Analysis of Interpersonal Conflict Management Approaches's in Terms of Demographic and Control Variables

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 188 - 210, 31.12.2018

Abdurrahman Akman , Emre Yakut

Öz

The
main purpose of this study is to examine that in the event of a conflict in
which white-collar individuals live with their colleagues, to determine which
types of conflict management approaches (problem
solving, obliging, dominating, avoiding and compromising strategy) they
prefer, and to determine if the interpersonal conflict management approaches's
show any differences according to demographic and
control variables. The universe of the research
constitutes only white collar people in the private sector enterprises that are
registered in the Osmaniye Organized Industrial Zone. The sample of the study
consisted of 400 employees who were selected by simple random sampling method.
In the study, relational screening model and descriptive research technique
were used as quantitative research method. Data were analyzed with the help of
SPSS-22 package program. Validity and reliability analyzes and descriptive
statistics were used in the study. T-test, ANOVA test and correlation analysis
were performed. As a result of the study, it is seen that the conflict
management approaches preferred by the employees different according to income,
seniority, total experience, gender, marital status, number of employees and
position.

Anahtar Kelimeler

Conflict, conflict management, interpersonal conflict

Kişiler Arası Çatışma Yönetimi Yaklaşımlarının Demografik ve Kontrol Değişkenleri Açısından İncelenmesi

Öz

Bu
çalışmanın amacı beyaz yakalı konumundaki bireylerin iş arkadaşlarıyla
yaşadıkları bir çatışma durumunda daha çok hangi tür çatışma yönetim
yaklaşımlarını tercih ettiklerini belirlemek ve tercih edilen çatışma yönetimi
yaklaşımlarının (problem çözme, uyma, zorlama, kaçınma ve taviz verme
stratejisi) çalışanların demografik (cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi,
yaş, gelir) ve kontrol değişkenlerine göre (çalışan sayısı, pozisyon, kıdem,
toplam deneyim) farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Araştırmanın
evrenini, Osmaniye Organize Sanayi Bölgesinde kayıtlı özel sektör
işletmelerindeki beyaz yakalılar oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini
oluşturan 400 işgören, basit tesadüfî örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Çalışmada,
nicel araştırma yöntemi olarak ilişkisel tarama modeli ve betimsel araştırma
tekniği kullanılmıştır. Veriler SPSS-22 paket programı yardımıyla analiz
edildi. Çalışmada geçerlilik ve güvenilirlik analizleri ile tanımlayıcı
istatistikler kullanılmıştır. T testi, ANOVA testi ve korelasyon analizi yapılmıştır.
Çalışma sonucunda çalışanların tercih ettiği çatışma
yönetim yaklaşımlarının gelire, hizmet yılına, toplam deneyim süresine,
cinsiyete, medeni duruma, firmadaki çalışan sayısına, pozisyona göre farklılık
gösterdiği görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Çatışma, çatışma yönetimi, kişilerarası çatışma

Kaynakça

• Akbalık, F. G. (2001). Çatışma çözme ölçeğinin üniversite öğrencileri formu geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, II(16).
• Alpar, R. (2010). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Ankara: Detay Yayıncılık. Appelbaum, S. H., Abdallah, C., & Shapiro, B. T. (1999). The self-directed team: A confict resolution analysis. Team Performance Management, 5(2), 60-77.
• Aral, N. ve Kadan, G. (2016). Öğretmenlerin çatışma çözme becerilerinin iş doyumu üzerindeki etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 5(4), 264-278.
• Arslan, B. (2010). Çalısanlarda çatışma çözme yöntemlerinin tükenmişlik üzerine etkisi ve İstanbul Emniyet Müdürlügü’nde bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Basım, H. N., Çetin, F. ve Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarıyla ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 20-34.
• Baykal, K. ve Kovancı, A. (2008). Yönetici ve astlar arasındaki anlaşmazlıkların çözümüne yönelik bir araştırma. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 3(3), 21-38.
• Berber, A. (2013). Klasik yönetim düşüncesi, geleneksel ve klasik paradigmalarla klasik ve neo-klasik örgüt teorileri. (1. Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Bilgin, A. (2008). Okullarda şiddeti önlemede bir yöntem çatışma çözme. (1. Baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Brewer, N., Mitchell, P., & Weber, M. (2002). Gender role, organizational status, and conflict management styles. The International Journal of Conflict Management 13(1), 78-94.
• Bulut, D. (2005). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü (GSGM) merkez örgütünde görev yapan iş görenlerin, çatışma ve yönetim algıları ve iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Çulpan, R. (1978). Bireysel ve örgütsel davranış: Beklentiler dengesi modeli. Amme İdaresi Dergisi, 11(1), 12-23.
• De Dreu, C. K. W., & Beersma, B. (2005). Conflict in organizations: Beyond effectiveness and performance. European Journal of Work and Organizational Psychology, 14(2), 105-117. doi: 10.1080/13594320444000227.
• Dede, T. (2004). İşletmelerde kişilerarası çatışmaların çözüm yöntemleri ve bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ersöz, F. N. (2010). Çatışma yönetim tarzının, çalışanların işe ve örgüte yönelik tutumu üzerindeki etkisi (İstanbul'daki 5 yıldızlı otellerde bir araştırma). Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Eryeşil, K. ve Öztürk, M. (2015). Çatışma yönetiminde kullanılan stratejilerin çalışanların işten ayrılma niyetlerine etkisi: Selçuklu Belediyesi örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 18(1), 137-154.
• Folger, J. P., Poole, M. C., & Stutman, R. K. (2013). Çatışma yönetimi, ilişkiler, gruplar ve kuruluşlar için stratejiler (Çev. F. Akkoyun). Ankara: Nobel.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10th ed.). Boston: Pearson.
• Gümüşeli, A. İ. (1994). İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenlerle aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kalaycı, Ş. (2006). Faktör analizi. Ş. Kalaycı, (Ed.), SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (321-331). Ankara: Pegem Akademi.
• Karcıoğlu, F., Gövez, E. ve Kahya, C. (2011). Yöneticilerin iletişim tarzı ve kullandıkları çatışma yönetim stili arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 327-340.
• Karip, E. (1999). Çatışma yönetimi. (1. Baskı). Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Kaushal, R., & Kwantes C. T. (2006). The role of culture and personality in choice of conflict management strategy. International Journal of Intercultural Relations, 30 (2006), 579–603. www.elsevier.com/locate/ijintrel.
• Koçel, T. (2011). İşletme yöneticiliği. (13. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Köroğlu, M. (2012). Emniyet personelinin empatik becerileri, çatışma ve şiddete ilişkin farkındalıkları ile çatışma çözme stilleri. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Lin, Su-Mei (2003). Relationship among conflict management styles, employees' job satisfaction and team effectiveness: A comparison between public and private hospitals in Taiwan (China). Dissertation Abstracts International Section A: Humanities and Social Sciences, 64(5-A), 1750.
• Maktav, S. (2013). Çatışma stilleri ve etkileşim stratejileri/Çatışma etkileşimi ve iklim. F. Akkoyun, (Ed.), Çatışma yönetimi, ilişkiler, gruplar ve kuruluşlar için stratejiler (7. Baskı) içinde (108-138)/(207-228). Ankara: Nobel.
• Meriç, F. (2012). İşletmelerde çatışma yönetimi: Gaziantep organize sanayi bölgesinde bir uygulama. Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Moberg, P. J. (2001). Linking conflict strategy to the five-factor model: Theoritical and empirical foundations. International Journal of Conflict Management, 12(1), 47-68. https://doi.org/10.1108/eb022849.
• Munzur, Ç. (2012). Personelin çatışma yönetimi algıları ve iş doyumu düzeylerinin incelenmesi: Mersin Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü örneği. Yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Özdemir, A. Y. ve Özdemir, A. (2007). Duygusal zeka ve çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi: üniversitede çalışan akademik ve idari personel üzerine uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 393-410.
• Özgan, H. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin çatışma yönetimi stratejilerinin incelenmesi. Doktora tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Özmen, F. (1997). Fırat ve İnönü Üniversiteleri’nde örgütsel çatışmalar ve çatışma yönetimi yaklaşımları. Doktora tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Özyiğit, F. G. (2010). Kamu kurumlarında örgüt içi çatışma nedenleri ve çatışmanın yönetiminde araç ve teknikler: Kültür ve turizm bakanlığı örneği. Yüksek lisans tezi, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Rahim, M. A. (2001). Managing conflict in organizations, Westport, Conn.: Quorum Books, USA.
• Rahim, M. A. (2002). Toward a theory of managing organizational conflict. The International Journal of Conflict Management, 13(3), 206-235.
• Rehber, E. ve Atıcı, M. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 323–342.
• Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2012). Örgütsel davranış. (Ed.-Çev. İ. Erdem). Tüz, M. (2012). Çatışma ve müzakere. (14. Baskı) içinde (453-485). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Saruhan, S. C. ve Yıldız, M. L. (2009). Çağdaş yönetim bilimi. (1. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Silah, M. (2005). Endüstride çalışma psikolojisi. (2. Baskı). Ankara: Seçkin Kitabevi.
• Solmuş, T. (2004). İş yaşamında duygular ve kişilerarası ilişkiler (psikoloji penceresinden insan kaynakları yönetimi) (1. Baskı). İstanbul: Beta.
• Sökmen, A. ve Yazıcıoğlu, İ. (2005). Thomas modeli kapsamında yöneticilerin çatışma yönetimi stilleri ve tekstil işletmelerinde bir alan araştırması. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 1-19.
• Şahin, A. (2007). İlköğretim okulu yöneticilerinin kişiler arası iletişim becerileri ve çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Şimşek, M. Ş. (2010). Yönetim ve organizasyon. (12. Baskı). Konya: Eğitim Akademi Yayınevi.
• Şirin, E. F. (2008). Beden eğitimi ve spor meslek yüksekokulu yöneticilerinin liderlik stilleri ve çatışma yönetim stratejilerinin incelenmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
• Toegel, G., & Barsoux, J. L. (Haziran, 2016). Takımlarda Çatışmayı Nasıl Önlersiniz? Harvard Business Review Türkiye, 10 Kasım 2016, http://hbrturkiye.com/dergi/takimlarda-catismayi-nasil-onlersiniz.
• Topaloğlu, C. (2004). Otel işletmelerinde örgütiçi çatışmalar ve yönetimi: 4 ve 5 yıldızlı kıyı otel işletmelerinde uygulama (Muğla örneği). Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Ural, A. (1997). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlerle aralarındaki çatışmaları yönetme yöntemleri. Doktora tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Üngüren, E. (2008). Örgütsel çatışma yönetimi üzerine konaklama işletmelerinde bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 880-909.
• Üngüren, E., Cengiz, F. ve Algür, S. (2009). İş tatmini ve örgütsel çatışma yönetimi arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Konaklama işletmeleri üzerinde bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 36-56.
• Yağcıoğlu, B. D. (1997). Örgütlerde çatışma düzeyleri ve çatışmanın ele alınış stilleri. Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yaman, E. ve Türker, S. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin çatışma yönetim stratejileri ve öfke ifade düzeyleri arasındaki ilişki. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, (23).
• Yelkikalan, N. (2006). Aile şirketlerinde çatışma ve bir çözüm önerisi: stratejik planlama. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 195-209. 26 Aralık 2017, http://dergipark.gov.tr/kosbed/issue/25708/271276.
• Yeniçeri, Ö. (2009). Örgütlerde çatışma ve yabancılaşma yönetimi. (1. Baskı). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık: 340, Araştırma-İnceleme Dizisi: 293.
• Yıldızoğlu, H. ve Burgaz, B. (2014). Okul yöneticilerinin beş faktör kişilik özellikleriyle çatışma yönetimi stili tercihleri arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 29(2), 295-310.
• Zengin, A. (2009). Örgütlerde yaşanan çatışmaların algılanan nedenleri ve başaçıkma tarzları: Antalya İli tarım sektöründe faaliyet gösteren kobi’lerde bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.