılmıştır. Verileri sınıflandırmak üzere araştırmanın kaynak birimleri ve bağlam birimleri saptanmış ve birimler doğrultusunda kategoriler belirlenerek ‘resimli öykü kitaplarında yaratıcı düşünme becerilerini belirlemeye yönelik kontrol listesi’ oluşturulmuştur. Kontrol listesine göre öykü kitapları başlıkları, kapak ve cilt özellikleri, çizimleri ve metinleri açısından ayrı ayrı yaratıcı düşünme becerilerini desteklemeye yönelik değerlendirilmiş, elde edilen veriler betimlenmiştir. Tülin Kozikoğlu’nun kitaplarındaki başlık, kapak, resim ve metinlerin; duygusal dışavurum, fantastik unsurlar, hayal gücü zenginliği ve renkliliği, ön ve arka kapak bütünlüğü, alışılmamış görselleştirme, hareket veya faaliyet, sınırları uzatma ve geçme, alışılmamış işitselleştirme açısından yaratıcılığı destekleyen unsurlar taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Erken çocukluk dönemi, Çocuk edebiyatı, Yaratıcı Düşünme, Resimli çocuk kitabı, Tülin Kozikoğlu

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. (6. bas.). Sakarya Kitabevi.
• Araz, A. ve Erkuş, A. (2014). Duygu dışavurum tarzlarının kavramsallaştırılması ve ölçümü: Bir envanter geliştirme çalışması, Türk Psikoloji Dergisi, 29(74), 50-61.
• Asan, T. (2021). Kitap kapağının iki yüzü, Akdeniz Sanat, 15(28), 227-254
• Aslan, A. E. (1999). Adaptation of Torrance Test of Creative Thinking, Washington D.C: International Conference on Test Adaptation Proceedings. George Town Univercity.
• Asutay, H. (2013). Çocuk yazınının fantastik dünyası: Masallar. Turkish Studies, 8(13), 265-278.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15.
• Elo, S., Kyngäs H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115.
• Erduran, N. (2022). Okul öncesi eğitime devam eden çocukların mizaç özellikleri ile yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi
• Ertekin, A. (2007). Fantastik yazın nedir? Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 3546.
• Galda, L., ve Cullinan, B. E. (2001). Literature and the child, (5. bas.). Wadsworth.
• Gönen, M. (2000). Okulöncesi çocuk edebiyatı. (1. bas.). Çocuk Vakfı Yayınları.
• Gönen, M., Uludağ, G., Tanrıbuyurdu, E. F. ve Tüfekçi, E. (2014). 0-3 Yaş çocuklarına yönelik resimli çocuk kitaplarının özelliklerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(291),126-139.
• Gönen, M., Uygun, M., Erdoğan, Ö., ve Katrancı, M. (2012). Resimli çocuk kitaplarının fiziksel, içerik ve resimleme özellikleri açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 42(196) 258- 272.
• Gross, J. J. ve John, O. P. (1995). Facets of emotional expressiv¬ity: Three self-report factors and their correlates. Personality and Individual Differences, 19, 555-568.
• Jalongo, M.R. (2004). Young Children and Picture Books, (2. bas.). National Association for the Education of Young Children.
• Kalyoncu, N., Dağlı S.B. (2007). Çocuklar için yaratıcı yazı çalışmaları: İlk konumuz günlükler. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
• Kenndy-Moore, E. ve Watson, J. C. (1999). Expressing emotion: Myths, realities, and therapeutic strategies. (1. bas.). The Guilford Press.
• Kılıç, Z., Değirmenci, Ş., Ünsal, F. Ö. ve Uyanık Balat, G. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik resimli çocuk kitaplarında yer alan temel kavramların incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0 (44), 424-441.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Kozikoğlu, T. (2012). Özgürlüğünü Arayan Kelebek, (1. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2017). Korkak Kuş Sema, (5. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2018). Bilmiş Fare Tuna, (6. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2018). İnatçı Kirpi Mina, (8. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2018). Mutsuz Kedi Dila, (8. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2018). Sabırsız Sinek Feza, (6. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2018). Tembel Balık Sefa, (8. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2019). Bir Çizgi Film Daha! Mali, (8. bas.). İletişim Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2019). Hayvanları Çok Seviyorum! Veli, (8. bas.). İletişim Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2019). Hepsi Benim! Foli, (7. bas.). İletişim Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2019). Kıskanç Kurbağa Eda, (7. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2019). Öfkeli Örümcek Rıza, (10. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2019). Pes Etmek Yok, (1. bas.). İletişim Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2019). Sırası mı Şimdi!, (1. bas.). İletişim Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2019). Utangaç Köpek Kaya, (6. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2020). Aman Nazar Değmesin, (1. bas.). Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Kozikoğlu, T. (2020). Bir Tanecik Oğlum, (1. bas.). Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Kozikoğlu, T. (2020). Dondurma Yok mu? Peli, (9. bas.). İletişim Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2020). Dönme Dolap, (3. bas.). Doğan ve Egmont Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2020). Kelebeğini Arayan Ayşe, (10. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2021). Ben Bir Ressamım! Dali (8. bas.). İletişim Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2021). Bulutunu Arayan Su Damlası, (12. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2021). Bu Ne Tatlı Şey Böyle! Loli, (8. bas.). İletişim Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2021). El ele, (1. bas.). Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Kozikoğlu, T. (2021). Harika Bir Uçurtma, (2. bas.). İletişim Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2021). Hiç Uykum Gelmedi! Ali, (9. bas.). İletişim Yayıncılık.
• Kozikoğlu, T. (2021). Yemeğini Arayan Tırtıl, (11. bas.). Sev Yayıncılık.
• Kring, M.A., Smith, D.A. ve Neale, J.M. (1994). Individual Differences in Dispositional Expressiveness: Development and Validation of the Emotional Expressivity Scale, Journal of Personality and Social Psychology, 66(5), 934-949.
• Külük, C. Ş., (2013). Resimli çocuk kitaplarının nitelik sorunsalı ve çocuğun sanat eğitimi sürecindeki yeri: Delioğlu’nun resimlediği yapıtlar üzerine bir inceleme, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 393-417.
• Mert Duran C.N. (2017). Dil ve edebiyat öğretiminde söylem: Ömer Seyfettin’in ilk cinayet hikâyesi örneği, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(12),582-589.
• Metin, Ö. (2019). Müzikli hikâye ve masalların okul öncesi eğitim dönemindeki çocukların yaratıcılık düzeylerine etkisi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Miles, M.B. ve Huberman A.M. (1994). Qualitative data analysis. (3. bas.). Sage Publications.
• Nikolajeva, M. ve Scott, C. (2000). The dynamics of picture book communication. Children’s Literature in Education, 31(4), 225-239.
• Saban, A. (2002). Öğrenme Öğretme Süreci. (6. bas.). Nobel Yayıncılık.
• Sever, S. (2002). Okulöncesi Dönemdeki Çocuklara Seslenen Kitaplarda Bulunması Gereken Temel Özellikler. Çocuk Edebiyatı. (Ed. Z. Güneş). (1. bas.). Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Sever, S. (2010). Çocuk ve edebiyat. (6. bas.). Tudem Yayıncılık.
• Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. (6. bas.). Tudem Yayıncılık.
• TDK (2005). Türkçe Sözlük, (10. bas.). Türk Dil Kurumu.
• UNESCO. (1999). Erken Çocukluk Eğitiminin Önemi Üzerine Düşünceler ve Öneriler. (1. bas.). AÇEV Yayını.
• Yeşilyurt, E. (2020). Yaratıcılık ve yaratıcı düşünme: tüm boyut ve paydaşlarıyla kapsayıcı bir derleme çalışması, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,15(25),3874-3915.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. bas.). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, O., ve Özdemir Erem, N. H. (2017). Okul öncesi çocuk kitaplarında ileti problemi: Leyla Fonten’den öyküler serisi, EKEV Akademi Dergisi, 21(72),241-262.
• Yücel, İ. H. (2006). Türkiye’de bilim teknoloji politikaları ve iktisadi gelişmenin yönü. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Türkiye’de Bilim Teknoloji Politikaları ve İktisadi Gelişmenin Yönü (sbb.gov.tr) adresinden 15 Ağustos 2023 tarihinde erişilmiştir.