Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Etkileşimli Dinleme

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 4 - 16, 30.06.2023

Ozlem Kurt

Öz

Dört temel dil becerisi arasında öğrenicilerin en çok zorlandıkları beceri dinleme becerisidir. Dinleme aynı zamanda en az araştırılan ve öğreticiler tarafından en az anlaşılıp en çok göz ardı edilen beceridir. Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen çoğu öğrenicinin sınıf ortamında dinleme eğitiminde belirgin bir başarıya sahip olmasına rağmen, günlük hayatta hedef dilde dinleme yaparken zorlanmaktadır. Bu duruma en çok etki eden faktörlerden biri, öğrenicileri dinleme sürecine katılımcıdan çok birer seyirci olarak dâhil eden dinleme metinleri ve dinleme-anlama etkinlikleridir. Dinleme becerisi eğitiminde öğrencinin pasif bir alımlayıcı değil, aktif bir katılımcı olabilmesi için daha fazla etkileşime ihtiyaç duyulmaktadır. Çünkü dinlemenin en önemli özelliği bir etkileşim içerisinde gerçekleşmesidir. Etkileşimli dinleme yabancı dil olarak Türkçe öğretim sürecinde önemli ölçüde eksik olan ve üzerinde durulması gereken kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Etkileşimli dinleme, dinlemenin doğası gereği bir etkileşim içerisinde gerçekleşmesini temele alan ve öğrenicilerin dinleme eğitimi sürecine aktif olarak katıldıkları bir dinleme biçimidir. Bu çalışmada etkileşimli dinlemenin tanımını oluşturularak, yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde dinleme etkinliklerinde uygulanabilmesi için dikkat edilmesi gereken unsurları açıklanmıştır. Etkileşimli dinleme ile birlikte yabancı dil olarak Türkçe öğretimi sınıflarında öğrencilerin konumu Katılım Çerçevesi kuramından hareketle belirlenmiştir. Dinleyiciler muhatap dinleyici, denetçi dinleyici, kulak kabartan ve kulak misafirleri olarak sınıflandırılmıştır. Sonuç olarak dinleme eğitiminde etkileşimli dinlemenin önemi ve etkileşimli dinleme ile birlikte ortaya çıkan eylem olarak anlam, geriye dönük ve ileriye dönük anlam, katılımcı dinleyici, özgünlük ve alıcı tasarımı kavramları açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Etkileşimli dinleme, Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Dinleme eğitimi

Teşekkür

"ICOTFL22 Özel Sayısı"

Interactive Listening in Teaching Turkish as a Foreign Language

Öz

For foreign language students listening is one of the most challenging language skills. At the same time, in foreign language teaching listening education takes its place as one of the least researched, the least understood and the most ignored skill by teachers. Although most learners who learn Turkish as a foreign language have significant success in listening education in the classroom, it is known that they have difficulty listening in the target language in daily life. Listening texts and the listening-comprehension activities that involve students in the listening process as spectators rather than participants are the factors that affect this situation. In listening education, more interaction is needed so the student can be an active participant rather than a passive receiver. Because the most important feature of listening is that it takes place in an interaction. In teaching Turkish as a foreign language process, listening in interaction emerges as a concept that is missing and needs to be emphasized. Listening in interaction is a form of listening that is based on the fact that listening takes place in interaction by nature and in which learners actively participate in the listening education process. In this study, the definition of interactive listening is created and the elements that should be considered in order to be applied in listening activities in teaching Turkish as a foreign language are explained. The position of the students in the classes of teaching Turkish as a foreign language with interactive listening was determined based on the Participation Framework theory. Listeners are classified as addressees, auditors, overhearers, and eavesdroppers. As a result, the importance of interactive listening in listening education and the concepts of meaning as action, retrospective and prospective meaning, participatory listenership, authenticity and recipient design are explained with interactive listening.

Anahtar Kelimeler

Listening education, Interactive listening, Teaching Turkish as a foreign language

Kaynakça

• AOBM, (2013). Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni, Öğrenme, Öğretme ve Değerlendirme. (Çev. Demirel, Ö, Çakır, Sevil, N). Erişim adresi (16 Ağustos 2022).
• Bruno, J. (2018). Interactive Listening Strategy Instruction for Japanese Beginner Level Learners of a Foreign Language. Studies in Foreign Language Education, 40, 3-21.
• Deppermann, A. ve Günthner, S. (2015). İntroduction: Temporality in İnteraction. Ed. A. Deppermann ve S. Günther içinde, Temporality in İnteraction. 1-23, Amsterdam: John Benjamins.
• Field, J. (2008). Listening in the Language Classroom. Cembridge: Cembridge University Press.
• Levinson, S. C. (1988). Putting linguistics on a proper footing: Explorations in Goffman's participation framework. In Goffman: Exploring the interaction order, 161-227.
• Morely, J. (1991). Listening Comprehension in Second/Foreign Language Instruction. Ed.Celce-Mursia, M. içinde, Teaching English as a Foreign or Second Language (2.Baskı). Boston: Heinle and Heinle Publisher.
• Nation, I.S.P. ve Newton, J. (2009). Teaching ESL/EFL Listening and Speaking. New York: Routledge.
• Rost, M. (2013). Teaching and researching: Listening (2.Baskı). Rotledge
• Ryan, J. (2022). Listening in İnteraction:reconceptualazing a core skill. English Language Teachin Journal, 16(3), 367-374.
• Sönmez, Ö. (2021). Yabancı Dil Öğretiminde İletişimsel ve Eylem Odaklı Yaklaşımın İlkelerine Karşılaştırmalı Bir Bakış: “Reflets” ve Tendences” Örneği. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 35-53.
• Underwood, M. (1989). Teaching Listening. London: Longman.
• Vandergrift, L. (2007). Recent Developments in Second and Foreign Language Listening Comprehension Research. Language Teaching, 40(3), 191-210.