Hidayet Karakuş’un Akıllı Tavşanlar Adlı Öykü Kitabının Değer Eğitimi ve Türkçe Öğretimine Katkısı

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 223 - 236, 31.12.2023

Dilek Baz Bolluk , Salih Gülerer

Öz

Bir milletin sahip olduğu maddi ve manevi anlamların tamamına değer denmektedir. Değerler bireylere ilk olarak ailede daha sonra da eğitim kurumlarında kazandırılmaktadır. Değer eğitiminin gerçekleştirilme sürecinde önemli araçlardan birisi de kitaplardır. Çocukları etkileme gücü oldukça yüksek olan kitapların Millî Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen kök değerleri sezdirerek kazandırması beklenmektedir. Bu araştırmanın amacı Hidayet Karakuş’un Akıllı Tavşanlar adlı öykü kitabının değer eğitimi ve Türkçe öğretimine katkısının incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda söz konusu eserdeki kök değerler tespit edilmiş ve eserin önemi değerler açısından ortaya konulmuştur. Araştırmada yöntem olarak temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın inceleme nesnesi olarak Hidayet Karakuş’un iki öyküden oluşan Akıllı Tavşanlar adlı eseri seçilmiştir. Araştırmada doküman inceleme yöntemiyle elde edilen veriler, içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırmada öncelikle içerik çözümlemesinde kullanılan ana ve alt kategoriler tanımlanmış ve bu kategoriler çerçevesinde toplanan veriler ayrıntılı bir biçimde yazılarak sonuçlara nasıl ulaşıldığı açıklanmıştır. Araştırmada, incelenen kitapta yer alan kök değerlere yönelik doğrudan alıntılara da yer verilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde frekans ve yüzde kullanılmış ve elde edilen değerler çizelgede sunulmuştur. Araştırma sonucunda Akıllı Tavşanlar adlı öykü kitabının MEB (2017) tarafından verilen on kök değerden sekiz tanesini taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır. Eserde en çok yardımseverlik daha sonra sorumluluk, sevgi ve dostluk değerlerine yer verilmiştir. Sadece dürüstlük ve vatanseverlik değerlerine yer verilmemiştir. Elde edilen bu sonuçlardan hareketle Hidayet Karakuş’un Akıllı Tavşanlar adlı eserinin hem değer eğitiminde hem de Türkçe öğretiminde kullanılmasının öğrencilere faydalı olacağı düşünülmektedir. Araştırmanın sonunda da bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akıllı Tavşanlar, Değer Eğitimi, Türkçe Öğretimi

Kaynakça

• Agamba, J. ve Keengwe, J. (2012). Pre-Service Teachers’ Perceptions of Information Assurance and Cyber Security. International Journal of Information and Communication Technology Education, 8(2), 94-101.
• Cansız Aktaş, M. (2014). Nitel veri toplama araçları. M. Metin (Ed.). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (337-371). Ankara: Pegem Akademi.
• Dilmaç, B., Deniz, M. ve Deniz, M. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin öz-anlayışları ile değer tercihlerinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(18), 9-24.
• Güngör, E. (2000). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Hökelekli, H. (2011). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Kaplan, K. (2013). Hidayet Karakuş’un Roman ve Öykülerinde Yer Alan Eğitsel İletiler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Karakuş, H. (2006). Akıllı tavşanlar, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kavcar, C. Oğuzkan, F. ve Aksoy, Ö. (2001). Yazılı ve sözlü anlatım, Ankara: Anı Yayıncılık.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2017b). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmaları üzerine. Erişim Tarihi:20.10.2022. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma - desen ve uygulama için bir rehber / Qualitative research a guide to design and implementation. (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Akademik.
• Schwartz, S. ve Bilsky, W. (1987). Toward a universal psychological structure of human values. Journal of Personality and Social Psychology, 53, 550-62.
• Şimşek, T. (2007). Çocuk edebiyatı (4. Basım). Gümüşhane: Suna Yayınları.
• Tozlu, N. (2003). Eğitim problemlerimiz üzerine düşünceler. Ankara: Mikro Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2005). Türkçe sözlük (Genişletilmiş Baskı). Ankara: TDK.
• Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2012). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem akademi Yayınları.
• UNESCO. (2022). Erişim tarihi:11 Kasım 2022, http://www.unesco.org/education/tlsf/mods/theme_d/mod22.html?panel=3#top.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.