SAĞLIK YÖNETİCİLERİNİN OTONOMİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ VE ÇATIŞMA YÖNETİMİ TARZLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Year 2020,
Volume: 16 Issue: 3, 603 - 622, 13.10.2020
Aygül Yanık
Meryem Örtlek
Ayten Kalaner
Abstract
Araştırmada, sağlık yöneticilerinin otonomi kişilik özelliği ve çatışma yönetimi tarzlarının
demografik ve mesleki değişkenler açısından değerlendirilmesi ve değişkenler arasındaki ilişkiyi
belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, hastanelerde görev yapan yöneticiler üzerinde yapılmıştır. Evrenin
tamamı araştırmaya dahil edilmiştir. Veriler anket formu ile toplanmış ve 153 anket değerlendirmeye
alınmıştır. Verilerin analizinde, SPSS for Windows 17.0 programı kullanılmıştır. Yöneticilerin genel
otonomi kişilik özelliğini iyi olarak tanımladığı ve genel çatışma yönetim tarzını her zaman uyguladığı
belirlenmiştir. Yöneticilerin otonomi kişilik özelliği ve çatışma yönetim tarzlarının bazı demografik ve
mesleki özelliklere göre değiştiği saptanmıştır. Otonomi kişilik özelliği ile çatışma yönetim tarzı arasında
anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.
References
- Ada, N. (2013). Örgütlerde çatışma nedenleri ve çözüm önerileri: Bir literatür çalışması. International
Journal of Social Science, 6(1), 59-74.
- Akbaba, A., & Keleş, E. (2015). İlk ve ortaokul müdürlerinin çatışma yönetim stratejilerine ilişkin
öğretmen algıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 21-43.
- Akca, C., & Erigüç, G. (2006). Hastane çalışanlarının yöneticileri ve çalışma arkadaşları ile yaşadıkları
çatışma nedenlerine yönelik bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 9(2), 126-153.
- Al-Hamdan, Z. (2009). Nurse managers, diversity and conflict management. Diversity in Health and
Care, 6, 31-43.
- Altıntaş, T. (2007). İş doyumu ve çatışma çözme stillerini etkileyen faktörlerin incelenmesi (Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Basım, H. N., Çetin, F. & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin kişilerarası çatışma çözme
yaklaşımlarıyla ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 20-34.
- Başol, E. (2014). Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin otonomi kişilik özellikleri ve problem
çözme becerilerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Türk Hava Kurumu
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Baykal, K., & Kovancı, A. (2008). Yönetici ve astlar arasındaki anlaşmazlıkların çözümüne yönelik bir
araştırma. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 3(3), 21-38.
- Can, H., Aşan Azizoğlu, Ö. & Miski Aydın, E. (2015). Örgütsel davranış. 2. Baskı, Ankara: Siyasal
Kitabevi.
- Cihangiroğlu, N., Şahin, B., Teke, A. & Uzuntarla, Y. (2015). Hemşirelerin çatışma ve mesleki bağlılık
düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(4), 599-610.
- Collins, S. S., & Henderson, M. C. (1991). Autonomy: Part of the nursing role? Nursing Forum, 26(2),
23-29.
- Cooper, T. (2003). What is conflict? How are conflicts resolved? Journal of Police Crisis Negotiations,
3(1), 83-100.
- Didişen Akçay, N., Özalp Gerçeker, N., Bahire Bolışık, Z., Başbakkal, D. Z., & Gürkan, A. (2015).
Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri
arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 5(1), 14-21.
- Dikmen, Y., Yılmaz, K. D., & Yıldırım, U. Y. (2016). Hemşirelerin otonomi düzeylerinin bazı değişkenler
açısından incelenmesi. International Refereed Journal of Nursing Researches, 8, 72-87.
- Erdoğan, İ. (1996). İşletme yönetiminde örgütsel davranış. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
- Erkuş, A., & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin çalışanların çatışma yönetim tarzlarına
etkisi: Savunma sanayiinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,
23(2), 213-242.
- Gellatly, J. R., & Irving, P. G. (2001). Personality, autonomy, and contextual performance of managers.
Human Performans, 14(3), 231-245.
- Gürer, A., Öneren, M., & Bozacı, İ. (2014). Çalışanların bireysel değerleri ile örgütsel çatışma yönetimi
arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Kamu yöneticileri üzerine bir araştırma. International Journal
of Social Science, 29, 439-455.
- Karagözoğlu, Ş., & Kangallı, P. (2009). Autonomy levels among nurses: Professional-institutional factors
that affect autonomy. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 29(5), 1085-1097.
- Karcıoğlu, F., Gövez, E., & Kahya, C. (2011). Yöneticilerin iletişim tarzı ve kullandıkları çatışma yönetim
stili arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 327-340.
- Kaya, N., Aştı, T., Acaroğlu, R., Kaya, H., & Şendir, M. (2006). Hemşire öğrencilerinin sosyotropikotonomik
kişilik özellikleri ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik
Yüksekokulu Dergisi, 10(3), 1-11.
- Kayalar, F. (2016). Comparison of sociotropic and autonomic personality traits of educational managers
in terms of some variables. The Journal of International Education Science, 3(6), 309-322.
- Koçel, T. (2018). Sanayi toplumundan bilgi toplumuna işletme yöneticiliği: Yönetim ve organizasyon,
organizasyonlarda davranış, klasik, modern, çağdaş ve güncel yaklaşımlar. Genişletilmiş 17.
Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş.
- Khan, L. M., Langove, N., Shah, F. A., & Javid, M. U. (2015). The modes of conflicts and managerial
leadership styles of managers. Global Business and Management Research: An International
Journal, 7(2), 44-52.
- Kıdak, B. L., Demir, S., Çeber, E., & Turgay, S. A. (2011). İzmir’de bir hastanede yöneticilerin çatışma
yönetim stilleri ve çalışanların algılamaları. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 14(1), 1-25.
- Michael, R. B., Gilchrist, J. E., Rector, A. N., Dickens, E. S., Joffe, T. R., Levitt, A., Levitan, D. R., &
Kennedy, H. S. (2001). The stability and validity of the sociotropy and autonomy personality
dimensions as measured by the revised personal style inventory. Cognitive Therapy and Research,
25(6), 765-779.
- McKibben, L. (2017). Conflict management: Importance and implications. British Journal of Nursing,
26(2), 100-103.
- Otrar, M., & Övün, Y. (2007). Okul müdürlerinin çatışma yönetim stilleri ve öğretmenlerde oluşturduğu
stres düzeyi arasındaki ilişki (Gebze ilçesi örneği). Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi
Eğitim Bilimleri Dergisi, 26, 95-110.
- Rahim, M. A. (1983). A measure of styles of handling interpersonal conflict. Academy of Management
Journal, 26(2), 363-376.
- Rahim, M. A. (2002). Toward a theory of managing organizational conflict. The International Journal of
Conflict Management, 13(3), 206-235.
- Soysal, A. (2008). Çalışma yaşamında kişilik tipleri: Bir literatür taraması. Çimento Endüstrisi İşverenleri
Sendikası, 4-19.
- Şahin, A., Emini, T. F., & Ünsal, Ö. (2006). Çatışma yönetimi yöntemleri ve hastane örgütlerinde bir
uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 555-568.
- Şahin, H. N., Ulusoy, M., & Şahin, N. (1993). Exploring the sociotropy-autonomy dimensions in a sample
of Turkish psychiatric inpatients. Journal of Clinical Psychology, 49(6), 751-763.
- Şahin, S., & Aksu, S. G. (2015). İdari göreve sahip akademisyenlerin kişilik özellikleri ile kullandıkları
çatışma çözme stilleri ilişkisi: İzmir ili örneği. İşletme Fakültesi Dergisi, 16(2), 135-154.
- Tuna, M., Türkmen, F. (2015). Kişilik tiplerinin çatışmayı yönetme yöntemlerine etkisi. İşletme
Araştırmaları Dergisi, 7(4), 43-65.
- Twomey, M. (2015). Why worry about autonomy? Ethics and Social Welfare, 9(3), 255-268.
- Yardan, E., & Dikmetaş, H. (2013). Hastane çalışanlarının sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ile
psikolojik sözleşme algılamaları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(1), 134-
145.
- Yılmaz, F., & Öztürk, H. (2011). Hastanelerde yönetici hemşirelerin karşılaştıkları çatışma nedenleri ve
çatışma yönetim yaklaşımları. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi, 19(3), 145-152.
- Yürür, S. (2009). Yöneticilerin çatışma yönetim tarzları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizine
yönelik bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1), 23-42.
Year 2020,
Volume: 16 Issue: 3, 603 - 622, 13.10.2020
Aygül Yanık
Meryem Örtlek
Ayten Kalaner
References
- Ada, N. (2013). Örgütlerde çatışma nedenleri ve çözüm önerileri: Bir literatür çalışması. International
Journal of Social Science, 6(1), 59-74.
- Akbaba, A., & Keleş, E. (2015). İlk ve ortaokul müdürlerinin çatışma yönetim stratejilerine ilişkin
öğretmen algıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 21-43.
- Akca, C., & Erigüç, G. (2006). Hastane çalışanlarının yöneticileri ve çalışma arkadaşları ile yaşadıkları
çatışma nedenlerine yönelik bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 9(2), 126-153.
- Al-Hamdan, Z. (2009). Nurse managers, diversity and conflict management. Diversity in Health and
Care, 6, 31-43.
- Altıntaş, T. (2007). İş doyumu ve çatışma çözme stillerini etkileyen faktörlerin incelenmesi (Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Basım, H. N., Çetin, F. & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin kişilerarası çatışma çözme
yaklaşımlarıyla ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 20-34.
- Başol, E. (2014). Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin otonomi kişilik özellikleri ve problem
çözme becerilerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Türk Hava Kurumu
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Baykal, K., & Kovancı, A. (2008). Yönetici ve astlar arasındaki anlaşmazlıkların çözümüne yönelik bir
araştırma. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 3(3), 21-38.
- Can, H., Aşan Azizoğlu, Ö. & Miski Aydın, E. (2015). Örgütsel davranış. 2. Baskı, Ankara: Siyasal
Kitabevi.
- Cihangiroğlu, N., Şahin, B., Teke, A. & Uzuntarla, Y. (2015). Hemşirelerin çatışma ve mesleki bağlılık
düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(4), 599-610.
- Collins, S. S., & Henderson, M. C. (1991). Autonomy: Part of the nursing role? Nursing Forum, 26(2),
23-29.
- Cooper, T. (2003). What is conflict? How are conflicts resolved? Journal of Police Crisis Negotiations,
3(1), 83-100.
- Didişen Akçay, N., Özalp Gerçeker, N., Bahire Bolışık, Z., Başbakkal, D. Z., & Gürkan, A. (2015).
Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri
arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 5(1), 14-21.
- Dikmen, Y., Yılmaz, K. D., & Yıldırım, U. Y. (2016). Hemşirelerin otonomi düzeylerinin bazı değişkenler
açısından incelenmesi. International Refereed Journal of Nursing Researches, 8, 72-87.
- Erdoğan, İ. (1996). İşletme yönetiminde örgütsel davranış. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
- Erkuş, A., & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin çalışanların çatışma yönetim tarzlarına
etkisi: Savunma sanayiinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,
23(2), 213-242.
- Gellatly, J. R., & Irving, P. G. (2001). Personality, autonomy, and contextual performance of managers.
Human Performans, 14(3), 231-245.
- Gürer, A., Öneren, M., & Bozacı, İ. (2014). Çalışanların bireysel değerleri ile örgütsel çatışma yönetimi
arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Kamu yöneticileri üzerine bir araştırma. International Journal
of Social Science, 29, 439-455.
- Karagözoğlu, Ş., & Kangallı, P. (2009). Autonomy levels among nurses: Professional-institutional factors
that affect autonomy. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 29(5), 1085-1097.
- Karcıoğlu, F., Gövez, E., & Kahya, C. (2011). Yöneticilerin iletişim tarzı ve kullandıkları çatışma yönetim
stili arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 327-340.
- Kaya, N., Aştı, T., Acaroğlu, R., Kaya, H., & Şendir, M. (2006). Hemşire öğrencilerinin sosyotropikotonomik
kişilik özellikleri ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik
Yüksekokulu Dergisi, 10(3), 1-11.
- Kayalar, F. (2016). Comparison of sociotropic and autonomic personality traits of educational managers
in terms of some variables. The Journal of International Education Science, 3(6), 309-322.
- Koçel, T. (2018). Sanayi toplumundan bilgi toplumuna işletme yöneticiliği: Yönetim ve organizasyon,
organizasyonlarda davranış, klasik, modern, çağdaş ve güncel yaklaşımlar. Genişletilmiş 17.
Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş.
- Khan, L. M., Langove, N., Shah, F. A., & Javid, M. U. (2015). The modes of conflicts and managerial
leadership styles of managers. Global Business and Management Research: An International
Journal, 7(2), 44-52.
- Kıdak, B. L., Demir, S., Çeber, E., & Turgay, S. A. (2011). İzmir’de bir hastanede yöneticilerin çatışma
yönetim stilleri ve çalışanların algılamaları. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 14(1), 1-25.
- Michael, R. B., Gilchrist, J. E., Rector, A. N., Dickens, E. S., Joffe, T. R., Levitt, A., Levitan, D. R., &
Kennedy, H. S. (2001). The stability and validity of the sociotropy and autonomy personality
dimensions as measured by the revised personal style inventory. Cognitive Therapy and Research,
25(6), 765-779.
- McKibben, L. (2017). Conflict management: Importance and implications. British Journal of Nursing,
26(2), 100-103.
- Otrar, M., & Övün, Y. (2007). Okul müdürlerinin çatışma yönetim stilleri ve öğretmenlerde oluşturduğu
stres düzeyi arasındaki ilişki (Gebze ilçesi örneği). Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi
Eğitim Bilimleri Dergisi, 26, 95-110.
- Rahim, M. A. (1983). A measure of styles of handling interpersonal conflict. Academy of Management
Journal, 26(2), 363-376.
- Rahim, M. A. (2002). Toward a theory of managing organizational conflict. The International Journal of
Conflict Management, 13(3), 206-235.
- Soysal, A. (2008). Çalışma yaşamında kişilik tipleri: Bir literatür taraması. Çimento Endüstrisi İşverenleri
Sendikası, 4-19.
- Şahin, A., Emini, T. F., & Ünsal, Ö. (2006). Çatışma yönetimi yöntemleri ve hastane örgütlerinde bir
uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 555-568.
- Şahin, H. N., Ulusoy, M., & Şahin, N. (1993). Exploring the sociotropy-autonomy dimensions in a sample
of Turkish psychiatric inpatients. Journal of Clinical Psychology, 49(6), 751-763.
- Şahin, S., & Aksu, S. G. (2015). İdari göreve sahip akademisyenlerin kişilik özellikleri ile kullandıkları
çatışma çözme stilleri ilişkisi: İzmir ili örneği. İşletme Fakültesi Dergisi, 16(2), 135-154.
- Tuna, M., Türkmen, F. (2015). Kişilik tiplerinin çatışmayı yönetme yöntemlerine etkisi. İşletme
Araştırmaları Dergisi, 7(4), 43-65.
- Twomey, M. (2015). Why worry about autonomy? Ethics and Social Welfare, 9(3), 255-268.
- Yardan, E., & Dikmetaş, H. (2013). Hastane çalışanlarının sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ile
psikolojik sözleşme algılamaları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(1), 134-
145.
- Yılmaz, F., & Öztürk, H. (2011). Hastanelerde yönetici hemşirelerin karşılaştıkları çatışma nedenleri ve
çatışma yönetim yaklaşımları. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi, 19(3), 145-152.
- Yürür, S. (2009). Yöneticilerin çatışma yönetim tarzları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizine
yönelik bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1), 23-42.