Berna Çetin Akgün’ün Gezi Yazılarının Metin Dilbilimsel Çözümlemesi ve Yabancılara Türkçe Öğretiminde Okuma Materyali Olarak Kullanıma Uygunluğunun İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 47 - 69, 30.12.2018

Özge Kurnaz

Öz

Bu çalışmada, Berna Çetin Akgün tarafından 2008-2009
yıllarında Yolculuk adlı aylık kültür ve yaşam dergisi için yazılan 5 gezi
yazısı incelenmiştir. Çalışmanın amacı, adı geçen yazarın gezi yazılarının
yabancılara Türkçe öğretiminde okuma materyali olarak kullanıma uygun olup
olmadığının saptanmasıdır. Metin dil bilimsel çerçevede ele alınan gezi
yazılarında bağdaşıklık ve tutarlılık kapsamında art gönderim, ön gönderim,
eksiltili yapılar ve örtük anlatım ögeleri gözden geçirilmiş, küçük yapının
incelenmesiyle metinler betimlenmiş, büyük yapının incelenmesiyle ise metinler
çözümlenmiştir. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde önemli bir yeri olan
okuma alıştırmaları için metin seçiminde bu yazarın metinlerinin kolaylıkla
düşünülebileceği çalışma sonucunda görülmüştür. Bu gezi yazıları Türkçe öğrenen
yabancılar için hem öğretici hem de ilgi çekici metinlerdir ve ders materyali
olarak kullanılmaları uygundur. 

Anahtar Kelimeler

metin dilbilim, art gönderim, ön gönderim, eksiltili yapılar, Türkçe öğretimi

Kaynakça

• Aktaş, E. ve Şentürk, L. (2016). Örtülü Anlam Unsurlarının Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Çalışma Kitaplarındaki Yeri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı 5, Cilt 1, 371-394.
• Balcı, H. A. (2006). Metindilbilim Açısından Bir Çözümleme. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 21, 191- 204.
• Bölükbaş, F. (2010). The Use Of Text Linguistics Methods In Teaching Turkish As A Foreign Language. 15th International Conference on Turkish Linguistics. Szeged, Macaristan, 20-22 Ağustos 2010, 1-11
• Çeltik, S. E. (2008). Mehmet Akif Ersoy’un Küfe’sinin Metin Dilbilimsel Açıdan İncelenmesi. 1. Uluslar arası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu, 19-21 Kasım 2008.
• Günay, D. (2007). Metin Bilgisi. Multilingual Yayınları, İstanbul.
• Gündoğdu, A. E. (2012). Haldun Taner’in ‘Konçinalar’ Adlı Öyküsünün Biçembilimsel Açıdan İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 5, Sayı 8.
• Karahan, F. (2005). Tür Çözümlemesi Yönünden Düğün Davetiyelerine Yönelik Bir İnceleme. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 2, 105-133.
• Keklik, S. ve Yılmaz, Ö. (2013). 11. Sınıf Öğrencilerine Ait Öyküleyici Metinlerin Bağdaşıklık ve Tutarlılık Açısından İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 4.
• Onursal, İ. (2003). Türkçe Metinlerde Bağdaşıklık ve Tutarlılık. Günümüz Dilbilim Çalışmaları, Multilingual Yayınları, 121-132, İstanbul.
• Özkan, B. (2004). Metindilbilimi, Metindilbilimsel Bağdaşıklık ve Haldun Taner’in ‘Onikiye Bir Var’ Adlı Öyküsünde Metindilbilimsel Bağdaşıklık Görünümleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, 167-182.
• Pilaslı, N. (2012). Haldun Taner’in “Ölürse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil” Adlı Eserini Biçembilim (Deyişbilim-Üslûpbilim) Açısından İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Gazimağusa, Kuzey Kıbrıs.
• Yılmaz, E. ve Topal , Z. (2010). Türkçe Öğretiminde Metindilbilimsel Çözümleme Yönteminin Uygulanması. TÜBAR, Sayı 27.
• Yüksel, H. G. (2007). Anlatısal Metinler ve Kısa Öykü. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, 153-174.