The Pain of Subjectivization in Tomris Uyar’s Stories titled Çiçek Dirilticileri and Sarmaşık Gülleri

Year 2024, , 235 - 244, 30.12.2024

Eylem Dereli

https://doi.org/10.51540/ijof.1575549

Abstract

Tomris Uyar is one of the most important women writers of Turkish literature and one of the most important writers of the 1950 generation of short story writers. With the short stories she wrote, she inspired not only the generation of her time but also the generation after her. In her stories, the author, who especially examines the place of women in society, has produced original works with her choice of theme and meticulous use of language. In his works, it is possible to see the experiences he lived from his childhood to his youth and the traces of the period. The author, who gives a lot of space to the relationship between mother, father and child in her works, which are based on her biography, reveals both her own and society's perception of mother and woman with her stories. The author, who presents important arguments about her past and the sociological structure of the society, makes the fiction and narration strong with the use of symbolic language.
The problem of the article is what people go through in the process of subjectivization and how this is reflected in the work. For this purpose, the pain of subjectification of Şükrüye, who is the protagonist in Tomris Uyar's Çiçek Dirilticileri and the norm character in Sarmaşık Gülleri, which are the sequels of each other, has been tried to be analyzed based on the determinations and theses put forward by Freud and Lacan on the way of becoming a subject/individual.

Keywords

TOMRİS UYAR, STORY, MOTHER, WOMAN, SUBJECTIVIZATION

TOMRİS UYAR’IN ÇİÇEK DİRİLTİCİLERİ VE SARMAŞIK GÜLLERİ ÖYKÜLERİNDE ÖZNELEŞME SANCISI

Abstract

Tomris Uyar, Türk edebiyatının önemli kadın yazarlarından, 1950 kuşağı öykücülüğünün önemli kalemlerinden biridir. Yazdığı kısa hikâyelerle sadece kendi dönemindeki nesle değil kendinden sonraki nesle de esin kaynağı olmuştur. Hikâyelerinde özellikle kadının toplumdaki yerine irdeleyen yazar, tema seçimi ve titiz dil kullanımı ile özgün eserler vermiştir. Onun eserlerinde çocukluğundan, gençlik yıllarına kadar yaşadığı deneyimleri ve dönemin izlerini görmek mümkündür. Biyografisinin kaynaklık ettiği eserlerinde özellikle anne, baba, çocuk ilişkisine çokça yer veren yazar, kalem alındığı öyküleriyle hem kendisinin hem de toplumun anne ve kadın algısını ortaya koymaktadır. Geçmişine ve toplumdaki sosyolojik yapıya ait önemli argümanlar sunan yazarın sembolik dil kullanımı ile kurguyu ve anlatımı güçlü kıldığı görülür.
Makalenin problemi insanın özneleşme sürecinde neler yaşadığı ve bunun esere nasıl yansıdığıdır. Bu amaçla Tomris Uyar’ın birbirinin devamı niteliğinde olan Çiçek Dirilticileri’nde başkişi, Sarmaşık Gülleri’nde ise norm karakter olarak yer alan Şükrüye’nin özneleşme sancısı, Freud ve Lacan’ın insanın özne/birey olma yoluna ilişkin ortaya koyduğu tespit ve tezlerden hareketle çözümlenmeye çalışılmıştır.

Keywords

TOMRİS UYAR, ÖYKÜ, ANNE, KADIN, ÖZNELEŞME

References

• Berktay, F. (2012). Tek tanrılı dinler karşısında kadın. (4. Baskı). Metis Yayınları.
• Braidotti, R. (2017). Göçebe özneler. (Ö. Karakaş, Çev.). (1. Baskı). Kolektif Kitap.
• Enginün, İ. (2005). Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı.(6. Baskı). Dergâh Yayınları.
• Freud, S. (1975). Kitle psikolojisi. (1. Baskı). (Ş.Kamuran, Çev.). Bozak Yayınları.
• Akatlı, F. (1989). Azala azala yaşıyoruz. Hürriyet Gösteri.
• Homer, S. (2016). Jacques Lacan. (A. Aydın, Çev.). Phoenix Yayınları.
• Kadızade, E. (2011). Tomris Uyar’ın öykücülüğü. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Kandiyoti, D. (2013). Cariyeler, bacılar, yurttaşlar. (I. Yıldız, Çev.). (4. Baskı). Metis Yayınları.
• Cléro, J. (2011). Lacan sözlüğü.(Ö. Soysal, Çev.). Say Yayınları.
• Rose, J. (2022). Anneler, sevgi ve zulüm üzerine bir deneme. (1. Baskı). Alfa Yayınları.
• Sönmez, I.(2002). Ilgın Sönmez ile söyleşi, verdiğim özgürlükten kendime de isterim. Milliyet Sanat, s.91. https://www.edebiyathaber.net/tomris-uyar-anlatiyor-verdigim-ozgurlukten-kendime-de-isterim/ adresinden 28.10.2024 tarihinde alınmıştır.
• Tekin, M. (2002). Roman sanatı. (2. Baskı). Ötüken Yayınları.
• Uyar, T. (2014). Bütün öyküleri. (1. Baskı). Yapı Kredi Yayınları.