The Emergence of Batini Sects in Islamic Societies: The Example of Yezidism

Kadriye Yanmış

doi:10.21600/ijoks.1225514

Research Article

Year 2023, Volume: 9 Issue: 1, 37 - 54, 25.01.2023

Kadriye Yanmış

https://doi.org/10.21600/ijoks.1225514

Abstract

Keywords

Yezidilik, Yezidiler, Ezidi, Bâtınî, Bâtınîlik, Hermetizm, Gulât, Fırka., Yezidism, Yezidis, Yazidi, Esoteric, Esoterism, Hermetism, Gnosticism, Gulat, Sect.

References

‘Azzâvî, A. (1354/1935). Târîhu’l-Yezîdiyye ve Aslu Akîdetihim. Bağdad : Şâriü'l Me'mun.
Ahmed, S. S. (1975). The Yezidis: Their life and Beliefs. Los Angeles: University of Califarnia.
Avcu, A. (2009). Karmatîler’in Doğuşu ve Gelişim Süreci. Ank: Ankara Üniversitesi SBE.
Avcu, A. (2018). Batınî Din Anlayışının Epistemik Temelleri. Kur'an'ın Batınî ve İşârî Yorumu (s. 19-44). ist: Kuramer.
Avcu, A. (2019). Gnostik ‘Kurtarıcı Bilgi’ (Gnosis) Anlayışı ve İsmaililik’teki Tezahürleri. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi, 2(12), 319-352.
Avcu, A. (2020). İslam'ın İlk Marjinalleri: Gulat-ı Şia. Ankara: Fecr Yayınları.
Aydın, M. (1988). Yezidiler ve İnanç Esasları. Belleten, LII(Nisan), 33-74.
Babayiğit, M. V. (2020). Expressions of Determination, Success, Diligence, Stability and Laziness in Kurdish, Turkish and English Proverbs. International Journal of Kurdish Studies 6 (2), 244 – 257, DOI: https://doi.org/10.21600/ijoks. 760441
Bağdadî, A. (2008). Mezhepler Arasındaki Farklar. (E. R. Fığlalı, Çev.) Ank: TDV.
Başbuğ, H. (1987). Yezidilik İnancı. İst: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
Bodrogi, K. K. (2017). Kızılbaşlar/Aleviler. (O. Değirmenci, & B. E. Aybudak, Çev.) İst: Ayrıntı İdea.
Bozan, M. (2012). Şeyh Adî bin Müsȃfir: Hayatı, Menkıbevi Kişiliği ve Yezidi İnancındaki Yeri. İst: Nubihar.
Cabiri, A. E. (2015). Arap Ahlaki Aklı. İst: Mana.
Carus, P. (1898). Gnosticism in Its Relation to Christianity. The Monist (Cilt 8, s. 502-546). içinde Hegeler Institute.
Cebi, A., & Babayigit, M. V., (2021). A cross-cultural study of the speech act of apology by Turkish and Kurdish Speakers of English and the native English speakers of English. Şarkiyat, 13(2), 895-909.
Çakır, M. S. (2007). Yezidilik: Tarih ve Metinler, Kürtçe ve Arapça Nüshalar. Ank: Vadi.
Çöl, İ. B. (1934). El Yezidiyye: Qadiman ve Hadisan. Beyrut: Amerikan Press.
Demlȗcî, S. (1949). El Yezidiyye. Musul: İttihat Mat.
Edmonds III, R. G. (2013). Redefining Ancient Orphism: A Study in Greek Religion. Cambridge: Cambridge University Press.
el-Ezeni, S. E. (1863). el- Bâkûratü’s- Süleymâniyye. Beyrut: Dâru’l Mektebe.
Eliade, M. (2015). Doğuş ve Yeniden Doğuş. (F. Aydın, Çev.) İst: Kabalcı.
Eliade, M., & Couliano, I. P. (2018). Dinler Tarihi Sözlüğü. (A. Erbaş, Çev.) İst: İnsan.
el-Makdisî, M. b. (trhsz). el- Bed’ü ve’t- Tarîh (Cilt 3). Şalon, Nehresun: Bertrand Matbaası.
el-Yezidi, M. B. (2018). Zerdüşt Bizimle Konuştu. E. Sever içinde, Yezidilik ve Yezidilerin Kökeni (s. 123-154). İst: Berfin.
Eş’arî. (2009). Makâlâtü’l-İslâmiyyin ve’htilâfü’l-musalliyn. (N. Zerzûr, Dü.) Beyrut: Mektebetü’l Asriyye.
Frazer, J. G. (2020). İnsan, Tanrı, Ölümsüzlük: İnsan Gelişimi Üzerine Düşünceler. (O. Aydın, & İ. Demirel, Çev.) İst: Kanon.
Gazâlî, İ. (2019). Bâtınîliğin İçyüzü. (A. İlhan, Çev.) Ank: TDV.
Guénon, R. (2002). Perspectives on Initiation. London: Sophia Perennis.
Guest, J. S. (1987). The Yezidis: A Study in Survival. London end New York: KPI.
Guthrie, W. K. (1993). Orpheus and Greek Religion. New Jersey: Princeton University.
Gül, M. (2016). İslamın Bȃtınȋ Çehresi: Dağlar, Çöller, Bataklıklar. İst: Bilge Kültür Sanat.
Gündüz, Ş. (1993). Nag Hammadi Literatürü ve “Adem'in Vahyi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 93-126.
Gündüz, Ş. (2000). Pavlus Teolojisinde Gnostik Unsurlar. Dini Araştırmalar Dergisi, 2(6), 51-75.
Gündüz, Ş. (2012). Sâbiî Kaynaklarında İslam ve Müslümanlar. Milel ve Nihal, 9(1), 7-30.
Hanegraaff, W. J. (2006). Esotericism. W. J. Hanegraaff içinde, Dictionary of Gnosis & Western Esotericism (s. 336-340). Leiden-Boston: Brill.
Hazm, E. M. (1977). el- Fasl fi’l- Mileli ve’l- Ehvâi ve’n- Nihal (Cilt 1). (M. İ.-A. Umeyre, Dü.) Riyad: Dâru’l Ceyl.
Hope, M. (1986). Practical Egyptian Magic. New York : St. Martin's Press.
Hüseyin, M. K. (1960). Tâifetü’d-Dürûz Târîhuhâ ve Akâidühâ. Kahire.
İbn Teymiyye, E.-A. T. (1823). el-Vasiyyetü'l-Kübrâ (Mecmuatü’r-Resâili’l-Kübrâ), (262-318). Mısır .
İbn'i Hallikân, A. b. (1970). Vefeyâtu'l A'yân ve Enbâu Ebnâi'z Zamân (Cilt IV). Beyrut: Dâr'us Sekafe.
İlhan, A. (1992). Bâtıniyye. İslâm Ansiklopedisi, 5. İst: TDV.
Initiates, T. (2018). Kybalion: Yedi Kozmik Yasa-Antik Mısır ve Yunan Hermetik Felsefesi. (M. Sağlam, Dü.) İst: Hermes.
Işık, H. (25-27 Mayıs 2012). Gnostisizmin Genel Teolojik Arka Planı ve Tarihsel Gelişimi. Gnostik Akımlar ve Okültizm Sempozyumu. Malatya.
Karacan, H., & Babayiğit, M. V. (2017). Türk ve Kürt Dillerinin Sentaks (Sözdizimsel) Karşılaştırması. Tiydem Yayıncılık, Editör: Hasan KARACAN, Basım sayısı, 3, 7-31.
Keser, İ. (2011). Nusayrilik: Arap Aleviliği. Ank: Karahan.
Köse, A. (2014). Milenyum Tarikatları: Batı'da Yeni Dini Akımlar. İst: Timaş.
Kreyenbroek, P. G. (2011). Avrupa'da Yezidilik: Farklı Kuşaklar Dinleri Hakkında Konuşuyor. İst: Avesta.
Kreyenbroek, P. G. (2014). Ezidilik- Arka Planı, Dini Adetler ve Dinsel Metinler. (A. Gökçen, & T. Tanla, Çev.) İst: İst Bilgi Ünv.
Kutlu, S. (2007). İslam Düşünce Ekollerinin Ortaya Çıkış Sebepleri. H. Onat içinde, İslam Düşünce Ekolleri Tarihi (s. 5-44). Ank: İlitam.
Lapidus, I. M. (2016, c. I). İslam Toplumları Tarihi: Hazreti Muhammed'den 19. Yüzyıla (Cilt I). (Y. Aktay, Çev.) İst: İletişim.
Lescot, R. (2009). Yezidiler. (A. Meral, Çev.) İst: Avesta.
Menzel, T. (1997). Yezidiler. İslam Ansiklopedisi (s. 415-423). içinde İst: MEB.
Neccâr, A. (1965). Mezhebü'd Dürûz ve't Tevhid. Mısır: Dâru'l Meârif.
Ocak, A. Y. (2010). Türkiye Sosyal Tarihinde İslamın Macerası. İst: Timaş.
Özkan, A. R. (2006). Kıyamet Tarikatları: Yeni Dini Hareketler. İst: IQ Kültür Sanat.
Paşa, A. T. (2008). Arap Kaynaklarına Göre Yezidiler ve Yezidiliğin Doğuşu. (E. Tanrıverdi, Çev.) İst: Ataç.
Pelikan, J. (1993). Christianity and Classical Culture: the Metamorphosis of Natural Theology in the Christian Encounter with Hellenism. New York: Yale University.
Pir Osman, M. (1996). Şeyh Adi Öncesi Yezidiler. Denge Ezidiyan, 4, 25-27.
Sertel, E. (2005). Dini ve Etnik Kimlikleriyle Nusayriler. Ank: Ütopya.
Sever, E. (2018). Yezidilik ve Yezidilerin Kökeni. İst: Berfin.
Şehristanî. (2008). Milel ve Nihal. (M. Öz, Çev.) İst: Litera.
Şengül, B. A. (2015). Ezidiler. İst: Alfa.
Tâdifî, M. b. (1972). Cevherden Gerdanlıklar: Hz. Abdülkadir Geylani'nin Menkıbeleri. (N. Erdoğan, Çev.) İst: Sinan .
Tolan, K. (2006). Nasandina Kevneşopan Êzdîyatîyê. (A. Önal, Dü.) İst: Weşanên Pêrî.
Tori. (1998). Kürtlerin Din Kültürü Tarihi. İst: Berfin.
Turan, A. (2015). Yezidiler. Ank: Hitabevi.
Uludağ, S. (1994). Devir. DİA içinde, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (s. 231-232). İstanbul.
Watt, M. (1981). İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri. (E. R. Fığlalı, Çev.) Ank: Umran.
Williams, M. A. (1996). Rethinking “Gnosticism”. New Jersey: Prınceton Unıversıty Press.
Yanmış, Mehmet, Yakın Dönemde Kürtler: Kimlik, Din, Gelenek, Grifon Yay. Ank. 2017.
Yavuz, Y. Ş. (1996). Gulüv. İslam Ansiklopedisi (Cilt 14, s. 192-195). içinde Ank: DİB.

The Emergence of Batini Sects in Islamic Societies: The Example of Yezidism

Year 2023, Volume: 9 Issue: 1, 37 - 54, 25.01.2023

Kadriye Yanmış

https://doi.org/10.21600/ijoks.1225514

Abstract

Bâtinism is one of the remarkable subjects in terms of the meanings it contains. On one side of the medallion, there are those who consider themselves lucky because they rely on intuition, emotion and their chosen charismatic leaders in reaching information. On the other side, we see communities that are demonized and excluded because they challenge the absolutized beliefs of mainstream politico-religious societies and states. There are social, economic, political and religious reasons for their emergence. Undoubtedly, Yezidis are one of the most important esoteric sects that emerged in Islamic societies. While bâtinism is generally associated with Shia in Islamic societies, the identity of Yezidis is based on different foundations. The Yazidis, as they often prefer, have experienced an "ambiguous" process in the historical sense and have survived to the present day.

Keywords

Yezidism, Yezidis, Yazidi, Esoteric, Esoterism, Hermetism, Gnosticism, Gulat, Sect.

References

‘Azzâvî, A. (1354/1935). Târîhu’l-Yezîdiyye ve Aslu Akîdetihim. Bağdad : Şâriü'l Me'mun.
Ahmed, S. S. (1975). The Yezidis: Their life and Beliefs. Los Angeles: University of Califarnia.
Avcu, A. (2009). Karmatîler’in Doğuşu ve Gelişim Süreci. Ank: Ankara Üniversitesi SBE.
Avcu, A. (2018). Batınî Din Anlayışının Epistemik Temelleri. Kur'an'ın Batınî ve İşârî Yorumu (s. 19-44). ist: Kuramer.
Avcu, A. (2019). Gnostik ‘Kurtarıcı Bilgi’ (Gnosis) Anlayışı ve İsmaililik’teki Tezahürleri. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi, 2(12), 319-352.
Avcu, A. (2020). İslam'ın İlk Marjinalleri: Gulat-ı Şia. Ankara: Fecr Yayınları.
Aydın, M. (1988). Yezidiler ve İnanç Esasları. Belleten, LII(Nisan), 33-74.
Babayiğit, M. V. (2020). Expressions of Determination, Success, Diligence, Stability and Laziness in Kurdish, Turkish and English Proverbs. International Journal of Kurdish Studies 6 (2), 244 – 257, DOI: https://doi.org/10.21600/ijoks. 760441
Bağdadî, A. (2008). Mezhepler Arasındaki Farklar. (E. R. Fığlalı, Çev.) Ank: TDV.
Başbuğ, H. (1987). Yezidilik İnancı. İst: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
Bodrogi, K. K. (2017). Kızılbaşlar/Aleviler. (O. Değirmenci, & B. E. Aybudak, Çev.) İst: Ayrıntı İdea.
Bozan, M. (2012). Şeyh Adî bin Müsȃfir: Hayatı, Menkıbevi Kişiliği ve Yezidi İnancındaki Yeri. İst: Nubihar.
Cabiri, A. E. (2015). Arap Ahlaki Aklı. İst: Mana.
Carus, P. (1898). Gnosticism in Its Relation to Christianity. The Monist (Cilt 8, s. 502-546). içinde Hegeler Institute.
Cebi, A., & Babayigit, M. V., (2021). A cross-cultural study of the speech act of apology by Turkish and Kurdish Speakers of English and the native English speakers of English. Şarkiyat, 13(2), 895-909.
Çakır, M. S. (2007). Yezidilik: Tarih ve Metinler, Kürtçe ve Arapça Nüshalar. Ank: Vadi.
Çöl, İ. B. (1934). El Yezidiyye: Qadiman ve Hadisan. Beyrut: Amerikan Press.
Demlȗcî, S. (1949). El Yezidiyye. Musul: İttihat Mat.
Edmonds III, R. G. (2013). Redefining Ancient Orphism: A Study in Greek Religion. Cambridge: Cambridge University Press.
el-Ezeni, S. E. (1863). el- Bâkûratü’s- Süleymâniyye. Beyrut: Dâru’l Mektebe.
Eliade, M. (2015). Doğuş ve Yeniden Doğuş. (F. Aydın, Çev.) İst: Kabalcı.
Eliade, M., & Couliano, I. P. (2018). Dinler Tarihi Sözlüğü. (A. Erbaş, Çev.) İst: İnsan.
el-Makdisî, M. b. (trhsz). el- Bed’ü ve’t- Tarîh (Cilt 3). Şalon, Nehresun: Bertrand Matbaası.
el-Yezidi, M. B. (2018). Zerdüşt Bizimle Konuştu. E. Sever içinde, Yezidilik ve Yezidilerin Kökeni (s. 123-154). İst: Berfin.
Eş’arî. (2009). Makâlâtü’l-İslâmiyyin ve’htilâfü’l-musalliyn. (N. Zerzûr, Dü.) Beyrut: Mektebetü’l Asriyye.
Frazer, J. G. (2020). İnsan, Tanrı, Ölümsüzlük: İnsan Gelişimi Üzerine Düşünceler. (O. Aydın, & İ. Demirel, Çev.) İst: Kanon.
Gazâlî, İ. (2019). Bâtınîliğin İçyüzü. (A. İlhan, Çev.) Ank: TDV.
Guénon, R. (2002). Perspectives on Initiation. London: Sophia Perennis.
Guest, J. S. (1987). The Yezidis: A Study in Survival. London end New York: KPI.
Guthrie, W. K. (1993). Orpheus and Greek Religion. New Jersey: Princeton University.
Gül, M. (2016). İslamın Bȃtınȋ Çehresi: Dağlar, Çöller, Bataklıklar. İst: Bilge Kültür Sanat.
Gündüz, Ş. (1993). Nag Hammadi Literatürü ve “Adem'in Vahyi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 93-126.
Gündüz, Ş. (2000). Pavlus Teolojisinde Gnostik Unsurlar. Dini Araştırmalar Dergisi, 2(6), 51-75.
Gündüz, Ş. (2012). Sâbiî Kaynaklarında İslam ve Müslümanlar. Milel ve Nihal, 9(1), 7-30.
Hanegraaff, W. J. (2006). Esotericism. W. J. Hanegraaff içinde, Dictionary of Gnosis & Western Esotericism (s. 336-340). Leiden-Boston: Brill.
Hazm, E. M. (1977). el- Fasl fi’l- Mileli ve’l- Ehvâi ve’n- Nihal (Cilt 1). (M. İ.-A. Umeyre, Dü.) Riyad: Dâru’l Ceyl.
Hope, M. (1986). Practical Egyptian Magic. New York : St. Martin's Press.
Hüseyin, M. K. (1960). Tâifetü’d-Dürûz Târîhuhâ ve Akâidühâ. Kahire.
İbn Teymiyye, E.-A. T. (1823). el-Vasiyyetü'l-Kübrâ (Mecmuatü’r-Resâili’l-Kübrâ), (262-318). Mısır .
İbn'i Hallikân, A. b. (1970). Vefeyâtu'l A'yân ve Enbâu Ebnâi'z Zamân (Cilt IV). Beyrut: Dâr'us Sekafe.
İlhan, A. (1992). Bâtıniyye. İslâm Ansiklopedisi, 5. İst: TDV.
Initiates, T. (2018). Kybalion: Yedi Kozmik Yasa-Antik Mısır ve Yunan Hermetik Felsefesi. (M. Sağlam, Dü.) İst: Hermes.
Işık, H. (25-27 Mayıs 2012). Gnostisizmin Genel Teolojik Arka Planı ve Tarihsel Gelişimi. Gnostik Akımlar ve Okültizm Sempozyumu. Malatya.
Karacan, H., & Babayiğit, M. V. (2017). Türk ve Kürt Dillerinin Sentaks (Sözdizimsel) Karşılaştırması. Tiydem Yayıncılık, Editör: Hasan KARACAN, Basım sayısı, 3, 7-31.
Keser, İ. (2011). Nusayrilik: Arap Aleviliği. Ank: Karahan.
Köse, A. (2014). Milenyum Tarikatları: Batı'da Yeni Dini Akımlar. İst: Timaş.
Kreyenbroek, P. G. (2011). Avrupa'da Yezidilik: Farklı Kuşaklar Dinleri Hakkında Konuşuyor. İst: Avesta.
Kreyenbroek, P. G. (2014). Ezidilik- Arka Planı, Dini Adetler ve Dinsel Metinler. (A. Gökçen, & T. Tanla, Çev.) İst: İst Bilgi Ünv.
Kutlu, S. (2007). İslam Düşünce Ekollerinin Ortaya Çıkış Sebepleri. H. Onat içinde, İslam Düşünce Ekolleri Tarihi (s. 5-44). Ank: İlitam.
Lapidus, I. M. (2016, c. I). İslam Toplumları Tarihi: Hazreti Muhammed'den 19. Yüzyıla (Cilt I). (Y. Aktay, Çev.) İst: İletişim.
Lescot, R. (2009). Yezidiler. (A. Meral, Çev.) İst: Avesta.
Menzel, T. (1997). Yezidiler. İslam Ansiklopedisi (s. 415-423). içinde İst: MEB.
Neccâr, A. (1965). Mezhebü'd Dürûz ve't Tevhid. Mısır: Dâru'l Meârif.
Ocak, A. Y. (2010). Türkiye Sosyal Tarihinde İslamın Macerası. İst: Timaş.
Özkan, A. R. (2006). Kıyamet Tarikatları: Yeni Dini Hareketler. İst: IQ Kültür Sanat.
Paşa, A. T. (2008). Arap Kaynaklarına Göre Yezidiler ve Yezidiliğin Doğuşu. (E. Tanrıverdi, Çev.) İst: Ataç.
Pelikan, J. (1993). Christianity and Classical Culture: the Metamorphosis of Natural Theology in the Christian Encounter with Hellenism. New York: Yale University.
Pir Osman, M. (1996). Şeyh Adi Öncesi Yezidiler. Denge Ezidiyan, 4, 25-27.
Sertel, E. (2005). Dini ve Etnik Kimlikleriyle Nusayriler. Ank: Ütopya.
Sever, E. (2018). Yezidilik ve Yezidilerin Kökeni. İst: Berfin.
Şehristanî. (2008). Milel ve Nihal. (M. Öz, Çev.) İst: Litera.
Şengül, B. A. (2015). Ezidiler. İst: Alfa.
Tâdifî, M. b. (1972). Cevherden Gerdanlıklar: Hz. Abdülkadir Geylani'nin Menkıbeleri. (N. Erdoğan, Çev.) İst: Sinan .
Tolan, K. (2006). Nasandina Kevneşopan Êzdîyatîyê. (A. Önal, Dü.) İst: Weşanên Pêrî.
Tori. (1998). Kürtlerin Din Kültürü Tarihi. İst: Berfin.
Turan, A. (2015). Yezidiler. Ank: Hitabevi.
Uludağ, S. (1994). Devir. DİA içinde, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (s. 231-232). İstanbul.
Watt, M. (1981). İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri. (E. R. Fığlalı, Çev.) Ank: Umran.
Williams, M. A. (1996). Rethinking “Gnosticism”. New Jersey: Prınceton Unıversıty Press.
Yanmış, Mehmet, Yakın Dönemde Kürtler: Kimlik, Din, Gelenek, Grifon Yay. Ank. 2017.
Yavuz, Y. Ş. (1996). Gulüv. İslam Ansiklopedisi (Cilt 14, s. 192-195). içinde Ank: DİB.

The Emergence of Batini Sects in Islamic Societies: The Example of Yezidism

Year 2023, Volume: 9 Issue: 1, 37 - 54, 25.01.2023

Kadriye Yanmış

https://doi.org/10.21600/ijoks.1225514

Abstract

Keywords

Yezidism, Yezidis, Yazidi, Esoteric, Esoterism, Hermetism, Gnosticism, Gulat, Sect.

References

‘Azzâvî, A. (1354/1935). Târîhu’l-Yezîdiyye ve Aslu Akîdetihim. Bağdad : Şâriü'l Me'mun.
Ahmed, S. S. (1975). The Yezidis: Their life and Beliefs. Los Angeles: University of Califarnia.
Avcu, A. (2009). Karmatîler’in Doğuşu ve Gelişim Süreci. Ank: Ankara Üniversitesi SBE.
Avcu, A. (2018). Batınî Din Anlayışının Epistemik Temelleri. Kur'an'ın Batınî ve İşârî Yorumu (s. 19-44). ist: Kuramer.
Avcu, A. (2019). Gnostik ‘Kurtarıcı Bilgi’ (Gnosis) Anlayışı ve İsmaililik’teki Tezahürleri. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi, 2(12), 319-352.
Avcu, A. (2020). İslam'ın İlk Marjinalleri: Gulat-ı Şia. Ankara: Fecr Yayınları.
Aydın, M. (1988). Yezidiler ve İnanç Esasları. Belleten, LII(Nisan), 33-74.
Babayiğit, M. V. (2020). Expressions of Determination, Success, Diligence, Stability and Laziness in Kurdish, Turkish and English Proverbs. International Journal of Kurdish Studies 6 (2), 244 – 257, DOI: https://doi.org/10.21600/ijoks. 760441
Bağdadî, A. (2008). Mezhepler Arasındaki Farklar. (E. R. Fığlalı, Çev.) Ank: TDV.
Başbuğ, H. (1987). Yezidilik İnancı. İst: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
Bodrogi, K. K. (2017). Kızılbaşlar/Aleviler. (O. Değirmenci, & B. E. Aybudak, Çev.) İst: Ayrıntı İdea.
Bozan, M. (2012). Şeyh Adî bin Müsȃfir: Hayatı, Menkıbevi Kişiliği ve Yezidi İnancındaki Yeri. İst: Nubihar.
Cabiri, A. E. (2015). Arap Ahlaki Aklı. İst: Mana.
Carus, P. (1898). Gnosticism in Its Relation to Christianity. The Monist (Cilt 8, s. 502-546). içinde Hegeler Institute.
Cebi, A., & Babayigit, M. V., (2021). A cross-cultural study of the speech act of apology by Turkish and Kurdish Speakers of English and the native English speakers of English. Şarkiyat, 13(2), 895-909.
Çakır, M. S. (2007). Yezidilik: Tarih ve Metinler, Kürtçe ve Arapça Nüshalar. Ank: Vadi.
Çöl, İ. B. (1934). El Yezidiyye: Qadiman ve Hadisan. Beyrut: Amerikan Press.
Demlȗcî, S. (1949). El Yezidiyye. Musul: İttihat Mat.
Edmonds III, R. G. (2013). Redefining Ancient Orphism: A Study in Greek Religion. Cambridge: Cambridge University Press.
el-Ezeni, S. E. (1863). el- Bâkûratü’s- Süleymâniyye. Beyrut: Dâru’l Mektebe.
Eliade, M. (2015). Doğuş ve Yeniden Doğuş. (F. Aydın, Çev.) İst: Kabalcı.
Eliade, M., & Couliano, I. P. (2018). Dinler Tarihi Sözlüğü. (A. Erbaş, Çev.) İst: İnsan.
el-Makdisî, M. b. (trhsz). el- Bed’ü ve’t- Tarîh (Cilt 3). Şalon, Nehresun: Bertrand Matbaası.
el-Yezidi, M. B. (2018). Zerdüşt Bizimle Konuştu. E. Sever içinde, Yezidilik ve Yezidilerin Kökeni (s. 123-154). İst: Berfin.
Eş’arî. (2009). Makâlâtü’l-İslâmiyyin ve’htilâfü’l-musalliyn. (N. Zerzûr, Dü.) Beyrut: Mektebetü’l Asriyye.
Frazer, J. G. (2020). İnsan, Tanrı, Ölümsüzlük: İnsan Gelişimi Üzerine Düşünceler. (O. Aydın, & İ. Demirel, Çev.) İst: Kanon.
Gazâlî, İ. (2019). Bâtınîliğin İçyüzü. (A. İlhan, Çev.) Ank: TDV.
Guénon, R. (2002). Perspectives on Initiation. London: Sophia Perennis.
Guest, J. S. (1987). The Yezidis: A Study in Survival. London end New York: KPI.
Guthrie, W. K. (1993). Orpheus and Greek Religion. New Jersey: Princeton University.
Gül, M. (2016). İslamın Bȃtınȋ Çehresi: Dağlar, Çöller, Bataklıklar. İst: Bilge Kültür Sanat.
Gündüz, Ş. (1993). Nag Hammadi Literatürü ve “Adem'in Vahyi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 93-126.
Gündüz, Ş. (2000). Pavlus Teolojisinde Gnostik Unsurlar. Dini Araştırmalar Dergisi, 2(6), 51-75.
Gündüz, Ş. (2012). Sâbiî Kaynaklarında İslam ve Müslümanlar. Milel ve Nihal, 9(1), 7-30.
Hanegraaff, W. J. (2006). Esotericism. W. J. Hanegraaff içinde, Dictionary of Gnosis & Western Esotericism (s. 336-340). Leiden-Boston: Brill.
Hazm, E. M. (1977). el- Fasl fi’l- Mileli ve’l- Ehvâi ve’n- Nihal (Cilt 1). (M. İ.-A. Umeyre, Dü.) Riyad: Dâru’l Ceyl.
Hope, M. (1986). Practical Egyptian Magic. New York : St. Martin's Press.
Hüseyin, M. K. (1960). Tâifetü’d-Dürûz Târîhuhâ ve Akâidühâ. Kahire.
İbn Teymiyye, E.-A. T. (1823). el-Vasiyyetü'l-Kübrâ (Mecmuatü’r-Resâili’l-Kübrâ), (262-318). Mısır .
İbn'i Hallikân, A. b. (1970). Vefeyâtu'l A'yân ve Enbâu Ebnâi'z Zamân (Cilt IV). Beyrut: Dâr'us Sekafe.
İlhan, A. (1992). Bâtıniyye. İslâm Ansiklopedisi, 5. İst: TDV.
Initiates, T. (2018). Kybalion: Yedi Kozmik Yasa-Antik Mısır ve Yunan Hermetik Felsefesi. (M. Sağlam, Dü.) İst: Hermes.
Işık, H. (25-27 Mayıs 2012). Gnostisizmin Genel Teolojik Arka Planı ve Tarihsel Gelişimi. Gnostik Akımlar ve Okültizm Sempozyumu. Malatya.
Karacan, H., & Babayiğit, M. V. (2017). Türk ve Kürt Dillerinin Sentaks (Sözdizimsel) Karşılaştırması. Tiydem Yayıncılık, Editör: Hasan KARACAN, Basım sayısı, 3, 7-31.
Keser, İ. (2011). Nusayrilik: Arap Aleviliği. Ank: Karahan.
Köse, A. (2014). Milenyum Tarikatları: Batı'da Yeni Dini Akımlar. İst: Timaş.
Kreyenbroek, P. G. (2011). Avrupa'da Yezidilik: Farklı Kuşaklar Dinleri Hakkında Konuşuyor. İst: Avesta.
Kreyenbroek, P. G. (2014). Ezidilik- Arka Planı, Dini Adetler ve Dinsel Metinler. (A. Gökçen, & T. Tanla, Çev.) İst: İst Bilgi Ünv.
Kutlu, S. (2007). İslam Düşünce Ekollerinin Ortaya Çıkış Sebepleri. H. Onat içinde, İslam Düşünce Ekolleri Tarihi (s. 5-44). Ank: İlitam.
Lapidus, I. M. (2016, c. I). İslam Toplumları Tarihi: Hazreti Muhammed'den 19. Yüzyıla (Cilt I). (Y. Aktay, Çev.) İst: İletişim.
Lescot, R. (2009). Yezidiler. (A. Meral, Çev.) İst: Avesta.
Menzel, T. (1997). Yezidiler. İslam Ansiklopedisi (s. 415-423). içinde İst: MEB.
Neccâr, A. (1965). Mezhebü'd Dürûz ve't Tevhid. Mısır: Dâru'l Meârif.
Ocak, A. Y. (2010). Türkiye Sosyal Tarihinde İslamın Macerası. İst: Timaş.
Özkan, A. R. (2006). Kıyamet Tarikatları: Yeni Dini Hareketler. İst: IQ Kültür Sanat.
Paşa, A. T. (2008). Arap Kaynaklarına Göre Yezidiler ve Yezidiliğin Doğuşu. (E. Tanrıverdi, Çev.) İst: Ataç.
Pelikan, J. (1993). Christianity and Classical Culture: the Metamorphosis of Natural Theology in the Christian Encounter with Hellenism. New York: Yale University.
Pir Osman, M. (1996). Şeyh Adi Öncesi Yezidiler. Denge Ezidiyan, 4, 25-27.
Sertel, E. (2005). Dini ve Etnik Kimlikleriyle Nusayriler. Ank: Ütopya.
Sever, E. (2018). Yezidilik ve Yezidilerin Kökeni. İst: Berfin.
Şehristanî. (2008). Milel ve Nihal. (M. Öz, Çev.) İst: Litera.
Şengül, B. A. (2015). Ezidiler. İst: Alfa.
Tâdifî, M. b. (1972). Cevherden Gerdanlıklar: Hz. Abdülkadir Geylani'nin Menkıbeleri. (N. Erdoğan, Çev.) İst: Sinan .
Tolan, K. (2006). Nasandina Kevneşopan Êzdîyatîyê. (A. Önal, Dü.) İst: Weşanên Pêrî.
Tori. (1998). Kürtlerin Din Kültürü Tarihi. İst: Berfin.
Turan, A. (2015). Yezidiler. Ank: Hitabevi.
Uludağ, S. (1994). Devir. DİA içinde, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (s. 231-232). İstanbul.
Watt, M. (1981). İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri. (E. R. Fığlalı, Çev.) Ank: Umran.
Williams, M. A. (1996). Rethinking “Gnosticism”. New Jersey: Prınceton Unıversıty Press.
Yanmış, Mehmet, Yakın Dönemde Kürtler: Kimlik, Din, Gelenek, Grifon Yay. Ank. 2017.
Yavuz, Y. Ş. (1996). Gulüv. İslam Ansiklopedisi (Cilt 14, s. 192-195). içinde Ank: DİB.

Year 2023, Volume: 9 Issue: 1, 37 - 54, 25.01.2023

Kadriye Yanmış

https://doi.org/10.21600/ijoks.1225514

Abstract

Keywords

Yezidilik, Yezidiler, Ezidi, Bâtınî, Bâtınîlik, Hermetizm, Gulât, Fırka., Yezidism, Yezidis, Yazidi, Esoteric, Esoterism, Hermetism, Gnosticism, Gulat, Sect.

References

‘Azzâvî, A. (1354/1935). Târîhu’l-Yezîdiyye ve Aslu Akîdetihim. Bağdad : Şâriü'l Me'mun.
Ahmed, S. S. (1975). The Yezidis: Their life and Beliefs. Los Angeles: University of Califarnia.
Avcu, A. (2009). Karmatîler’in Doğuşu ve Gelişim Süreci. Ank: Ankara Üniversitesi SBE.
Avcu, A. (2018). Batınî Din Anlayışının Epistemik Temelleri. Kur'an'ın Batınî ve İşârî Yorumu (s. 19-44). ist: Kuramer.
Avcu, A. (2019). Gnostik ‘Kurtarıcı Bilgi’ (Gnosis) Anlayışı ve İsmaililik’teki Tezahürleri. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi, 2(12), 319-352.
Avcu, A. (2020). İslam'ın İlk Marjinalleri: Gulat-ı Şia. Ankara: Fecr Yayınları.
Aydın, M. (1988). Yezidiler ve İnanç Esasları. Belleten, LII(Nisan), 33-74.
Babayiğit, M. V. (2020). Expressions of Determination, Success, Diligence, Stability and Laziness in Kurdish, Turkish and English Proverbs. International Journal of Kurdish Studies 6 (2), 244 – 257, DOI: https://doi.org/10.21600/ijoks. 760441
Bağdadî, A. (2008). Mezhepler Arasındaki Farklar. (E. R. Fığlalı, Çev.) Ank: TDV.
Başbuğ, H. (1987). Yezidilik İnancı. İst: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
Bodrogi, K. K. (2017). Kızılbaşlar/Aleviler. (O. Değirmenci, & B. E. Aybudak, Çev.) İst: Ayrıntı İdea.
Bozan, M. (2012). Şeyh Adî bin Müsȃfir: Hayatı, Menkıbevi Kişiliği ve Yezidi İnancındaki Yeri. İst: Nubihar.
Cabiri, A. E. (2015). Arap Ahlaki Aklı. İst: Mana.
Carus, P. (1898). Gnosticism in Its Relation to Christianity. The Monist (Cilt 8, s. 502-546). içinde Hegeler Institute.
Cebi, A., & Babayigit, M. V., (2021). A cross-cultural study of the speech act of apology by Turkish and Kurdish Speakers of English and the native English speakers of English. Şarkiyat, 13(2), 895-909.
Çakır, M. S. (2007). Yezidilik: Tarih ve Metinler, Kürtçe ve Arapça Nüshalar. Ank: Vadi.
Çöl, İ. B. (1934). El Yezidiyye: Qadiman ve Hadisan. Beyrut: Amerikan Press.
Demlȗcî, S. (1949). El Yezidiyye. Musul: İttihat Mat.
Edmonds III, R. G. (2013). Redefining Ancient Orphism: A Study in Greek Religion. Cambridge: Cambridge University Press.
el-Ezeni, S. E. (1863). el- Bâkûratü’s- Süleymâniyye. Beyrut: Dâru’l Mektebe.
Eliade, M. (2015). Doğuş ve Yeniden Doğuş. (F. Aydın, Çev.) İst: Kabalcı.
Eliade, M., & Couliano, I. P. (2018). Dinler Tarihi Sözlüğü. (A. Erbaş, Çev.) İst: İnsan.
el-Makdisî, M. b. (trhsz). el- Bed’ü ve’t- Tarîh (Cilt 3). Şalon, Nehresun: Bertrand Matbaası.
el-Yezidi, M. B. (2018). Zerdüşt Bizimle Konuştu. E. Sever içinde, Yezidilik ve Yezidilerin Kökeni (s. 123-154). İst: Berfin.
Eş’arî. (2009). Makâlâtü’l-İslâmiyyin ve’htilâfü’l-musalliyn. (N. Zerzûr, Dü.) Beyrut: Mektebetü’l Asriyye.
Frazer, J. G. (2020). İnsan, Tanrı, Ölümsüzlük: İnsan Gelişimi Üzerine Düşünceler. (O. Aydın, & İ. Demirel, Çev.) İst: Kanon.
Gazâlî, İ. (2019). Bâtınîliğin İçyüzü. (A. İlhan, Çev.) Ank: TDV.
Guénon, R. (2002). Perspectives on Initiation. London: Sophia Perennis.
Guest, J. S. (1987). The Yezidis: A Study in Survival. London end New York: KPI.
Guthrie, W. K. (1993). Orpheus and Greek Religion. New Jersey: Princeton University.
Gül, M. (2016). İslamın Bȃtınȋ Çehresi: Dağlar, Çöller, Bataklıklar. İst: Bilge Kültür Sanat.
Gündüz, Ş. (1993). Nag Hammadi Literatürü ve “Adem'in Vahyi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 93-126.
Gündüz, Ş. (2000). Pavlus Teolojisinde Gnostik Unsurlar. Dini Araştırmalar Dergisi, 2(6), 51-75.
Gündüz, Ş. (2012). Sâbiî Kaynaklarında İslam ve Müslümanlar. Milel ve Nihal, 9(1), 7-30.
Hanegraaff, W. J. (2006). Esotericism. W. J. Hanegraaff içinde, Dictionary of Gnosis & Western Esotericism (s. 336-340). Leiden-Boston: Brill.
Hazm, E. M. (1977). el- Fasl fi’l- Mileli ve’l- Ehvâi ve’n- Nihal (Cilt 1). (M. İ.-A. Umeyre, Dü.) Riyad: Dâru’l Ceyl.
Hope, M. (1986). Practical Egyptian Magic. New York : St. Martin's Press.
Hüseyin, M. K. (1960). Tâifetü’d-Dürûz Târîhuhâ ve Akâidühâ. Kahire.
İbn Teymiyye, E.-A. T. (1823). el-Vasiyyetü'l-Kübrâ (Mecmuatü’r-Resâili’l-Kübrâ), (262-318). Mısır .
İbn'i Hallikân, A. b. (1970). Vefeyâtu'l A'yân ve Enbâu Ebnâi'z Zamân (Cilt IV). Beyrut: Dâr'us Sekafe.
İlhan, A. (1992). Bâtıniyye. İslâm Ansiklopedisi, 5. İst: TDV.
Initiates, T. (2018). Kybalion: Yedi Kozmik Yasa-Antik Mısır ve Yunan Hermetik Felsefesi. (M. Sağlam, Dü.) İst: Hermes.
Işık, H. (25-27 Mayıs 2012). Gnostisizmin Genel Teolojik Arka Planı ve Tarihsel Gelişimi. Gnostik Akımlar ve Okültizm Sempozyumu. Malatya.
Karacan, H., & Babayiğit, M. V. (2017). Türk ve Kürt Dillerinin Sentaks (Sözdizimsel) Karşılaştırması. Tiydem Yayıncılık, Editör: Hasan KARACAN, Basım sayısı, 3, 7-31.
Keser, İ. (2011). Nusayrilik: Arap Aleviliği. Ank: Karahan.
Köse, A. (2014). Milenyum Tarikatları: Batı'da Yeni Dini Akımlar. İst: Timaş.
Kreyenbroek, P. G. (2011). Avrupa'da Yezidilik: Farklı Kuşaklar Dinleri Hakkında Konuşuyor. İst: Avesta.
Kreyenbroek, P. G. (2014). Ezidilik- Arka Planı, Dini Adetler ve Dinsel Metinler. (A. Gökçen, & T. Tanla, Çev.) İst: İst Bilgi Ünv.
Kutlu, S. (2007). İslam Düşünce Ekollerinin Ortaya Çıkış Sebepleri. H. Onat içinde, İslam Düşünce Ekolleri Tarihi (s. 5-44). Ank: İlitam.
Lapidus, I. M. (2016, c. I). İslam Toplumları Tarihi: Hazreti Muhammed'den 19. Yüzyıla (Cilt I). (Y. Aktay, Çev.) İst: İletişim.
Lescot, R. (2009). Yezidiler. (A. Meral, Çev.) İst: Avesta.
Menzel, T. (1997). Yezidiler. İslam Ansiklopedisi (s. 415-423). içinde İst: MEB.
Neccâr, A. (1965). Mezhebü'd Dürûz ve't Tevhid. Mısır: Dâru'l Meârif.
Ocak, A. Y. (2010). Türkiye Sosyal Tarihinde İslamın Macerası. İst: Timaş.
Özkan, A. R. (2006). Kıyamet Tarikatları: Yeni Dini Hareketler. İst: IQ Kültür Sanat.
Paşa, A. T. (2008). Arap Kaynaklarına Göre Yezidiler ve Yezidiliğin Doğuşu. (E. Tanrıverdi, Çev.) İst: Ataç.
Pelikan, J. (1993). Christianity and Classical Culture: the Metamorphosis of Natural Theology in the Christian Encounter with Hellenism. New York: Yale University.
Pir Osman, M. (1996). Şeyh Adi Öncesi Yezidiler. Denge Ezidiyan, 4, 25-27.
Sertel, E. (2005). Dini ve Etnik Kimlikleriyle Nusayriler. Ank: Ütopya.
Sever, E. (2018). Yezidilik ve Yezidilerin Kökeni. İst: Berfin.
Şehristanî. (2008). Milel ve Nihal. (M. Öz, Çev.) İst: Litera.
Şengül, B. A. (2015). Ezidiler. İst: Alfa.
Tâdifî, M. b. (1972). Cevherden Gerdanlıklar: Hz. Abdülkadir Geylani'nin Menkıbeleri. (N. Erdoğan, Çev.) İst: Sinan .
Tolan, K. (2006). Nasandina Kevneşopan Êzdîyatîyê. (A. Önal, Dü.) İst: Weşanên Pêrî.
Tori. (1998). Kürtlerin Din Kültürü Tarihi. İst: Berfin.
Turan, A. (2015). Yezidiler. Ank: Hitabevi.
Uludağ, S. (1994). Devir. DİA içinde, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (s. 231-232). İstanbul.
Watt, M. (1981). İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri. (E. R. Fığlalı, Çev.) Ank: Umran.
Williams, M. A. (1996). Rethinking “Gnosticism”. New Jersey: Prınceton Unıversıty Press.
Yanmış, Mehmet, Yakın Dönemde Kürtler: Kimlik, Din, Gelenek, Grifon Yay. Ank. 2017.
Yavuz, Y. Ş. (1996). Gulüv. İslam Ansiklopedisi (Cilt 14, s. 192-195). içinde Ank: DİB.

There are 71 citations in total.

Details

Primary Language	Turkish
Journal Section	Makaleler
Authors	Kadriye Yanmış 0000-0003-3597-5679
Publication Date	January 25, 2023
Submission Date	December 28, 2022
Published in Issue	Year 2023Volume: 9 Issue: 1

Cite

APA	Yanmış, K. (2023). The Emergence of Batini Sects in Islamic Societies: The Example of Yezidism. International Journal of Kurdish Studies, 9(1), 37-54. https://doi.org/10.21600/ijoks.1225514

Download Cover Image

Article Files

Full Text

NOTICE: All submissions will be accepted through the Manuscript Submission System. Please click on http://ijoks.com/ and register to submit a paper.